راهکارهایی برای درمان سه سوته دندان درد

انواع دندان‌درد

با توجه به علت زمینه‌ای انواع مختلفی از دندان درد وجود دارد. درد دندان می‌تواند علائم متفاوتی داشته  باشد اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دردی کسل کننده که از بین نمی‌رود
• دندان‌درد شدید
• درد ضربان دار دندان
• حساسیت دندان‌ها
• تورم در لثه‌های شما
• سردرد
• تب
• لرز
• بوی بد دهان یا طعم بد

هنگام دندان درد: چند کار را در منزل انجام دهید: 

• قرار دادن کمپرس سرد روی صورت ناحیه درد دندان
•  مصرف مسکن مانند نوافن و بروفن و…؛ در صورت درد هر 8 ساعت یک عددبا معده پر
•  شستشوی دهان با آب نمک ولرم ؛ روزانه 3 مرتبه
• خودداری از جویدن غذاهای سفت و تماس با غذای بسیار گرم یا بسیار سرد
• استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین ؛ روزانه 3 مرتبه هر بار 1 دقیقه
• غرغره عرق کاسنی ؛ روزانه 6 مرتبه هر بار 5 دقیقه و سپس بیرون ریختن آن
• استعمال اسپری یا ژل بی حسی دندان ؛ روزانه 4 مرتبه روی دندان یا لثه
• پودر کردن نصف قرص نورتریپتیلین 10 میلی گرم و ریختن آن به ریشه دندان ؛ برای درد بسیار شدید که دندان به عصب رسیده و به پزشک دسترسی نداریم

علت دندان‌درد چیست؟

دلایل زیادی وجود دارد که چرا افراد دچار دندان‌درد می‌شوند. علل احتمالی آن عبارتند از:

• پوسیدگی دندان ؛ به دلیل تخریب مینای دندان توسط اسید تولید شده از باکتری ها
• حفره‌ها
• دندان عقل نهفته یا نیمه روییده که جای رشد ندارد
• آبسه دندان = عفونت ریشه دندان
• دندان ترک خورده
• ترمیم دندان آسیب دیده (مانند پر کردن یا روکش دندان)
• دندان قروچه یا فشردن (براکسیسم = سایش یا فشار دادن دندان ها روی هم در هنگام خواب)
• حساسیت یا نازک شدن لثه و نازک شدن مینای دندان
• بیماری لثه مانند ژنژیویت = التهاب لثه و…
• پیوره یا پریودنتیت یا پیرادندان‌آماس یا بیماری بافت‌های اطراف دندان که باعث عفونت و خونریزی لثه و ایجاد خونابه و بوی بد دهان میگردد.
• به دام افتادن غذا در بین دندان ها یا در لثه که موجب التهاب لثه میشود
• التهاب بعد از پر کردن دندان یا عصب کشی

روش‌های درمان دندان درد

چندین روش درمانی برای درد دندان وجود دارد. روش درمانی مناسب، به میزان وخامت وضعیت دندان شما بستگی دارد.

داروی دندان‌درد

آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌ها می‌توانند علائم دندان‌درد را کاهش دهند، اما اثرات آنها موقتی است. حتی اگر بعد از مصرف آنتی بیوتیک عفونت برطرف شود، درد آن دوباره عود می‌کند مگر اینکه مشکل زمینه‌ای را درمان کنید. با این حال، همزمان با مراجعه به دندانپزشک، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه (مانند استامینوفن و ایبوپروفن) برای کاهش درد و حساسیت استفاده کنید.

