قرص مولتی ویتامین، مکمل سلامتی
ویتامینها و مواد معدنی موادی هستند که بدن شما برای زنده ماندن، رشد و کار کردن به آن نیاز دارد. ویتامینها و مواد معدنی مختلف وظایف متفاوتی دارند؛ ازتاثیر بر اعصاب و استخوانها گرفته تا میزان لخته شدن خون. داشتن یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی سبزیجات، میوهها و غلات کامل میتواند ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز شما را تأمین کند. اما اگر نمیتوانید همیشه وعدههای غذایی سالم بخورید، مصرف مکملها ممکن است کمک کننده باشد. حدود یک سوم از بزرگسالان، مکملهای روزانه حاوی چندین ویتامین و مواد معدنی را مصرف میکنند. این مکملها معمولاً به عنوان مولتی ویتامین شناخته میشوند.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- خواص قرص مولتی ویتامین
- خانمهای باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند
- خانمهای یائسه
- افراد با سن 50 سال یا بیشتر
- مصرف دارو
- رژیم غذایی محدود
- مشکلات گوارشی
- با شروع مصرف ویتامینها چه اتفاقی برای بدن شما میافتد؟
- حفظ سلامت اندام و بینایی
- داشتن فرزند سالم
- استحکام استخوانها
- تقویت سیستم ایمنی
- عوارض جانبی مولتی ویتامینها
- سرطان در افراد سیگاری
- آسیب به اندام بدن
- آسیب به کبد یا استخوان
- سنگ کلیه
- آسیب عصبی
- دوز مناسب مولتی ویتامین
- نتیجهگیری
- پرسش و پاسخ
خواص قرص مولتی ویتامین
مولتی ویتامینها برای جبران کمبودهای موجود در رژیم غذایی شما تهیه شدهاند. برندهای متفاوت حاوی ترکیبات مختلفی از ویتامینها و مواد معدنی وجود دارند. در برچسب روی هر محصول باید درصد ارزش روزانه (DV) یا مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) مواد مغذی در یک وعده ذکر شده باشد.
به عنوان مثال، اگر روی برچسب یک مکمل 100٪ DV برای ویتامین D ذکر شود به این معنی است که فرمولاسیون این مکمل، 100٪ ویتامین D مورد نیاز روزانه شما را تأمین میکند. این میزان بر اساس یک رژیم غذایی معادل با 2000 کالری است، بنابراین اگر وعده غذایی شما بیشتر یا یا کمتر است، باید متناسب با رژیم غذایی خود، میزان مواد مغذی مورد نیاز بدن را تنظیم کنید. برخی از افراد بیش از دیگران به تقویت و استفاده از ویتامینها نیاز دارند، که باید با مشورت پزشک میزان مواد مغذی مورد نیاز بدن آنها تعیین شود.
زنان باردار یا افرادی که قصد بارداری دارند
با در نظر گرفتن خواص قرص مولتی ویتامین متخصصان زنان و زایمان، مکملهای ویتامینی مخصوص دوران بارداری را توصیه میکنند که برای حفظ بارداری سالم فرموله شدهاند.
خانمهای یائسه
برخی خانمها ممکن است در دوران یائسگی برای تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان به کلسیم و ویتامین D اضافی نیاز داشته باشند که میتوان آن را از طریق مصرف ویتامینهای مختلف تأمین کرد.
افراد با سن 50 سال یا بیشتر
افراد مسن در جذب ویتامین B12 از غذا، نسبت به افراد جوان مشکل بیشتری دارند. این ویتامین به تشکیل گلبولهای قرمز خون کمک میکند، در بهبود عملکرد مغز و اعصاب موثر بوده و باعث تشکیل DNA میشود. مکملهای ویتامین و غذاهای غنی شده میتوانند به افراد مسن کمک کنند تا به اندازه کافی ویتامین مورد نیاز را دریافت کنند.
مصرف دارو
برخی از داروهای تجویزی میتوانند مواد معدنی مهمی مانند منیزیم، کلسیم و پتاسیم را در بدن از بین ببرند. برخی دیگر از داروها از جذب بعضی مواد مغذی توسط بدن جلوگیری میکنند.
