عوارض بلندمدت ویپ: آنچه تحقیقات علمی می‌گویند
در عصر فناوری، حتی روش مصرف نیکوتین نیز دچار تحولات اساسی شده است. در سال‌های اخیر، استفاده از ویپ (سیگار الکترونیکی) به عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی، توجه بسیاری از افراد، بویژه نسل جوان، را به خود جلب کرده است.
این دستگاه‌ها که با تبخیر مایع حاوی نیکوتین (ای-جویس) کار میکنند، ادعا میشود عوارض کمتری نسبت به تنباکوی سوزان دارند. اما آیا این فناوری واقعاً جایگزین ایمن تری است یا صرفاً شکل جدیدی از اعتیاد را رواج می دهد؟ با این حال، بحث‌های علمی درباره ایمنی، تأثیرات بلندمدت و نقش آنها در ترک سیگار همچنان ادامه دارد. این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، مزایا، معایب و تفاوت‌های ویپ با سیگار معمولی می‌پردازد تا به شما کمک کند تصمیمی آگاهانه درباره مصرف یا عدم مصرف این محصولات بگیرید. با ما همراه باشید تا دریابیم ویپ ها چگونه سبک زندگی مصرف کنندگان نیکوتین را متحول کرده اند و چه پیامدهایی برای سلامت فرد و جامعه به همراه دارند.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- ویپ چیست؟
- سیگار الکترونیکی چیست؟
- جویس ویپ چیست؟
- مضرات ویپ
- عوارض ویپ
- تاثیر ویپ بر ریه ها
- تاثیر ویپ بر مغز
- تاثیر ویپ بر قلب
- تاثیر بر نوجوانان
- تفاوت سیگار الکترونیکی و سیگار معمولی
- تفاوت ویپ با سیگار و قلیان چیست؟
- انواع ویپ
- گرند ویپ (Vape Grand)
- ویپ پاد(Vape Pod)
- ویپ قلمی (Vape Pen)
- ویپ ایکس (X Vape)
- آیا ویپ برای ترک سیگار موثر است؟
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
ویپ چیست؟
یعنی و… . ویپ یا سیگارهای برقی:
- ابزاری است که میتوان به وسیله آن نیکوتین را به جای دود، به شکل بخار استنشاق کرد. این ابزار از باتری و عنصر گرمایش تشکیل شده تا مایعات طعم‌دار را به بخار قابل استنشاق تبدیل کند.
- بر خلاف سیگار سنتی، تنباکو ندارد. تنباکو هنگام سوختن به دو ماده مضر : مونوکسید کربن(گاز سمی بی رنگ و بی بو) و قطران(ماده سیاه مخرب ریه) تبدیل میشود.
- ویپ ها مایعی حاوی نیکوتین به نام e-liquid (ای جویس) دارند اما گفته میشود ویپ ها نیکوتین کمتری به نسبت سیگار سنتی و قلیان دارند. البته سیگار های الکترونیک دارای مخزن معمولا 1 میلی لیتر و انواع مختلف دارای دوزهای متفاوت نیکوتین هستند از جمله 8 یا 14 یا 18 یا 54 میلی گرم در هر میلی لیتر و با تعداد مختلف پاف که بین 100 تا 10000 متغیر است. باید بدانید که هر یک نخ سیگار
- برخی فکر میکنند که ویپ راه خوبی برای ترک سیگار است؛ در حالیکه برعکس. وابستگی به ویپ، مانع از ترک واقعی نیکوتین میشود و ویپینگ (استفاده از سیگارهای برقی مانند ویپ) باعث اعتیاد شدید و به نیکوتین و افزایش روند مصرف و تنوع طلبی در مصرف مخدرهای متنوع میشود.
