پودر ماکا چیست؟
ماکا یک گیاه بومی پرو است که در ارتفاعات 3 تا 5 هزار متری می‌روید و با گیاهانی نظیر گل کلم، کلم پیچ و کلم بروکلی هم‌خانواده است. مهم ترین بخش خوراکی این گیاه، ریشه آن است که در خاک قرار می‌گیرد و سه رنگ کلی سیاه، قرمز و زرد دارد. نوع زرد رنگ آن معمولا نسبت به بقیه فراوان‌تر است، درحالی که رنگ سیاه یا قرمز آن ترکیبات فعال بیشتری دارد و برای بدن مفید‌تر است.
ریشه ماکا که طعمی شبیه به خاک دارد، یک سوپر فود و یا ابر غذا است که سرشار ازکربوهیدرات، پروتئین، اسید‌های کم‌چرب، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند مس و آهن است. این گیاه انرژی و استقامت بدن را بهبود می‌بخشد و سیستم عصبی را تقویت می‌کند؛ بر همین اساس به عنوان مکمل آرام بخش هم از آن استفاده می‌کنند. علاوه بر این ماکا فاقد گلوتن است؛ بنابراین برای بیماران سلیاک که به گلوتن حساسیت دارند و یا برای کسانی که فقط سعی دارند از مصرف گلوتن اجتناب کنند، فوق‌العاده است.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- پودر ماکا چیست
- خواص پودر ماکا
- افزایش انرژی
- افزایش میل جنسی در خانم‌ها و آقایان
- تعادل هورمونی
- بهبود عملکرد ورزشی و سطح انرژی
- سلامت پوست
- کاهش استرس و اضطراب
- بهبود قدرت یادگیری و حافظه
- سلامت قلب و عروق
- سلامت استخوان ها
- تقویت سیستم ایمنی
- عوارض ریشه ماکا
- تداخل پودر ماکا
- نحوه مصرف پودر ماکا
- دوز مناسب مصرف ماکا و انواع مکمل حاوی ماکا
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
پودر ماکا چیست
پودر ماکا، که به آن ریشه ماکا یا مکا هم گفته می‌شود، پودری است که از ریشه گیاه ماکا به دست می‌آید (نام علمی ماکا: Lepidium meyenii). این گیاه بومی آند (منطقه کوهستانی در آمریکای جنوبی، مخصوصاً در پرو) است و در ارتفاعات بالای 4000 متر از سطح دریا رشد می‌کند.
پودر ماکا از ریشه گیاه ماکا تهیه می‌شود که خواص تغذیه‌ای و درمانی زیادی دارد. این پودر به عنوان یک مکمل غذایی محبوب در بین افرادی است که به دنبال تقویت انرژی، افزایش قدرت جنسی، بهبود عملکرد ورزشی و بهبود وضعیت روحی هستند.
ترکیبات پودر ماکا:
پودر ماکا شامل ترکیبات مختلفی است که خواص تغذیه‌ای آن را تشکیل می‌دهند:
- کربوهیدرات‌ها: ماکا حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات است که منبع انرژی خوبی برای بدن است.
- پروتئین‌ها: این گیاه مقادیر زیادی پروتئین گیاهی دارد که برای عضله‌سازی و ترمیم بافت‌های بدن مفید است.
- فیبر: ماکا حاوی فیبر قابل توجهی است که برای سلامت دستگاه گوارش مفید است.
- ویتامین‌ها و مواد معدنی: ماکا شامل ویتامین‌های B6، C و E است. همچنین منابعی از کلسیم، آهن، منیزیم، روی و پتاسیم را فراهم می‌کند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: این گیاه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند و از سلول‌ها محافظت می‌کنند.
مزایای ریشه گیاه ماکا
افزایش انرژی
پودر ماکا به عنوان یک منبع طبیعی انرژی شناخته می شود. مصرف آن می تواند سطح انرژی را افزایش دهد و مخصوصا در ورزشکاران موجب کاهش خستگی و افزایش استقامت می گردد.