رژیم غذایی محدود
اگر نمیتوانید طیف گستردهای از غذاهای سالم بخورید، اشتهایتان کم است یا از برخی گروههای غذایی نمیتوانید استفاده کنید، با توجه به خواص قرص مولتی ویتامین مصرف آن میتواند نیازهای بدنتان را تأمین کند.
مشکلات گوارشی
مشکلات گوارشی و شرایطی که هضم غذا را مختل میکند ممکن است مانع جذب مواد مغذی کافی در بدن شود که به آن سوء جذب میگویند. این شرایط شامل موارد زیر میشود:
- بیماری سلیاک
- التهاب کولیت
- فیبروز سیستیک
- عمل جراحی بای پس معده
- سوء مصرف الکل
- عدم تحمل لاکتوز
- پانکراتیت مزمن
- بیماری ویپل
- انگلها
- هر بیماری که باعث اسهال یا استفراغ مکرر شود
با شروع مصرف ویتامینها چه اتفاقی برای بدن شما میافتد؟
استفاده از ویتامینها، برای بسیاری از عملکردهای بدن ضروری هستند. علیرغم این واقعیت، مطالعات موثقی مبنی بر مصرف مولتی ویتامین برای کاهش خطر بیماری قلبی، سرطان یا مرگ زودهنگام وجود ندارد. اما اگر در رژیم غذایی خود کمبود مواد مغذی ضروری بدن دارید، مصرف ویتامینها میتواند در موارد مختلفی بسیار موثر باشد، که در ادامه برخی از خواص قرص مولتی ویتامین را مورد بحث قرار میدهیم.
حفظ سلامت اندام و بینایی
ویتامین A در تقویت بینایی، عملکرد سیستم ایمنی و ارتباط بین سلولهای بدن شما ضروری است. همچنین نقش مهمی در حفظ سلامت قلب، ریهها، کلیهها و سایر اندامهای بدن دارد. از جمله خواص قرص مولتی ویتامین در اکثر محصولات، داشتن ویتامین A است.
داشتن فرزند سالم
اسید فولیک که در ماههای اول بارداری مصرف میشود، به جلوگیری از برخی نقصهای مادرزادی مغز و ستون فقرات کمک میکند و استفاده از آن برای خانمهای باردار یا خانمهایی یا ممکن است باردار شودند، ضروری است. RDA توصیه شده برای مصرف اسید فولیک، 400 میکروگرم یا 100٪ DV است. برخی از غلات، نان، پاستا، برنج و سایر غذاها دارای اسید فولیک افزوده هستند.
استحکام استخوانها
با در نظر گرفتن خواص قرص مولتی ویتامین مصرف آن میتواند به شما کمک کند تا مقدار کافی کلسیم و ویتامین D را دریافت کنید که این دو ماده برای استحکام استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان (نازک شدن استخوانها) کارایی دارند. کلسیم استخوان را میسازد و ویتامین D به جذب کلسیم توسط استخوانها کمک میکند. برخی افراد به کلسیم بیشتری نیاز دارند؛ به ویژه نوجوانان که روزانه به 1300 میلی گرم کلسیم در روز و زنان بالای 50 سال و مردان بالای 70 سال که به 1200 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند. یک فنجان شیر یا آبمیوه غنی شده حاوی حدود 300 میلی گرم کلسیم است. قرص مولتی ویتامین به طور معمول میتواند حاوی 200 تا 300 میلی گرم کلسیم به همراه مقداری ویتامین D باشد. مکملهای کلسیم جداگانه میتوانند حاوی 500 میلی گرم یا 600 میلی گرم کلسیم باشند و ممکن است با ویتامین D نیز ترکیب شوند. گروههایی که ممکن است ویتامین D بسیار کمی دریافت کنند، شامل نوزادان شیرخوار، افراد مسن، افرادی که بیشتر وقت خود را در خانه میگذرانند، افراد با پوست تیره و افراد چاق هستند. بسیاری از این افراد ممکن است به غذاهای غنی شده یا مکمل نیاز داشته باشند، زیرا دریافت ویتامین D از طریق غذاهای رایج سخت است.