ویپ ( Vape) معمولا حاوی پروپیلن گلیکول، گلیسیرین، نیکوتین، طعم دهنده‌ها، انتقال دهنده‌های عطر و مواد دیگر است. سطوح نیکوتین، نیتروزامین‌های مخصوص تنباکو (TSNA)، آلدئیدها، فلزات، ترکیبات آلی فرار (VOCs)، طعم‌ها و آلکالوئیدهای تنباکو در آئروسل‌های سیگار الکترونیکی بسیار متفاوت است. سیستم‌های الکترونیکی نیکوتین معمولاً به عنوان سیگارهای الکترونیکی شناخته میشوند، اما انواع مختلف آنها با نام‌های سیگار الکترونیکی، قلم‌های ویپ، قلیان‌های الکترونیکی، لوله‌های الکترونیکی، تانک‌ها، مدها، ویپ‌ها و غیره شناخته میشوند.
با وجود اینکه هر ویپ، ممکن است به عنوان یک گزینه "سالم" به بازار عرضه شود، اما واقعیت این است که استفاده از آنها ایمن نیست. عدم وجود تحقیقات کامل و همچنین عدم تایید صریح دولت‌ها به این معنی است که هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویپ ها بعنوان یک دستگاه مبتنی بر نیکوتین، جایگزین سالمی برای سیگارهای الکترونیکی هستند.
اگر جزو استعمال کنندگان ویپ یا سیگار الکترونیکی هستید و می‌خواهید نسبت به میزان سلامت ریه خود آگاه شوید، ابتدا می‌توانید با یک تست ساده، تا حدودی از میزان سلامت ریه‌های خود مطمئن شوید. اگر بعد از انجام حرکات ورزشی کم یا در برخی موارد بدون فعالیت خاصی، دچار تنگی نفسی شوید که بعد از ورزش از بین نرود، این طبیعی نیست و ممکن است علائم آلودگی ریه شما باشد. همچنین اگر عمل تنفس به سختی و دشواری انجام میشود، این نشانه‌ها نیز یک علامت هشدار است.
خط مشی جدید سازمان غذا و دارو (FDA) در مورد استفاده از طعم‌دهنده‌ها در محصولات سیگار الکترونیکی مانند ویپ، فقط طعم منتول را مجاز دانسته است.
سیگار الکترونیکی چیست؟
در مقایسه سیگار سنتی و الکترونیکی میتوان گفت:
- یک سیگار الکترونیکی شبیه یک سیگار واقعی است، طعمی شبیه به یک سیگار واقعی دارد و مانند یک سیگار واقعی دود آزاد میکند
- سیگارهای سنتی با فرمی ساده و فشرده طراحی شده‌اند و اغلب یکبار مصرف هستند. از سوی دیگر، قلم‌های Vape بزرگتر، قابل پر کردن مجدد هستند
- ویپ ها گزینه‌های ویژه بیشتری از جمله تنظیمات متغیر و امکان انتخاب از بین طیف گسترده‌ای از مایعات الکترونیکی را ارائه می‌دهند.
- در ویپ ها برخی از مواد شیمیایی بالقوه مضر یافت شده است. اما سطوح آن معمولاً پایین و به طور کلی بسیار کمتر از سیگارهای تنباکو است.
در کل با توجه به تاثیرات مخرب مواد شیمیایی موجود در ویپ ها میتوان با قاطعیت گفت که سیگارهای الکترونیکی بدون خطر نیستند.
جویس ویپ چیست؟
مایعی که برای استفاده در داخل سیگار الکترونیکی قرار میگیرد، مایع الکترونیکی نامیده میشود، اما به‌عنوان جویس ویپ نیز شناخته میشود. این مایع الکترونیکی حاوی بسیاری از مواد شیمیایی مختلف است. مایعات الکترونیکی ممکن است حاوی نیکوتین (بسیار اعتیاد آور) و همچنین پروپیلن گلیکول، گلیسیرین گیاهی یا گلیسرول، سایر مواد شیمیایی (از جمله مواردی که برای ایجاد طعم استفاده میشوند) و در برخی موارد آب باشند. آنها همچنین ممکن است حاوی خنک کننده (مواد شیمیایی که احساس خنکی در دهان ایجاد میکنند) باشند. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده توسط افرادی که از محصولات ویپ استفاده میکنند و جویس ویپ را استشمام میکنند عبارتند از: تحریک گلو و دهان، سردرد، سرفه و حالت تهوع. تحقیقات بیشتری برای تعیین خطرات استفاده طولانی مدت از محصول ویپ در ایجاد سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی و سایر بیماری‌ها مورد نیاز است.