• آنتی بیوتیک: مصرف همزمان دو آنتی بیوتیک زیر
  • کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم: هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
  • قرص مترونیدازول 250 میلی گرم: هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
• مسکن: 
  • کپسول نوافن: در صورت درد هر 8 ساعت یک عددبا معده پر
  • کپسول ژلوفن: در صورت درد هر 8 ساعت یک عددبا معده پر
  • قرص ناپروکسن 500 میلی گرم: در صورت درد هر 12 ساعت یک عددبا معده پر
• ژل بی حسی دندان: 
  • ژل سیمودنت سیمرغ دارو: حاوی میخک و نعنا فلفلی
  • ژل دنتوگان: حاوی میخک و نعنا فلفلی
  • قطره خوراکی دنتول: حاوی عصاره گیاهی کارواکرول
  • ژل مسکن دندان درد دنتافورت پلاس اهورا دارو: حاوی میخک هندی
  • ژل مسکن دندان درد دنتالیان: حاوی دانه میخک
  • ژل دهانی گامومکس هرباویوا: حاوی بابونه و سنبل الطیب و بره موم - رفع ضایعات دهانی بعد از دندانپزشکی
• دهانشویه: 
  • دهانشویه کلرهگزیدین 0/2 % ؛ روزانه 3 مرتبه هر بار یک دقیقه غرغره کنید و دور بریزید

پرکردن دندان

اگر در بخشی از دندان، حفره کوچکی مشاهده شده یا اگر قطعه کوچکی از دندان شما شکسته شده است، دندانپزشک احتمالاً پر کردن دندان را توصیه می‌کند. در طی این روش، قسمت آسیب دیده دندان برداشته شده و سپس فضای خالی را با مواد پرکننده دندان قوی، پر می‌کنند.

روکش دندان

یک حفره یا شکستگی بزرگ در دندان ممکن است به روکش دندان نیاز داشته باشد. روکش بصورت یک"کلاهک" به شکل دندان روی کل دندان شما قرار می‌گیرد و آن را محکم می‌کند و خطر آسیب بیشتر را کاهش می‌دهد.

کشیدن دندان

بیشتر دندانپزشکان ترجیح می‌دهند در صورت امکان دندان‌های طبیعی را نگه دارند. اما گاهی اوقات، امکان پذیر نیست. اگر دندان شما به شدت آسیب دیده است، ممکن است نیاز به کشیدن دندان داشته باشید. در طی این روش، دندانپزشک با دقت دندان شما را از حفره بیرون آورده و هرگونه عفونت را پاک می‌کند. اگر نیاز به کشیدن دندان دارید، با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های جایگزین صحبت کنید. هنگامی که جای کشیدن دندان بهبود یافت، می‌توان آن را با یک پل دندانی یا ایمپلنت دندان جایگزین کرد. همچنین این امکان وجود دارد که برای شما یک دندان موقت ساخته شود تا زمانی که دندان جایگزین دائمی آماده شده و در لثه شما قرار گیرد.

روش‌های درمان خانگی دندان درد

شستشو با آب و نمک

نمک یک ضد عفونی کننده طبیعی است. شستشو با آب نمک گرم می‌تواند التهاب را کاهش دهد، زخم‌های دهان را التیام بخشد و درد دندان را تسکین دهد. در 200 میلی لیتر آب گرم، 1/2 قاشق چایخوری نمک بریزید و مخلوط کنید. 30 ثانیه در دهان بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید.

شستشو با پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) 

شستشو با پراکسید هیدروژن نیز می‌تواند درد و التهاب دندان را کاهش دهد. همچنین به درمان خونریزی لثه کمک می‌کند. اگر سابقه بیماری لثه دارید، این روش ممکن است مورد مناسبی برای امتحان باشد. هرگز نباید دهان خود را با پراکسید هیدروژن خالص بشویید. حتماً با مقدار مساوی آب، آن را رقیق کنید. پس از چرخاندن در دهان، آن را بیرون بریزید و قورت ندهید.

کمپرس سرد

کمپرس سرد یک روش موقتی اما مؤثر برای تسکین درد دندان است. این روش کمک می‌کند تا جریان خون درون رگ‌های خونی دندانی که متورم است و درد دارد، کاهش یابد. شما می‌توانید برای درمان فوری درد دندان خود ابتدا ۲۰ دقیقه کمپرس سرد بگذارید سپس برای ۲۰ دقیقه بعدی آن را بردارید.