تقویت سیستم ایمنی
اگر ویتامینها و مواد معدنی کافی، از جمله ویتامینهای A، B6، B12، C، D، E، و K، فولات، و مس، ید، آهن، منیزیم، سلنیوم و روی، را دریافت نکنید، سیستم ایمنی شما برای مقابله با عفونتها و سایر مشکلات سلامتی به خوبی کار نمیکند. با این حال، اگر کمبود این مواد مغذی را ندارید، مطالعات نشان میدهد که مصرف مولتی ویتامین احتمالاً برای پیشگیری یا درمان عفونتها، تاثیر چندانی ندارد. برخی از مطالعات نشان میدهند که اگر بهطور منظم ویتامین C مصرف کنید، ممکن است دوره سرماخوردگی شما کوتاهتر و خفیفتر باشد، اما مصرف این ویتامین در زمانی که بیمار هستید، کمکی نمیکند.
عوارض جانبی مولتی ویتامینها
برای اکثر افراد، مصرف مولتی ویتامین خطری ندارد. با این حال، قبل از مصرف باید با پزشک خود مشورت کنید. ترکیب یک مکمل ویتامین با سایر مکملهای ویتامین، منابع ویتامین یا داروها ممکن است منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود. به عنوان مثال، ویتامین K موجود در بسیاری از مکملهای ویتامین میتواند اثربخشی داروهای رقیق کننده (ضد لخته) خون را کاهش دهد. برخی از خطراتی که در مورد مصرف آنها باید در نظر گرفت، در ادامه مورد بحث قرار گرفته است.
سرطان در افراد سیگاری
افراد سیگاری و احتمالاً افرادی که سابقه استعمال سیگار را دارند، باید از مصرف مکملهای حاوی سطوح بالای بتاکاروتن یا ویتامین A اجتناب کنند. طبق مطالعات انجام شده بر این مواد مغذی ، ارتباط آنها با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری تایید شده است.
آسیب به اندام بدن
در مولتی ویتامین مصرفی خود، سطح آهن موجود را بررسی کنید. در مردان و زنان یائسه، این ماده معدنی میتواند در بدن انباشته شده و باعث آسیب به اندام شود. مولتی ویتامینهای ساخته شده برای مردان و زنان مسن، حاوی آهن کم یا بدون آهن هستند، بنابراین به فرمولهای ترکیبات مکملها توجه داشته باشید. شما میتوانید مقدار زیادی آهن را از غذاهایی مانند مرغ، مقدار کمی گوشت قرمز، سبزیهای برگ دار تیره و غلات غنی شده دریافت کنید.
آسیب به کبد یا استخوان
از مصرف مولتی ویتامینهایی با سطوح بالای رتینول که به عنوان «استات یا پالمیتات» در برچسب ذکر شدهاند، خودداری کنید. رتینولها میتوانند برای استخوانها و کبد مضر باشند.
سنگ کلیه
سطوح بالای ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. اما مطالعات نشان میدهند که برای افرادی که روزانه 1000 واحد مصرف میکنند، خطری ندارد.
آسیب عصبی
تا همین اواخر، ویتامینهای محلول در آب مانند B و C حتی در دوزهای بالا، غیر سمی در نظر گرفته میشدند. اما اکنون شواهدی مبنی بر این است که مگادوز B6 میتواند باعث آسیب جدی عصبی شود.
دوز مناسب مولتی ویتامین
مولتی ویتامینها بر اساس برند یا فرمولاسیون بسیار متفاوت هستند. یک برچسب دقیق روی هر بطری یا جعبه محصول وجود دارد که تمام ویتامینها و مواد معدنی موجود در هر مکمل را فهرست میکند. اکثر برندها، مولتی ویتامینی با DV مناسب برای مردان، زنان، کودکان و زنان باردار تولید میکنند. شما باید مکملی انتخاب کنید که DV توصیه شده برای گروه شما را تامین کند.