مضرات ویپ
- آسیب‌های ریوی مانند زخم ریه
- وابستگی و اعتیاد بسیار به نیکوتین
- حاوی مواد شیمیایی سرطان زا مانند فرمالدهید، استالدئید و فلزات سنگین
- سرفه
- سردرد
- تنگی نفس
- خواب آلودگی
- آسیب به مغز در حال رشد در نوجوانان
- تحریک دهان و گلو
- حالت تهوع و رفلاکس(ترش کردن) و یبوست
- سکته قلبی و سایر بیماری‌های قلبی
- سکته مغزی و توقف رشد مغز در نوجوانان و جوانان
- افزایش فشار خون و تپش قلب
عوارض ویپ
شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده، تحریک گلو/دهان، سردرد، سرفه و تهوع میباشد که با ادامه مصرف، این عوارض در افراد کاهش پیدا میکند. نیکوتین و سایر مواد موجود در مایع الکترونیکی، علاوه بر ریه‌های شما، می‌تواند به قلب و مغز شما نیز آسیب برساند. نیکوتین می‌تواند به رشد مغز آسیب برساند، فشار خون را افزایش دهد و شریان‌ها را باریک کند. یکی از بیماری‌های رایج آسیب ریوی مرتبط با استفاده از محصولات سیگار الکترونیکی یا بخار آن با عنوان بیماری “EVALI ”شناخته میشود. ( EVALI یک بیماری جدی ریوی است که استعمال ویپ باعث ایجاد آن میشود.)
تاثیر ویپ بر ریه هابرخی از مطالعات نشان می‌دهند که تنها پس از سه روز استفاده از ویپ، باعث آسیب جدی ریه میشود. ذراتی که در حین استعمال ویپ استنشاق می‌کنید و قلع و سرب و مواد سرطان زایی مانند فرمالدهید می‌توانند به عمق ریه رفته و باعث التهاب (تورم) و تحریک در ریه‌ها و تجمع در آلوئول ها و باعث اختلال عملکرد ریه شوند. این می‌تواند منجر به آسیب ریه مانند زخم شدن و باریک شدن لوله‌هایی شود که هوا را به داخل و خارج از ریه‌های شما وارد میکند. علی رغم اینکه در طولانی مدت، بروز بیماری های مزمن ریوی مانند برونشیت و فیبروز ریه به اثبات رسیده است اما محققان هنوز از تمام اثراتی که ویپ می‌تواند بر بدن شما داشته باشد، اطلاعات کاملی ندارند. یک مطالعه اخیر نشان داد که استعمال ویپ باعث میشود ریه‌های شما کمتر قادر به پاکسازی مخاط باشند که می‌تواند منجر به عفونت شود. تنها چیزی که باید به ریه‌های خود استنشاق کنید، هوای پاک و تمیز و داروهای تجویز شده است. |
تاثیر ویپ بر مغزتحقیقات نشان میدهد که برای سلامت روان و همچنین سلامت جسمی مضر است. مطالعات جدید ارتباط بین مصرف سیگار و شرایط سلامت روان از جمله افسردگی، اضطراب، روان پریشی و اختلالات خوردن و توقف رشد و کاهش هوشیاری و دقت و حافظه را نشان میدهد. مشخص شده است که استعمال ویپ با افزایش علائم افسردگی در عرض 12 ماه پس از شروع همراه است. در دراز مدت، مصرف نیکوتین می‌تواند احتمال ابتلا به افسردگی، اضطراب و اختلالات مصرف مواد را افزایش دهد، زیرا نیکوتین با افزایش ترشح هورمون دوپامین، مسیر پاداش مغز و احساس خوشایند را فعال میکند. قرار گرفتن در معرض نیکوتین می‌تواند مغز شما را مجدداً در بزرگسالی به نیکوتین و سایر مواد معتاد کند. ویپ‌ها می‌توانند نیکوتین را با دوزهای بالاتر و در برخی موارد سریعتر از سیگارهای معمولی به مغز منتقل کنند. ویپ‌های کوچک می‌توانند به اندازه 50 نخ سیگار (اغلب خیلی بیشتر) نیکوتین داشته باشند. |