افزایش میل جنسی در خانم‌ها و آقایان
ماکا به دلیل تأثیرات مثبت بر تعادل هورمون‌ها، می‌تواند میل جنسی را افزایش دهد و عملکرد جنسی را در مردان و زنان بهبود بخشد؛ مطالعات انجام‌شده در این زمینه اثر ماکا بر سطح میل جنسی را تأیید کرده‌اند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ماکا برای حداقل 6 هفته توانسته است میل جنسی را افزایش دهد (به نظر می‌آید که در مطالعات بالینی، سطوح سرمی تستوسترون تحت تأثیر ماکا قرار نمی‌گیرد).
برخی از مطالعات حاکی از این هستند که ریشه گیاه ماکا می تواند قدرت باروری آقایان را افزایش دهد. یک مطالعه مروری نشان داد که ماکا می‌تواند کیفیت مایع منی را در مردان سالم و مردان نابارور افزایش دهد. در یک مطالعه تحقیقات نشان داد که ماکا باعث افزایش حجم، تعداد و حرکت اسپرم‌ها شده بود.
تعادل هورمونی
ماکا به تعادل هورمونی در مردان و زنان کمک می کند. مخصوصا در زنان یائسه می تواند به کنترل کلیه علائم یائسگی کمک کند و در مردان ممکن است عملکرد غدد جنسی را بهبود بخشد.
بهبود عملکرد ورزشی و سطح انرژی
این گیاه در بین ورزشکاران و بدنسازان محبوب است. برخی از مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که ماکا می‌تواند عملکرد و استقامات ورزشی و ریکاوری بعد از تمرینات را افزایش دهد. شواهدی برای تأیید اثرات ماکا بر افزایش توده عضلانی و قدرت فرد وجود ندارد.
سلامت پوست
آنتی اکسیدان های موجود در ماکا می توانند به مبارزه با رادیکال های آزاد کمک کرده و از پیری زودرس پوست جلوگیری کند. هم چنین به بهبود کیفیت پوست و کاهش چین و چروک ها کمک می کند.
کاهش استرس و اضطراب
ماکا خاصیت آداپتوژنیک دارد که به بدن کمک می کند در مقابل استرس و فشارهای روانی و جسمی مقاومت کند و وضعیت روحی را بهبود بخشد.
بهبود قدرت یادگیری و حافظه
در مطالعات حیوانی، ماکا قدرت یادگیری و حافظه و تفکر و عملکرد مغز را بهبود بخشیده است. در این زمینه به نظر می‌آید ماکای سیاه بهتر از انواع دیگر بوده است.
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که گیاه ماکا می‌تواند اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی داشته باشد به خصوص در خانم‌های یائسه. احتمالاً این اثرات ماکا مربوط به فلاونوئید‌های موجود در این گیاه است. بر اساس مطالعات و تحقیقات صورت گرفته، بیماران مبتلا به آلزایمر با مصرف ریشه ماکا می‌توانند تا حد زیادی بهبود پیدا کنند.
سلامت قلب و عروق
برخی از تحقیقات نشان داده اند که ماکا می تواند به بهبود گردش خون و کاهش فشار خون کمک کند.
سلامت استخوان ها
ماکا به دلیل غنی بودن از کلسیم و دیگر مواد معدنی، به تقویت استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند. مصرف آن به ویژه برای سالمندان مفید است.
تقویت سیستم ایمنی
ریشه ماکا به علت داشتن مواد و ترکیباتی در خود می‌تواند موجب تقویت آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی بدن از جمله گلوتاتیون و سوپر اکسید دیسموتاز شود. این آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزادی که موجب آسیب رسیدن به سلول‌های بدن می‌شوند به مقابله و مبارزه می‌پردازند. رادیکال‌های آزاد تولید شده در بدن می‌توانند موجب بروز سرطان و یا بیماری‌های قلبی شوند و آنتی‌اکسیدان‌ها با از بین بردن این رادیکال‌های آزاد می‌توانند موجب پیشگیری از برخی بیماری‌ها مانند سرطان و بیماری قلبی شود و از این رو سیستم ایمنی را تقویت کرده و بدن با قدرت بیشتر با عفونت ها مقابله می کند.
عوارض پودر ماکا
ریشه ماکا نیز در کنار خواص و فوایدی که دارد ممکن است در صورت زیاده‌روی در مصرف آن عوارض و مضراتی نیز از خود نشان دهد.
- خانم‌های باردار و مادران شیرده باید از مصرف ریشه ماکا خودداری کنند.