روغن میخک

استفاده از میخک برای تسکین درد دندان خفیف تا متوسط، یکی از معروف‌ترین روش‌های خانگی است. این ماده خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و آرام‌بخشی دارد که به طور معجزه‌آسایی درد دندان را کاهش می‌دهد. یک قاشق از روغن میخک را می‌توانید با مقدار کمی آب مخلوط و غرغره کنیدیا چند قطره از آن را روی دندان دارای درد بریزید.

زردچوبه

درمان خانگی دندان درد با زردچوبه یک روش بسیار مؤثر برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط است. ماده کورکومین موجود در ترکیبات زردچوبه، به دلیل خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدان فراوان می‌تواند این مشکل را به آسانی برطرف کند. شما می‌توانید آن را با شیر یا آب ولرم مخلوط کرده و میل کنید.

روش درمان دندان  درد در بارداری

بیشتر زنان باردار از دردهای شدید دندان در شب شکایت می‌کنند. اگر علت این درد، یک مشکل جدی نباشد، می‌توان به کمک روش‌های درمان فوری آن را تسکین بخشید. سریع‌ترین راه‌کارهای طبیعی رفع درد دندان بارداری در جدول زیر آورده شده است:

هنگام دندان درد در بارداری: چند کار را در منزل انجام دهید: 

• قرار دادن کمپرس سرد روی صورت ناحیه درد دندان
•  مصرف مسکن ؛ 
  • فقط مجاز به مصرف قرص استامینوفن 500 میلی گرم؛ در صورت درد هر 8 ساعت یک عددبا معده پر
  • در صورت دندان درد بسیار شدید: فقط در 3 ماهه اول و دوم بارداری ؛ زیر نظر پزشک مجاز به مصرف بروفن 200 میلی گرم  روزانه یک عدد با معده پر
• مصرف آنتی بیوتیک: فقط آموکسی سیلین و پنی سیلین زیر نظر پزشک قابل استفاده است.
•  شستشوی دهان با آب نمک ولرم ؛ روزانه 3 مرتبه
• خودداری از جویدن غذاهای سفت و تماس با غذای بسیار گرم یا بسیار سرد

درمان دندان‌درد از نظر طب سنتی

معمولاً طب سنتی می‌تواند برای تسکین فوری درد دندان به شما کمک کند. بهترین راهکار، استفاده از گیاهان دارویی و طبیعی زیر است:

• عصاره وانیل
• نعناع 
• چای آویشن
• چای زنجبیل
• روغن نارگیل و بادام

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز موارد زیر فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید:

• بیش از دو روز دندان‌درد داشتن
• تورم در صورت یا فک شما
• درد هنگام باز کردن دهان

دندان‌درد عصبی و راهکارهای رفع آن

با تحریک عصب دندان‌ها، دچار دندان‌درد عصبی می‌شوید. در اغلب موارد این وضعیت همزمان با خوردن یا نوشیدن غذاهای سرد، گرم، ترش یا شیرین اتفاق می‌افتد. بهترین درمان برای این نوع دردهای خفیف تا شدید دندان، مراجعه به دندانپزشک است. در صورت عدم دسترسی به دندانپزشک، برای تسکین موقتی درد دندان عصبی می‌توانید از راه‌کارهای زیر استفاده کنید.

• مسواک بزنید.
• از مسواک نرم استفاده کنید.
• در صورت حساس بودن عصب دندان‌تان از خمیردندان مخصوص استفاده کنید.
• اگر دندان‌درد شما شدید است، می‌توانید قرص درمان دندان‌درد عصبی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا استامینوفن مصرف کنید.
• پودر کردن نصف قرص نورتریپتیلین 10 میلی گرم و ریختن آن به ریشه دندان ؛ برای درد بسیار شدید که دندان به عصب رسیده و به پزشک دسترسی نداریم.