به طور معمول، میزان مصرف در هر وعده، یک یا دو قرص در روز است. برچسب را به دقت بخوانید تا از مصرف بیش از حد یا خیلی کمتر از مقدار توصیه شده روزانه خودداری کنید. هیچ نظریه دقیقی مبنی برای بهترین زمان مصرف مولتی ویتامین در روز وجود ندارد. برخی از افراد آن را در صبح مصرف میکنند، در حالی که برخی دیگر تا ناهار یا حتی شام صبر میکنند. اگر معده حساسی دارید، برای جلوگیری از حالت تهوع یا گرفتگی عضلات، باید قرص ویتامین خود را همراه با غذا مصرف کنید.
نتیجهگیری
با توجه به خواص قرص مولتی ویتامین مصرف آن برای حفظ سلامتی بدن اهمیت دارد، اما لازم است به نکاتی از جمله مقادیر مصرفی، زمان مصرف و خطرات مرتبط با مصرف این قرصها توجه شود. برای برخی افراد مانند سیگاریها یا افرادی که مشکلاتی مانند نقص آهن دارند، مصرف قرص مولتی ویتامین ممکن است با خطراتی همراه باشد. از این رو، قبل از شروع مصرف هرگونه مکملی، مشاوره با پزشک و دقت در مطالعه برچسب محصول ضروری است.
پرسش و پاسخ
1. آیا همه افراد نیاز به مصرف مولتی ویتامین دارند؟
خیر، مصرف مولتی ویتامین برای همه ضروری نیست. برخی افراد ممکن است از طریق مصرف غذا به اندازه کافی ویتامینها و مواد معدنی را دریافت کنند و نیازی به مکملهای ویتامینی نداشته باشند.
2. آیا مصرف مولتی ویتامینها برای کودکان مفید است؟
بله، مصرف آن میتواند برای کودکان مفید باشد، به ویژه اگر غذای آنها کافی نباشد یا نیازهای ویتامینی و مواد معدنی آنها افزایش یابد. اما قبل از شروع هرگونه مکمل ویتامینی برای کودکان، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
3. آیا مصرف مولتی ویتامینها میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در بدن شود؟
بله، مصرف بیش از حد یا نادرست مکملهای ویتامین ممکن است به مشکلاتی برای معده، عوارض کبدی، یا حتی مسمومیت ویتامینی منجر شود. بهتر است مطالعه برچسب محصول و مشاوره با پزشک را در نظر داشته باشید.
4. چه زمانی بهتر است قرص مولتی ویتامین مصرف شوند؟
مصرف مولتی ویتامین بهتر است همراه با غذا یا بعد از غذا صورت گیرد تا از ایجاد مشکلات معده مانند تهوع یا دل درد پیشگیری شود.
5. آیا مصرف مولتی ویتامینها در دوره بارداری مفید است؟
بله، خواص قرص مولتی ویتامین باعث شده است که مصرف آن در دوران بارداری برای مادر و جنین مفید باشد، اما توصیه میشود قبل از شروع مصرف، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
6. چرا باید مولتی ویتامین بخوریم؟
مولتی ویتامینها شامل ترکیباتی هستند که برای بدن ضروری هستند. گاهی افراد در مواد غذایی روزانه خود، همه مواد ضروری برای بدن را دریافت نمیکنند، بنابراین برای جبران این کمبود استفاده از مولتی ویتامینها توصیه میشود. مکملهای مولتی ویتامین شامل انواع ویتامینها و همچنین در برخی مواد معدنی وجود دارد. این عناصر و ویتامینها در مواد غذایی طبیعی یافت میشوند و بدن به آنها نیاز دارد. اکثر مواقع بدن ما این مواد ضروری را نمیتواند بسازد و باید آنها را از رژیم غذایی دریافت کند. گاهی هم این مواد ضروری در رژیم غذایی یافت نمیشوند؛ بنابراین در مولتی ویتامین آنچه که برای بدن ضروری و مورد نیاز است، وجود دارد.