- ریشه ماکا دارای اثرات شبه استروژن است و به همین دلیل مصرف ماکا در بیماری‌های حساس به هورمون استروژن مانند سرطان رحم، سرطان سینه، سرطان تخمدان، اندومتریوز و … توصیه نمی‌شود.
- همچنین ریشه ماکا حاوی ترکیبات گواتروژن است که این ترکیبات می‌توانند موجب اختلال در تولید هورمون‌هوی تیروئیدی شوند و به همین دلیل افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئیدی نباید از ریشه ماکا استفاده کنند.
ریشه ماکا یکی از گیاهان دارویی است که خواص زیادی برای بدن دارد، اما این خواص تنها زمانی برای بدن مفید واقع می‌شوند که ماکا به میزان کافی مصرف گردد؛ زیرا در صورت مصرف بیش از حد، سبب ایجاد عوارض شده؛ که این عوارض عبارتند از:
- اختلالات هورمونی
- اختلالات خواب یا بی خوابی به دلیل انرژی زایی آن
- اختلالات عصبی یا اضطراب به دلیل انرژی زایی و احتمال تحریک عصبی
- اختلالات گوارشی و نفخ یا اسهال یا معده درد به دلیل مصرف بیش از حد ماکا یا با معده خالی
- اختلالات تیروئید
تداخل پودر ماکا
پودر ماکا ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد که عبارتند از:
- داروهای هورمونی
- مانند داروهای ضد بارداری، هورمون های تیروئیدی، هورمون درمانی در یائسگی و…
- راه حل رفع تداخل: قطع یا محدود کردن مصرف ماکا زیر نظر پزشک
- داروهای ضد دیابت
- از آنجایی که مصرف ماکا باعث کاهش قند خون می شود، مصرف همزمان آن با داروهای کنترل قند خون می تواند منجر به افت شدید قند خون گردد.
- راه حل رفع تداخل: محدود کردن مصرف کاما یا کاهش دوز مصرفی داروهای ضد دیابت
- داروهای آرامبخش
- از آنجایی که ماکا، انرژی زایی دارد می تواند اثر آرامبخشی داروهای بنزودیازپین و دیگر داروهای خواب آور را خنثی کند.
- راه حل رفع تداخل: محدود کردن مصرف ماکا یا رعایت فاصله زمانی برای مثال ماکا بعد از صبحانه و آرامبخش عصر یا شب استفاده شود.
- داروهای تیروئید
- ماکا می تواند بر عملکرد تیروئید اثر افزایشی یا کاهشی بگذارد.
- راه حل رفع تداخل: مصرف ماکا با دوز کم شروع شده و زیر نظر پزشک به تدریج افزایش یابد یا مقدار مصرف را محدود کنید؛ هم چنین داروی تیروئید با مکمل ماکا 6 ساعت فاصله داشته باشد.
- داروهای فشار خون
- از آنجایی که ماکا منجر به کاهش فشار خون می شود، می تواند هم زمان با داروی کاهش فشار خون منجر به افت شدید فشار خون شود.
- راه حل رفع تداخل: مصرف ماکا با دوز کم شروع شده و زیر نظر پزشک به تدریج افزایش یابد یا مقدار مصرف را محدود کنید؛ هم چنین با مکمل ماکا 6 ساعت فاصله داشته باشد.
- داروهای ضد انعقاد
- از آنجایی که ماکا باعث رقیق شدن خون می شود، می تواند هم زمان با مصرف داروهای ضد انعقاد موجب خونریزی در بدن شود.
- راه حل رفع تداخل: مصرف ماکا با دوز کم شروع شده و زیر نظر پزشک به تدریج افزایش یابد یا مصرف را محدود یا قطع کنید.
- داروهای ضد افسردگی و اضطراب
- از آنجایی که ماکا موجب افزایش انرژی و تحریک پذیری در بدن می شود، می تواند اثر داروهای آرامبخش را خنثی کند.
- راه حل رفع تداخل: مصرف ماکا با دوز کم شروع شده و زیر نظر پزشک به تدریج افزایش یابد یا مقدار مصرف را محدود کنید؛ هم چنین داروی آرامبخش با مکمل ماکا 6 ساعت فاصله داشته باشد.