تاثیر ویپ بر قلبویپ با داشتن نیکوتین ( یک ماده شیمیایی خطرناک و بسیار اعتیادآور) می‌تواند باعث افزایش فعالیت سیستم سمپاتیک و ترشح آدرنالین، افزایش فشار خون، ضربان قلب، جریان خون به قلب و باریک شدن شریان‌ها (رگ‌های حامل خون) شود. استعمال سیگار همچنین با آسیب سطح داخلی عروق و انسداد و گرفتگی شریانی و افزایش خطر لخته شدن خون مرتبط است. این اثرات در بزرگسالان جوان بین سنین 21 تا 45 سال مشاهده شد، که بیشتر بر تأثیرات بالقوه بر خطر بیماری قلبی حتی از سنین جوانی تأکید میکند. ثابت شده است که استعمال ویپ، فشار خون سیستولیک را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد و باعث افزایش ضربان قلب برای حدود 45 دقیقه پس از استفاده از سیگار الکترونیکی میشود. |
تاثیر ویپ برسیستم ایمنیذرات ویپ باعث اختلال در عملکرد ماکروفاژها میشوند. از آنجایی که ماکروفاژها یکی از اجزا مهم سیستم ایمنی بدن هستند در اثر اختلال عملکرد سیستم ایمنی، بدن توانایی پاکسازی ریه از ذرات خارجی و آلودگی ها را نداشته و عفونت ریه رخ میدهد. |
تاثیر ویپ بر سلامت دهان و دندانمواد شیمیایی درون ویپ ها، باعث بر هم خوردن تعادل میکروب های مفید دهان و افزایش تولید پلاک دندانی و کاهش بزاق و افزایش پوسیدگی و از دست دادن دندان و در طولانی مدت باعث افزایش خطر سرطان دهان میشود. |
تاثیر ویپ بر تولیدمثلنیکوتین درون ویپ باعث کاهش کیفیت اسپرم مردان و کاهش تخمک گذاری در زنان و کاهش احتمال باروری شده؛ مخصوصا ویپینگ در دوران بارداری باعث آسیب جدی به مغز و ریه نوزاد و خطر کم وزنی نوزاد و زایمان زودرس میگردد. |
تاثیر ویپ بر پوستنیکوتین درون ویپ باعث انقباض عروق خونی و کاهش جریان خونرسانی به پوست و کاهش اکسیژن رسانی و رساندن مواد مغذی به پوست و وقوع پیری زودرس پوست و چین و چروک و کاهش خاصیت کشسانی و افتادگی پوست و باعث کند شدن روند بهبود زخم‌ها میشود. |
تاثیر ویپ بر نوجواناندلایل متعددی وجود دارد که جوانان ممکن است به استفاده از ویپ ترغیب شوند. بازاریابی و تبلیغات سیگار الکترونیکی، در دسترس بودن طعم‌های جذاب، تأثیرات اجتماعی و تأثیرات نیکوتین، همگی در شروع و یا ادامه مصرف سیگار الکترونیکی نقش دارند. قرار گرفتن در معرض نیکوتین در طول سال‌های نوجوانی می‌تواند به رشد مغز آسیب برساند که تا حدود 25 سالگی ادامه می‌یابد. همچنین می‌تواند بر یادگیری، حافظه و توجه تأثیر بگذارد و خطر اعتیاد در آینده به مواد مخدر را افزایش دهد. جوانانی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده میکنند ممکن است میزان مصرف آنها، بیشتر از سیگارهای معمولی باشد. |
تفاوت سیگار الکترونیکی و سیگار معمولی
برخلاف سیگارهای معمولی، سیگارهای الکترونیکی تنباکو ندارند. سیگارهای الکترونیکی با باتری کار میکنند و دارای یک عنصر گرمایش و یک کارتریج حاوی مایع هستند. پاف کردن روی دستگاه باعث گرم شدن مایع و تولید بخار میشود. در حالی که سیگارهای الکترونیکی معمولاً مواد شیمیایی کمتری نسبت به سیگارهای معمولی دارند، محققان دریافتند سیگارهای الکترونیکی خطرات سلامتی منحصر به فرد خود را دارند و می‌توانند احتمال سرفه مزمن، خلط، برونشیت و آسم را افزایش دهند.
