ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک) چیست؟
ویتامین ب 5 یا همان اسید پانتوتنیک، یکی از هشت ویتامین گروه B است. این ویتامین، پشتیبان تولید سلولهای خونی و تبدیل غذای مصرفی شما به انرژی است. کمبود آن ممکن است منجر به خستگی، سردرد و بیحسی در دستها و پاها شود. منابع ویتامین B5 به طور طبیعی در غذاها وجود دارد، به مواد غذایی اضافه میشود و به صورت مکمل نیز در دسترس است و با توجه به خواص ویتامین B5 باید به مقدار کافی در رژیم غذایی گنجانده شود. این ویتامین برای تولید کوآنزیم آ (CoA) استفاده میشود، که یک ترکیب شیمیایی است که به آنزیمها برای ساخت و تجزیه اسیدهای چرب و همچنین انجام سایر عملکردهای متابولیک و پروتئین حامل اسیدهای چرب (ACP) که در ساخت چربیها نیز نقش دارد، کمک میکند. اسید پانتوتنیک در طیف گستردهای از غذاها یافت میشود. باکتریهای روده نیز میتوانند مقداری اسید پانتوتنیک تولید کنند، اما مقدار تولید شده برای رفع نیازهای غذایی کافی نیست.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- خواص ویتامین B5
- چه مقدار ویتامین ب 5 باید دریافت کنید؟
- علائم کمبود ویتامین ب 5
- منابع ویتامین B5
- موارد مصرف ویتامین ب 5 برای سلامتی
- کاربردهای ویتامین B5 در زیبایی
- عوارض جانبی ویتامین ب 5
- نتیجهگیری
- پرسش و پاسخ
خواص ویتامین B5
تمامی ویتامینهای گروه B به شما کمک میکنند تا پروتئینها، کربوهیدراتها و چربیهایی مصرف شده را به انرژی تبدیل کنید، خواص ویتامین B5 نیز بسیار زیاد است. ویتامینهای گروه B همچنین برای موارد زیر مورد نیاز است:
- داشتن پوست، مو و چشم سالم
- عملکرد صحیح سیستم عصبی و کبد
- دستگاه گوارش سالم
- ساخت گلبولهای قرمز خون برای حمل اکسیژن در سراسر بدن
- در غدد فوق کلیوی برای تولید هورمونهای جنسی و استرس
چه مقدار ویتامین ب 5 باید دریافت کنید؟
مانند بسیاری از مواد مغذی، میزان مصرف مناسب منابع ویتامین B5 بر اساس سن متفاوت است و با توجه به خواص ویتامین B5 باید مقدار کافی از آن را مصرف کرد. در جدول زیر، مقادیر مصرف مناسب توسط مؤسسه پزشکی در ایالات متحده مشخص شده است.
گروههای سنی | میزان مصرف توصیه شده B5 |
نوزادان 6 ماهه و کمتر | 1/7 میلیگرم |
نوزادان 7 تا 12 ماهه | 1/8 میلیگرم |
کودکان 1 - 3 سال | 2 میلیگرم |
کودکان 4 - 8 سال | 3 میلیگرم |
کودکان 9 - 13 سال | 4 میلیگرم |
کودکان و بزرگسالان 14 سال یا بزرگتر | 5 میلیگرم |
افراد باردار | 6 میلیگرم |
افرادی که در دوران شیردهی هستند | 7 میلیگرم |
علائم کمبود ویتامین ب 5
به طور کلی، تنها افرادی که دچار سوءتغذیه شدید هستند، کمبود ویتامین ب 5 دارند. با این حال، افراد مبتلا به جهش نورودژنراسیون دو مرتبط با پانتوتنات کیناز نیز ممکن است کمبود این ویتامین را تجربه کنند. افرادی که با کمبود B5 مواجه هستند، اغلب کمبود ویتامینهای دیگری را نیز همزمان تجربه میکنند که میتواند تشخیص علائم کمبود این ویتامین را دشوار کند. ممکن است علائم کمبود ویتامین ب 5 شامل موارد زیر باشد:
- بیحسی و سوزش در دستها و پاها
- سردرد
- خستگی
- عصبی بودن یا بی قراری
- مشکل خواب
- مشکلات گوارشی و کاهش اشتها
- گرفتگی عضلات و اختلال در هماهنگی عضلات
- تغییرات شخصیتی
علائم معمولاً با شروع مصرف کافی B5 رفع میشوند.