نحوه مصرف پودر ماکا
نحوه تهیه و آماده سازی پودر ماکا به طرق مختلف متفاوت است.
| روش مصرف پودر ماکا | کاربرد | نحوه مصرف |
| مخلوط با آب: | ساده ترین روش | معمولا 1تا 2 قاشق چایخوری ماکا در یک لیوان آب |
| اضافه به اسموتی ها: | برای سلامت بدن | معمولا 1 تا 2 قاشق چایخوری ماکا به اسموتی میوه یا سبزیجات |
| اضافه به شیر: | برای انرژی زایی اول صبح | افزودن به شیر گاو یا سویا یا بادام |
| مخلوط با آبمیوه ها: | برای بهبود طعم ماکا | افزودن به آب پرتقال یا سیب یا هندوانه و… |
| در ترکیب با جو دوسر: | به عنوان وعده صبحانه | معمولا 1تا 2 قاشق چایخوری ماکا به جو دو سر یا دیگر غلات صبحانه |
| اضافه به دسر ها: | خوشمزه ترین روش | افزودن به پودینگ ها و کیک و دیگر دسرها |
| مخلوط با پودر پروتئین: | برای انرژی و استقامت ورزشکار | مناسب بهبود ریکاوری بعد از تمرین |
| در ترکیب با غذاها: | برای عدم تغییر رژیم غذایی | افزودن به سوپ و سالاد و… |
| مخلوط با شیک پروتئینی: | برای عضله سازی ورزشکار | معمولا 1تا 2 قاشق چایخوری ماکا به شیک پروتئینی |
| در نوشیدنی های گرم: | برای فصول سرما | افزودن مقدار کمی پودر ماکا به چای یا قهوه |
معمولاً مصرف 1 تا 2 قاشق چایخوری (2-4 گرم) پودر ماکا در روز توصیه می‌شود. مصرف بیش از حد ممکن است باعث مشکلات گوارشی یا هورمونی شود، فقط برای افزایش میل جنسی روزانه 1 تا 3 قاشق چایخوری (2 تا 6 گرم) نیز مجاز است.
دوز مناسب مصرف ماکا و انواع مکمل حاوی ماکا
- شروع با دوز پایین: بهتر است مصرف پودر ماکا را با دوز پایین (1 قاشق چایخوری در روز) شروع کرده و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید تا از بروز مشکلات گوارشی یا واکنش‌های حساسیتی جلوگیری کنید.
- مشورت با پزشک: اگر شما باردار، شیرده هستید یا مشکلات سلامتی خاصی دارید (مثل اختلالات هورمونی، تیروئید، یا مشکلات قلبی)، قبل از شروع مصرف ماکا بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- مصرف منظم: برای مشاهده نتایج مثبت، بهتر است پودر ماکا را به صورت منظم و در طول زمان مصرف کنید.
همچنین می‌توانید از مکمل‌های حاوی ماکا یا گیاه ماکا در اسموتی‌ها، کیک‌ها، انرژی بارها، اسنک‌ها استفاده کنید.
دوز مناسب ماکا به فاکتورهای مختلفی از جمله سن مصرف‌کننده، وضعیت سلامتی و شرایط بالینی دیگر ارتباط دارد. در حال حاضر دوز بهینه‌ای برای مصرف ماکا وجود ندارد اما دوز آن در مطالعات انجام‌شده از 1.5 گرم تا 5 گرم در روز متغیر بوده است.