تفاوت ویپ با سیگار و قلیان چیست؟
هم ویپ‌ها و هم قلیان‌ها دارای طعم‌های مختلفی هستند، هر دو حاوی نیکوتین هستند و هر دو دارای دودی هستند که بدون احتراق ماده قابل دود تولید میشود. اما ویپ و قلیان تفاوت‌های نیز دارند. به عنوان مثال، قلیان حاوی یک لوله آب است درحالیکه در ویپ ها به هیچ وجه از آب استفاده نمی کنند. در حالی که استعمال قلیان و ویپ هردو خطراتی برای سلامتی به همراه دارند، قلیان معمولاً مصرف کنندگان را در معرض مواد شیمیایی مضرتر و سطوح نیکوتین بالاتر قرار میدهد. در واقع استعمال ویپ ممکن است کمتر از سیگار کشیدن سنتی مضر باشد، اما بدون خطر نیست.
سیگارهای سنتی هنگام احتراق حدود 7000 ماده شیمیایی دارند، در حالی که تحقیقات نشان داده است که سیگارهای الکترونیکی حدود 2000 ماده شیمیایی دارند که محققان هنوز قادر به شناسایی برخی از آنها نیستند. بنابراین، ممکن است به طور کلی مواد شیمیایی کمتری در ویپ‌ها وجود داشته باشد، اما این بدان معنا نیست که ویپ بطور کامل ایمن است.
در حالی که شما مواد شیمیایی مخرب زیادی را از طریق استعمال ویپ استنشاق نمی‌کنید، اما برخی محصولات ویپ‌ها همچنان دودهایی تولید میکنند که باعث برونشیت و آسیب‌های ریوی میشود. به‌علاوه، محققان هنوز در مورد اینکه آیا استعمال ویپ باعث سرطان میشود یا خیر. اما ویپ جایگزین مناسبی برای کشیدن سیگار نیست.
انواع ویپ
سیگارهای الکترونیکی (E-Cigarettes):
ویپ پاد (Vape Pod)
ویپ قلمی (Vape Pen)
مادهای جعبه‌ای (Box Mods):
ویپ‌های یکبار مصرف (Disposable Vapes):
ویپ ایکس (X Vape ):X-Vapes یک برند پیشرو در صنعت دستگاه‌های ویپ حشیش است که دستگاه‌های نوآورانه و با کیفیتی را ارائه میکند که هم برای مصرف گیاهان خشک و هم برای مصرف کنسانتره طراحی شده‌اند. |
آیا ویپ برای ترک سیگار موثر است؟
سازمان غذا و دارو (FDA) هیچ سیگار الکترونیکی را برای کمک به ترک سیگار ایمن و موثر تشخیص نداده است. واقعیت این است که سیگارهای الکترونیکی نیز محصولات تنباکو هستند. مضرات نیکوتین ویپ کمتر از سیگار است. بنابراین شاید برای ترک سیگار موثر باشد. اما همان‌گونه که گفته شد، ویپ کاملاً بی ضرر نیست و محققان هنوز اطلاعات دقیقی در مورد اثرات طولانی مدت آن ندارند. در واقع از این رو به آن به چشم ابزاری برای ترک سیگار نگاه میکنیم که شباهت به سیگار داشته و امکان کنترل میزان نیکوتین موجود در مایعات وجود دارد. افراد می‌توانند با غلظت‌های بالاتر نیکوتین شروع کرده و به تدریج آن را کاهش دهند تا در نهایت به مایعات بدون نیکوتین برسند. این فرآیند تدریجی می‌تواند به کاهش علائم ترک نیکوتین نیز کمک کند.