نگاهی کوتاه به درمان دندان درد

تمامی راهکارهای معرفی شده در این مقاله به تسکین موقت دندان‌درد کمک می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت برای برطرف شدن مشکل دندان‌های شما به صورت علمی و ریشه‌ای، بهترین درمان دندان درد مراجعه به دندانپزشک است. اما اگر دچار درد دندان شبانه شدید یا به دندانپزشک دسترسی نداشتید، می‌توانید با سریع‌ترین راه‌کارهای خانگی کاهش درد دندان، آن را برای مدتی التیام بخشید.

راهکارهای پیشگیری از خراب شدن دندان

• مسواک و نخ دندان و دهانشویه و خمیردندان حاوی فلوراید را فراموش نکنید.
• مصرف مکمل ویتامینD روزانه مانند: قرص ویتامین دی 1000 یوروویتال
• مصرف مکمل کلسیم روزانه مانند: قرص سوپراکل
• قبل از خواب، غذاهای قند دار بدون مسواک زدن مصرف نکنید
• دندان قروچه را با دارو و مشاوره و… برطرف کنید.
• خشکی دهان خود را برطرف کنید. برای مثال به کمک اسپری دهانی موکوزامین
• مصرف غذاهای نشاسته دار و بسیار شیرین را کنترل کنید.
• اسید معده خود را با دارو کنترل کنید چون اگر در سطح بالایی بوده و وارد حلق شود به راحتی باعث پوسیدگی دندان میشود.
• مصرف پروبیوتیک های مفید مانند:
  • قرص مکیدنی لاکتوگام: مناسب 5 سال به بالا - روزانه یک عدد مکیدنی
  • قرص جویدنی ول گات گام و گات پروزیست: مناسب 3 سال به بالا - روزانه یک عدد جویدنی
  • قطره ول گات وان: مناسب از بدو تولد - روزانه 1 مرتبه 5 قطره روی لثه نوزاد

نتیجه‌گیری

دندان‌درد یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود حفره‌ها، آبسه‌، ترک‌خوردگی دندان و بیماری‌های لثه بروز کند. این درد می‌تواند در انواع مختلفی از جمله درد شدید، کوبنده و درد ضربان‌دار ظاهر شود و علائمی مانند تورم لثه، سردرد، تب و بوی بد دهان را به همراه داشته باشد. برای تسکین دندان‌درد، روش‌های مختلفی از جمله مصرف مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها، پرکردن یا روکش دندان و در برخی موارد کشیدن دندان وجود دارد. همچنین، روش‌های خانگی مانند شستشو با آب و نمک، کمپرس سرد و استفاده از روغن میخک می‌توانند به کاهش موقت درد کمک کنند. به‌طور کلی، اگرچه راهکارهای موقتی و درمان خانگی دندان درد می‌توانند به تسکین درد کمک کنند، اما مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و درمان علت اصلی دندان‌درد ضروری است. در صورت بروز علائمی چون درد مداوم بیش از دو روز، تورم صورت یا فک و درد هنگام باز کردن دهان، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.

پرسش و پاسخ

1-چه روش‌هایی برای درمان دندان‌درد شبانه مناسب است؟

استفاده از روش‌های غرغره آب نمک، کمپرس سرد یا ریختن چند قطره روغن زیتون روی دندان، برای درمان سریع دندان‌درد مفید است. همچنین ژل‌های بی‌حس کننده مانند دنتول برای تسکین درد شبانه دندان اثربخشی بالایی دارند.

2-مسکن قوی برای درمان خانگی دندان درد کدام است؟

قرص‌هایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن مسکن قوی برای تسکین موقتی درد دندان محسوب می‌شوند. البته مصرف این قرص‌ها برای کودکان باید با احتیاط باشد و به دوز مشخصی نیاز دارند. همچنین، مصرف قرص‌های مسکن برای کودکان زیر چهار سال حتماً باید با تجویز پزشک باشد.

3-کدام روش درمان دندان‌درد فوری اثربخشی بالایی دارد؟

غرغره آب نمک به دلیل خاصیت ضد عفونی، التهاب دندان‌ها را کاهش می‌دهد و به عنوان قاتل دندان‌درد شناخته می‌شود.

منبع

New Researches about Toothache