منابع ویتامین B5
بهترین راه برای اطمینان از دریافت B5 کافی، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل روزانه است. اسید پانتوتنیک یک ویتامین آسان برای گنجاندن در یک رژیم غذایی خوب است. این ویتامین در بیشتر سبزیجات یافت میشود، از جمله:
- کلم بروکلی
- سبزیجات از خانواده کلم
- سیب زمینیهای سفید و شیرین
- غلات کامل
سایر منابع ویتامین B5 عبارتند از:
- قارچ
- مغزها
- لوبیا
- نخود فرنگی
- عدس
- گوشتها
- طیور
- محصولات لبنی
- تخم مرغ
موارد مصرف ویتامین ب 5 برای سلامتی
برخی تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف پانتتین، نوعی اسید پانتوتنیک، ممکن است در صورت مصرف مقادیر زیاد در کنار یک رژیم غذایی سالم برای قلب، سطح چربی خون را کاهش دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک بهتر مزایا مورد نیاز است. تحقیقات دیگر از منبع معتبر نشان میدهد که مصرف پانتتین و پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای قلب ممکن است به کاهش کلسترول کل، کلسترول LDL (یا کلسترول بد) و آپولیپوپروتئین B کمک کند. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا مصرف پانتتین بدون تغییر در رژیم غذایی نیز میتواند برای کلسترول مفید باشد یا خیر، مورد نیاز است.
کاربردهای اسید پانتوتنیک در زیبایی
B5 به شکل پانتنول و دکسپانتنول برای استفاده در لوازم آرایشی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید شده است. دکسپانتنول، یک ماده شیمیایی ساخته شده از اسید پانتوتنیک، اغلب به محصولات مو و پوست و همچنین آرایشی اضافه میشود و ممکن است به مرطوب کردن پوست کمک کند. همچنین می توان آن را روی پوست برای تسکین خارش و تسریع در بهبود شرایط پوستی د رمواردی مانند مشکلات زیر استفاده کرد:
- اگزما
- نیش حشرات
- سرخک
- التهاب پوست نوزاد ناشی از تماس طولانی مدت با پوشک مرطوب
همچنین، دکسپانتنول ممکن است به کاهش و درمان واکنشهای پوستی ناشی از پرتودرمانی کمک کند. دکسپانتنول میتواند به درمان اگزمای خفیف تا متوسط دوران کودکی و همچنین عوارض جانبی پوستی داروی آکنه ایزوترتینوئین کمک کند. برخی تحقیقات نشان میدهند که ممکن است این ماده به تسریع در بهبود زخمها کمک کند، اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
قبل از استفاده از محصولات حاوی این ویتامین بر روی پوست، یا هر محصول جدیدی برای مراقبت از پوست، بهتر است ابتدا در ناحیه کوچکی از پوست تست شود، زیرا ممکن است برخی افراد به آنها واکنش نشان دهند.
عوارض جانبی ویتامین ب 5
مصرف دوزهای زیاد از مکملهای B5 ممکن است باعث عوارض جانبی گوارشی از جمله اسهال شود. این ویتامین احتمالاً با داروها تداخلی ندارد.
نتیجهگیری
ویتامین ب 5، یک ویتامین ضروری است که به بدن شما کمک میکند تا سلولهای خونی بسازد و غذا را به انرژی تبدیل کند. تا زمانی که رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید که شامل تنوع مواد غذایی باشد، احتمالاً کمبود این ویتامین را تجربه نخواهید کرد یا نیازی به مکملها ندارید.
پرسش و پاسخ
1. ,ویتامین ب 5 (اسید پانتوتنیک) چه تاثیراتی در سیستم بدن انسان دارد؟
اسید پانتوتنیک به شما کمک میکند تا گلبولهای قرمز خون بسازید و غذایی که میخورید، از جمله پروتئین، کربوهیدراتها و چربیها را به انرژی تبدیل کنید.
2. چه کسانی نباید ویتامین ب 5 مصرف کنند؟
بیشتر افراد نیازی به تکمیل رژیم غذایی خود با اسید پانتوتنیک ندارند، زیرا به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی از جمله سبزیجات، تخم مرغ، غلات و گوشتها وجود دارد. مصرف بیش از حد اسید پانتوتنیک می تواند باعث اسهال شود.
3. آیا ویتامین ب 5 برای کاهش وزن مفید است؟
در حال حاضر، شواهد کافی در مورد تاثیر مفید بودن مصرف این ماده بر کاهش وزن در بدن انسان وجود ندارد. با این حال، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی، که ممکن است میزان توصیه شده اسید پانتوتنیک را نیز تأمین کند، ممکن است در کاهش وزن مؤثر باشد.
4. چه چیزی باعث کاهش سطح ویتامین ب 5 میشود؟
ویتامین ب5 به گرما حساس است و جوشاندن غذاها میتواند مقداراین ویتامین را تا 67٪ کاهش دهد.