نکته: کودکان و افراد غیر سیگاری هرگز نباید از ویپ استفاده کنند.
ریه‌های افرادی که از ویپ استفاده می کنند، پس از ترک سیگار می‌توانند بهبود پیدا کنند. با این حال، میزان و سرعت بهبودی ممکن است به عواملی مانند مدت زمان مصرف ویپ و آسیب وارد شده بستگی داشته باشد
پس راه های ترک ویپ عبارتند از:
|
نتیجه گیری
با بررسی جامع ابعاد مختلف ویپ و سیگارهای الکترونیکی، به این نتیجه می‌رسیم که اگرچه این دستگاه‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت آسیب‌های کمتری نسبت به سیگارهای سنتی داشته باشند، اما هنوز خطرات بالقوه‌ای برای سلامت مصرف‌کنندگان به همراه دارند. مطالعات نشان می‌دهند که استفاده طولانی‌مدت از ویپ می‌تواند بر سیستم تنفسی و قلبی-عروقی تأثیر منفی بگذارد و همچنین ممکن است به ایجاد نسل جدیدی از معتادان به نیکوتین منجر شود. در حالی که برخی افراد آن را به عنوان ابزاری برای ترک سیگار می‌دانند، شواهد علمی کافی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. در نهایت، بهترین راه‌حل برای حفظ سلامتی، اجتناب کامل از مصرف هرگونه محصولات دخانی و نیکوتینی است. آگاهی بخشی و آموزش عمومی درباره عوارض واقعی این دستگاه‌ها می‌تواند به کاهش مصرف آنها در جامعه کمک کند.
پرسش و پاسخ
1. با ترک استعمال ویپ، چه تغییراتی در بدن شما ایجاد میشود؟
هنگامی که تصمیم می‌گیرید از استعمال ویپ اجتناب کنید و بخار نیکوتین استنشاق نمی‌کنید، بدن شما ممکن است واکنش نشان دهد؛ زیرا سیستم بدن به نیکوتین عادت کرده است. واکنش بدن مشابه علائم ترک سیگار مانند هوس شدید برای سیگار کشیدن یا استشاق بخار ویپ. احساس تحریک پذیری یا کم خلقی میباشد.
2. کدام اندام بیشتر تحت تأثیر بخار تولیدشده از ویپ قرار می گیرد؟
ریه اندامی است که دچار بیشترین میزان آسیب ناشی از استعمال ویپ یا سیگار الکترونیکی میشود، بدین علت که مواد شیمیایی طعم دهنده مانند دی استیل می‌تواند به‌طور دائمی به ریه‌ها آسیب برساند. همچنین تنفس ذرات بسیار ریز بخار می‌تواند باعث حملات آسم، سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس شود.
3. تاثیر استعمال ویپ بر عملکرد مغز و ذهن چیست؟
اثرات ویپ بر روی مغز شامل اختلال در رشد و شیمی مغز است، به ویژه در بخش هایی از مغز که خلق و خو، یادگیری، توجه و کنترل تکانه را کنترل میکند. بسیاری از ویپ‌ها سرب تولید میکنند که می‌تواند باعث آسیب مغزی شود.
منبع