| نام دارو | دسته مصرف | ترکیبات اصلی | نحوه مصرف |
| کپسول ماکاویت ام: | آقا | ماکا، ال آرژنین و زینک و… | روزانه 4 عدد |
| کپسول ماکاویت اف: | خانم | ماکا، ویتامین های ب و… | روزانه 2 عدد |
| قرص سیکا فارما پلاس: | آقا | ماکا، گوارانا و ویتامین ها | روزانه 1 عدد |
| قرص سیکا فار ویمن: | خانم | ماکا، گوارانا و ویتامین ها | روزانه 1 عدد |
| کپسول اکتیوا ولبینگ من: | آقا | ماکا، خارخاسک، دامیانا و… | روزانه 1 عدد |
| کپسول اکتیوا ولبینگ وومن: | خانم | ماکا، خارخاسک و مریم گلی و… | روزانه 1 عدد |
| قرص میل بوست: | آقا | ماکا، جینسینگ، خارخاسک و… | قبل از خواب 2 عدد |
| کپسول فیمیل بوست: | خانم | ماکا، جینسینگ، خارخاسک و… | روزانه 1عدد - حداکثر 4 کپسول در هفته |
| کپسول زینگا لایف: | آقا | ماکا، جینسینگ و… | روزانه 1 عدد |
| کپسول سیلدنا هرب: | هر دو | ماکا، جینسینگ، خارخاسک و… | روزانه 1 تا 3 عدد |
| قرص ماکاتون: | هر دو | ماکا، گیاه بز شاخ دار | روزانه 1 عدد |
| قرص اکتی کانت: | آقا | ماکا، جینسینگ و ویتامین های ب و… | روزانه 2 عدد |
| کپسول لیبیدو فم: | خانم | ماکا، جینسینگ و آشواگاندا و … | روزانه 2 تا 4 عدد |
| ساشه ایکس موند: | هر دو | ماکا، ال کارنیتین و آرژنین و… | روزانه 1 عدد در یک لیوان آب |
| قرص لیبیکتایل: | هر دو | ماکا، جینسینگ و… | روزانه 2 عدد |
| کپسول آرژین مکس موتایل: | آقا | ماکا، ال آرژنین و… | روزانه 2 عدد |
| کپسول کانت بوست: | آقا | ماکا، جینسینگ، آشواگاندا و… | روزانه 2 عدد |
| کپسول فرتیل اید آقایان: | آقا | ماکا، جینسینگ،ال کارنیتین و… | روزانه 3 عدد |
| کپسول انرژ آپ: | هر دو | ماکا، جینسینگ، خارخاسک و… | روزانه 2 عدد |
| قرص وایتا هی کانسپشن: | آقا | ماکا، جینسینگ و… | روزانه 1 عدد |
| ول من کانسپشن: | آقا | ماکا، جینسینگ و… | روزانه 1 عدد |
نتیجه گیری
پودر ماکا به عنوان یکی از مکمل‌های طبیعی شناخته‌شده با خواص متعدد، نقش مؤثری در بهبود سلامت کلی و همچنین عملکرد ارگان‌های بدن ایفا می‌کند. طبق مطالعات انجام‌شده، مصرف منظم این گیاه می‌تواند به افزایش میزان انرژی بدن، بهبود خلق و خو، تقویت عملکرد جنسی و افزایش باروری در زنان و مردان کمک کند. همچنین، این مکمل با دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدانی و مواد مغذی، به‌عنوان گزینه‌ای ارزشمند برای تقویت سیستم ایمنی و کاهش اثرات استرس و خستگی توصیه می‌شود. با این حال، برای اطمینان از مصرف ایمن و دریافت فواید پودر ماکا، لازم است تحت نظر متخصص تغذیه یا پزشک مصرف شود تا دوز و مدت زمان استفاده متناسب با شرایط فردی تعیین گردد.
پرسش و پاسخ
1. هنگام مصرف ماکا از چه مواردی باید اجتناب کرد؟
در بیماری‌های حساس به هورمون مانند سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروم رحم مصرف پودر ماکا توصیه نمی‌شود؛ بدین علت که عصاره ماکا ممکن است مانند استروژن عمل کنند. اگر بیماری دارید که ممکن است توسط استروژن بدتر شود، از این عصاره استفاده نکنید.
2. ریشه ماکا بر چه هورمونی تأثیر می‌گذارد؟
علاوه بر اثرات متعادل‌کننده Maca-GO بر هورمون‌های FSH، E2 و پروژسترون، متناسب با جنسیت، نتایج مثبتی نیز از نظر تمایل به محدود کردن افزایش وزن، کاهش تری گلیسیرید در پلاسمای خون و افزایش رسوب کلسیم و فسفر در بافت‌های استخوان و ماهیچه ثبت شده است.
3. بهترین زمان مصرف پودر ماکا چه موقع است؟
به دلیل اثرات انرژی زایی ماکا، معمولاً توصیه می‌شود پودر ماکا را صبح مصرف کنید. در صورتی‌که مصرف آن خیلی نزدیک به زمان خواب باشد، می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.
منبع:
