مورینگا؛ معجزه ای برای سلامت بدن شما
تصور کنید که یک گیاه ساده درست مانند یک مکمل قوی و کامل عمل کند؛ از ویتامین‌ها و املاح گرفته تا پروتئین‌ها، فیبرها و آنتی اکسیدان‌های ضروری … همه در یک گیاه جمع شده‌اند! گیاه مورینگا چنین ویژگی‌های دارد، به همین دلیل محققان لقب“درخت معجزه” را به این گیاه اختصاص داده‌اند. این گیاه پرطرفدار که ریشه در مناطق گرمسیری و خصوصا هند دارد، از زمان‌های گذشته در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و همچنین پیشگیری از بروز بیماری مورداستفاده قرار گرفته و هم اکنون فواید آن برای سلامت بدن در تحقیقات علمی، مورد تایید قرار گرفته است؛ از خواص ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی تا حفظ سلامت قلب و تقویت سیستم ایمنی بدن، حتی تقویت مو و پوست و درمان کم خونی همه از خواص مورینگا برای بدن به شمار می‌آیند که در دنیای پزشکی و تغذیه، آن را به یک "اَبَرغذا" تبدیل کرده است.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- مورینگا چیست
- چرا به مورینگا “ درخت معجزه” می‌گویند؟
- ارزش غذایی مورینگا
- مدت اثرگذاری
- فواید مورینگا
- کاهش فشار خون بالا
- درمان دیابت
- تنظیم کلسترول و سلامت قلب
- تقویت سیستم ایمنی
- کاهش التهاب
- خواص آنتی اکسیدانی
- خواص ضد سرطانی
- مقابله با کم خونی
- محافظت از کبد
- درمان آسم
- بهبود آرتریت روماتوئید
- حفظ سلامت دستگاه گوارش
- دفع سنگ کلیه
- دوز مصرفی مورینگا
- اشکال مختلف مورینگا
- کاربردهای مورینگا
- عوارض مصرف مورینگا
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
مورینگا چیست
مورینگا که با نام علمی “Moringa oleifera” شناخته می‌شود، بومی شبه قاره هند، به ویژه دامنه‌های جنوبی هیمالیا است. این درخت سریع الرشد و مقاوم در برابر خشکسالی است که قرن‌ها در طب سنتی و به عنوان منبع غذایی مورد استفاده قرار گرفته است، به طور گسترده در سراسر جهان توزیع شده است. مورینگا بعنوان یک منبع غذایی سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه ضروری مورد بررسی محققان قرا گرفته که می‌تواند به افزایش انرژی، پشتیبانی از عملکرد سیستم ایمنی و تأمین تغذیه کلی کمک کند.
چرا به مورینگا “ درخت معجزه” می‌گویند؟
قسمت‌های مختلف گیاه مورینگا مانند دانه، برگ، ریشه، پوست و .. در تهیه غذاها و آشپزی، در ساخت داروها و مواد آرایشی و…. مورداستفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ارزش غذایی استثنایی و طیف گسترده‌ای از فواید بالقوه این گیاه برای سلامتی، اغلب "درخت معجزه" نامیده می‌شود. این گیاه بسیار مغذی است و هر قسمت از درخت خوراکی و سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها است. این امر آن را هم برای غذا و هم برای طب سنتی ارزشمند می‌کند.
ارزش غذایی مورینگا
مورینگا، به ویژه برگ‌های آن، بسیار مغذی است و طیف گسترده‌ای از ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات مفید را داراست. این گیاه منبع خوبی از ویتامین‌های A، C و E و همچنین ویتامین‌های گروه B مانند ریبوفلاوین و B6 است. علاوه بر این، مورینگا مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، آهن و منیزیم را نیز فراهم می‌کند. برگ‌ها همچنین سرشار از پروتئین، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های مختلف هستند.
برگ‌های M. oleifera سرشار از مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم، آهن و مس هستند. ویتامین‌هایی مانند بتاکاروتن، ویتامین A، ویتامین‌های گروه B مانند اسید فولیک، پیریدوکسین و اسید نیکوتینیک، ویتامین C، D و E نیز در گیاه مورینگا وجود دارند.
- ویتامین‌ها: مصرف مورینگا انواع ویتامین‌های A، B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B6، فولات، C، E و K را تامین می‌کند. این ویتامین‌ها به عملکرد سیستم ایمنی، محافظت آنتی‌اکسیدانی، تولید انرژی و سلامت کلی کمک می‌کنند.
- مواد معدنی: برگ‌های مورینگا سرشار از مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و زینک (روی) هستند که نقش‌های حیاتی در عملکردهای مختلف بدن ایفا می‌کنند. این مواد شامل کلسیم برای سلامت استخوان‌ها، آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون و مبارزه با کم‌خونی، و روی برای عملکرد سیستم ایمنی، بهبود زخم و متابولیسم پروتئین می‌شوند. علاوه بر این، پتاسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی موجود در مورینگا با پشتیبانی از متابولیسم، عملکرد عصبی و سایر فرآیندهای حیاتی، به سلامت کلی بدن کمک می‌کنند.
در تجزیه و تحلیل تغذیه‌ای، نتایج نشان داد که مورینگا حاوی ۲۸.۵۰٪ کربوهیدرات، ۲۵.۰۲٪ پروتئین، ۱۰.۴۲٪ چربی، ۱۱.۸۳٪ فیبر غذایی، ۱.۱۰۸ میلی‌گرم بتاکاروتن، ۳۲۶.۴ میکروگرم در ۱۰۰ گرم ویتامین B1 و ۱۵.۲ میلی‌گرم در ۱۰۰ گرم ویتامین C است.
یک قاشق چایخوری (تقریباً ۲ گرم) پودر مورینگا حاوی حدود ۷ تا ۱۰ کیلوکالری، ۱ گرم پروتئین، ۰.۲ گرم چربی، ۱.۳ گرم کربوهیدرات، همراه با ویتامین A، C، کلسیم، آهن، پتاسیم و منیزیم در مقادیر قابل توجه است.
مدت اثرگذاری
در حالی که بسیاری از افراد گزارش می‌دهند که مورینگا را برای چند هفته یا چند ماه مصرف می‌کنند تا متوجه هرگونه اثری شوند، برخی دیگر ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد تا متوجه آن شوند. برخی می‌گویند ممکن است بیش از شش ماه طول بکشد تا تغییرات مشاهده شوند، اما این احتمالاً به رژیم غذایی، سطح فعالیت و عادات سبک زندگی شما بستگی دارد.
فواید مورینگا
کاهش فشار خون بالا
مورینگا حاوی موادی است که ممکن است به مدیریت فشار خون کمک کند. اگر فشار خون بالا دارید، اضافه کردن مورینگا به برنامه غذایی خود می‌تواند به بهبود کمک کند. . در یک مطااله نشان داده شده که گروهی از شرکت‌کنندگان سالم به مدت یک هفته ۱۲۰ گرم برگ پخته شده مورینگا مصرف کردند، در حالی که گروه دیگر این کار را انجام ندادند. دو ساعت پس از خوردن غذا، افرادی که مورینگا مصرف کرده بودند، فشار خون پایین‌تری نسبت به افرادی که مصرف نکرده بودند، داشتند.
درمان دیابت
عصاره برگ مورینگا ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشد. این عصاره می‌تواند به مدیریت قند خون و سطح انسولین کمک کند. افرادی که برای کاهش سطح قند خون خود از مورینگا استفاده می‌کنند، ممکن است بلافاصله پس از یک هفته از شروع درمان، متوجه کاهش سطح قند خون ناشتا شوند. اگرچه برگ مورینگا اغلب برای "ترمیم" مشکلات کمبود تغذیه‌ای استفاده می‌شود، اما برخی از اثرات آن را میتوان خیلی سریع مشاهده کرد.
تنظیم کلسترول و سلامت قلب
استفاده از مورینگا در رژیم غذایی ممکن است سطح کلسترول را بهبود بخشد. داشتن سطح کلسترول سالم در پیشگیری از بیماری قلبی بسیار مهم است. مورینگا حاوی بتا-سیتوسترول است که می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند. مورینگا با کاهش کلسترول و فشار خون، سلامت قلب را تضمین می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌های چندکاره این گیاه همچنین ممکن است در سلامت قلب و عروق نقش داشته باشند و «با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو از قلب محافظت کنند.»
تقویت سیستم ایمنی
یکی از فواید مورینگا، قدرت فوق‌العاده آن در تقویت سیستم ایمنی است. مورینگا حاوی ویتامین C، پلی فنول‌ها و بتاکاروتن‌ها است که موادی هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این گیاه حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C است که به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. علاوه بر این، مورینگا منبع خوبی از ویتامین A، آهن و روی است که همگی نقش مهمی در حفظ سیستم ایمنی قوی دارند.
کاهش التهاب
مورینگا به دلیل خواص ضد التهابی خود شناخته شده است. این گیاه مفید حاوی مواد مغذی ضد التهاب از جمله مواد مغذی گیاهی، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد باکتری است. ترکیبات فعال آن مانند تانن‌ها، فنل‌ها، آلکالوئیدها، فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها بتا-سیتوسترول، وانیلین و مورینگین دارای خواص ضد التهابی هستند. مورینگا با مهار نشانگرهای التهابی و تنظیم سلول‌های ایمنی، التهاب را کاهش می‌دهد و این کار را با استفاده از خواص ضد التهابی طبیعی خود انجام می‌دهد.
خواص آنتی اکسیدانی
مورینگا بعنوان یک مکمل محبوب طرفداران زیادی پیدا کرده که عمدتاً فواید آن به دلیل محتوای بالای آنتی‌اکسیدان آن می‌باشد. بعنوان مثال، محتوای بالای آنتی‌اکسیدان آن به محافظت از سلول‌های مغز در برابر استرس اکسیداتیو کمک می‌کند، که می‌تواند منجر به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر شود.
خواص ضد سرطانی
دانه‌ها و برگ‌های مورینگا سرشار از ترکیبات حاوی گوگرد به نام گلوکوزینولات‌ها هستند که ممکن است خواص ضد سرطانی داشته باشند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که گلوکوزینولات‌های موجود در دانه‌های این گیاه ممکن است رشد سلول‌های سرطانی پروستات انسان را مهار کنند. مطالعات قبلی همچنین نشان داده است که ترکیب اوژنول(موجود در پوست درخت مورینگا) پتانسیل ضد سرطانی قوی در برابر ملانوما(تومور با منشا سلول‌های ملانین‌دار)، استئوسارکوم(سرطان بافت استخوانی)، لوسمی(سرطان خون)، سرطان معده، تومور پوست، ماست سل‌ها(نوعی سلول‌های ایمنی) و سرطان پروستات دارد.
مقابله با کم خونی
مورینگا منبع عالی آهن است که برای تولید گلبول‌های قرمز و جلوگیری از کم‌خونی بسیار مهم است. برگ‌های مورینگا حاوی مقدار زیادی آهن (۱۰۵ میلی‌گرم برای هر ۱۰۰ گرم برگ) هستند که می‌تواند به افزایش گلبول‌های قرمز خون کمک کند.
محافظت از کبد
مورینگا دارای مواد آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است که به حفظ سلامت کبد کمک می‌کند. مورینگا ممکن است به محافظت از کبد در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) کمک کند. . در یک مطالعه آزمایشگاهی، محققان ترکیباتی را در مورینگا کشف کردند که می‌تواند برای این بیماری مفید باشد. یکی از این ترکیبات، تجمع چربی در سلول‌های کبدی را کاهش داده و فعالیت پروتئین‌هایی را که چربی را تجزیه می‌کنند، افزایش می‌دهد.
درمان آسم
مورینگا حاوی مولکول‌هایی است که ممکن است به مدیریت یا پیشگیری از آسم، انقباضات برونش و التهاب مجاری هوایی کمک کند. عصاره‌های گیاه مورینگا به جلوگیری از آسم و التهاب در مجاری تنفسی کمک می‌کنند. مورینگا به کاهش شدت مشکلات آسم کمک می‌کند و از سایر اختلالات تنفسی مانند خس خس سینه، سرفه، تنگی نفس و انقباض قفسه سینه جلوگیری می‌کند.
بهبود آرتریت روماتوئید
عصاره برگ مورینگا ممکن است تورم، قرمزی و درد ناشی از مایع را کاهش دهد. املاح و ویتامین‌های موجود در این گیاه، برای حفظ تراکم استخوان، تقویت تشکیل استخوان و کاهش التهاب در مفاصل بسیار مهم هستند.
حفظ سلامت دستگاه گوارش
مورینگا سلامت دستگاه گوارش را پشتیبانی می‌کند. این گیاه کاربردی، منبع طبیعی فیبر است که به حرکات منظم روده و رفع یبوست کمک می‌کند. اگر با مشکلات گوارشی مثل یبوست درگیر هستید، فیبر موجود در مورینگا می تواند به شما در حفظ سلامت دستگاه گوارشی کمک کند. خواص آنتی‌بیوتیکی و ضدمیکروبی برگ‌های مورینگا، آن را به بهترین راه‌حل آیورودایی برای اختلالات گوارشی تبدیل کرده است.
دفع سنگ کلیه
گیاه مورینگا ممکن است بتواند به مبارزه با سنگ کلیه، عفونت‌های دستگاه ادراری، یبوست، احتباس مایعات/ادم و اسهال کمک کند. مورینگا پتانسیل مهار قابل توجهی در سنگ کلیه نشان داده است که می‌تواند به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، کاهش غلظت ترکیبات تشکیل دهنده سنگ در ادرار و اثرات ضدتبلور آن باشد.
دوز مصرفی مورینگا
توجه داشته باشید که اطلاعات مربوط به دوز مصرفی فقط برای آگاهی عمومی است و نباید به عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شود. قبل از شروع هر مکمل جدید، همیشه با پزشک مشورت کنید. در مورد مقدار مصرف روزانه مورینگا یا مکمل آن حتما با پزشک خود مشورت کنید. اما دوزهای توصیه شده برای مصرف مورینگا و قرار دادن آن در برنامه غذایی، توسط منابع معتبر به شرح زیر می‌باشد:
- دوزهای توصیه شده معمولاً از ۵۰۰ میلی‌گرم تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز متغیر است
- توصیه می‌شود برگ‌ها و دانه‌های مورینگا اغلب برای بزرگسالان به صورت پودر یا عصاره، در دوزهای ۶ تا ۱۰ گرم به صورت خوراکی روزانه استفاده شود.
- برای برگ مورینگا، دوز مصرفی باید به معادل ۷۰ گرم در روز یا برای پودر مورینگا معادل با ۱۱ قاشق چایخوری محدود شود.
- مصرف مکمل‌های مورینگا توصیه می‌شود قرص مورینگا ۱-۲ قرص دو بار در روز میل شود.
اشکال مختلف مورینگا
تمام قسمت‌های درخت مورینگا، از برگ‌های آن گرفته تا ریشه‌هایش، خوراکی هستند. برگ‌ها، غلاف‌ها، ریشه‌ها و گل‌های آن همگی می‌توانند به عنوان سبزیجات پخته شوند، اما به روش‌های مختلفی مصرف می‌شوند. برگ‌ها مانند اسفناج پخته می‌شوند و همچنین می‌توانند برای سالاد استفاده شوند، یا خشک و آسیاب شده و به صورت پودر درآیند.
کاربردهای مورینگا
برای دریافت خواص بی نشیر گیاه مورینگا، استفاده از مؤثرترین شکل مورینگا به علایق شخصی و نیازهای فردی بستگی دارد، اما پودر مورینگا عموماً متنوع ترین و قوی ترین گزینه برای به حداکثر رساندن دریافت مواد مغذی در نظر گرفته می‌شود. اشکال دیگر این گیاه مانند برگ، روغن و دانه‌ها و کپسول‌های مورینگا نیز کاربردهای خاص خود را دارند. پودر و برگ‌های مورینگا یک سبزی مغذی و سرشار از پروتئین، آهن، پتاسیم و کلسیم هستند؛ بنابراین اغلب بعنوان یک منبع غذایی کامل مورداستفاده قرا می‌گیرد. هچنین منبع خوبی از ویتامین‌های A، B و C و همچنین اسیدهای آمینه ضروری است و اغلب به عنوان مکمل در افرادی مبتلا به سوء تغذیه استفاده می‌شود. از روغن استخراج شده از دانه‌های این گیاه نیز در آشپزی و همچنین ترکیبات لوازم آرایشی استفاده می‌شود. بنابراین بطور کلی، کاربردهای مورینگا بصورت زیر خلاصه می‌شوند:
- پودر مورینگا: به بسیاری از ترکیبات غذاها، سس ها سالادها و اسموتی ها میتوان اضافه کرد. همچنین بصورت دمنوش هم میتوان تهیه کرد.
- برگ‌های مورینگا را میتوان مانند اسفناج پخت و مصرف کرد و به وعده‌های غذایی، ارزش غذایی بالایی بخشید. یا به نوشیدنی ها و اسموتی های مختلف اضافه کرد. چای مورینگا یکی دیگر از گزینه‌ها است که با دم کردن برگ‌ها یا پودر آن در آب داغ تهیه می‌شود.
- دانه مورینگا: یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای لذت بردن از دانه‌های مورینگا، جوشاندن آنهاست. پس از جوشاندن، می‌توانید پوسته بیرونی را جدا کرده و از دانه‌ها که طعمی شبیه به نخود دارند، لذت ببرید.
- روغن مورینگا: روغن مورینگا را میتوان در پخت و پز برای تهیه انواع غذاها استفاده نمود یا به صورت موضعی روی پوست و مو استفاده کرد، یا به شکل کپسول مصرف کرد. برای استفاده موضعی، میتوان آن را مستقیماً به عنوان مرطوب‌کننده روی پوست مالید یا در درمان‌های مو استفاده کرد. انواع محصولات پوستی و بهداشتی حاوی مورینگا مانند انواع کرم، لوسیون، روغن، ماسک مو و شامپوها در دسترس هستند.
- قرص مورینگا: این قرص با دارا بودن انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها و خواص آنها برای سلامت بدن، استفاده راحت را فراهم می‌کند.
- حاوی برگ گیاه مورینگا اولیفرا (دارای کوئرستین، اسید کلروژنیک و ایزوتیوسیانات‌ها )
- مکانیسم اثر بر اساس اجزا:
- کوئرستین و اسید کلروژنیک به‌عنوان مهارکننده‌های رادیکال‌های آزاد عمل کرده و از اکسیداسیون لیپیدها جلوگیری می‌کنند.
- ایزوتیوسیانات‌های موجود در مورینگا می‌توانند مسیرهای التهابی را مهار کنند که به کاهش بیان سایتوکین‌های التهابی منجر می‌شود.
- در مجموع این گیاه باعث کاهش التهاب در بافت‌ها و پیشگیری از بیماری‌های التهابی مزمن خواهد شد.
- موارد مصرف: تقویت سیستم ایمنی و تنظیم قند و کمک به لاغرشدن و سلامت قلب و عروق و کبد و پوست و رفع آکنه و اگزما
- روش مصرف: هر 12 ساعت 1 تا 2 عدد با معده پر
- عوارض گوارشی: گاها در برخی از افراد باعث نفخ و دلپیچه و رفلاکس و بالا آمدن اسید معده و اسهال می‌گردد.
- منع صرف در بارداری و شیردهی
عوارض مصرف مورینگا
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه مورینگا می‌تواند منجر به کاهش متوسط قند خون و کلسترول شود. برگ‌های مورینگا بسیار مغذی هستند و مصرف منظم آنها می‌تواند برای افرادی که کمبود مواد مغذی ضروری دارند، بسیار مفید باشد. اما با این حال، به نظر می‌رسد مورینگا عوارض جانبی کمی دارد. برخی از مهمترین عوارض جانبی مورینگا عبارتند از: آلرژی، کاهش فشار خون و کاهش ضربان قلب به دلیل آلکالوئیدهای موجود در گیاه. انقباضات رحمی ناشی از استفاده از پوست و ربشه مورینگا و فشار احتمالی بر کبد و کلیه. مصرف بیش از حد مورینگا ممکن است به کبد و کلیه‌ها فشار وارد کند، به خصوص در افرادی که از قبل بیماری‌های زمینه‌ای دارند.با این حال، افرادی که باردار هستند یا داروهای تیروئید، دیابت یا فشار خون مصرف می‌کنند، باید قبل از مصرف مورینگا با پزشک خود مشورت کنند.
نتیجه گیری
مورینگا به دلیل ترکیبات ارزشمند خود همچون ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای آمینه ضروری، یکی از موثرترین گیاهان دارویی برای حفظ و ارتقا سلامت بدن محسوب می‌شود. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف متعادل مورینگا می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب، تنظیم قند خون، بهبود سلامت قلب و کبد و حتی حمایت از سلامت پوست و مو کمک کند. البته توجه به میزان مصرف و مشورت با پزشک، به ویژه برای افراد باردار یا دارای بیماری‌های خاص، ضروری است. با توجه به شواهد علمی و استفاده گسترده در طب سنتی و مدرن، میتوان گفت خواص گیاه مورینگا آن را به یک انتخاب هوشمندانه برای بهبود سبک زندگی و پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها تبدیل کرده است.
پرسش و پاسخ
قرص مورینگا چیست؟
1. قرص‌های مورینگا مکمل‌های غذایی مشتق شده از درخت مورینگا اولیفرا هستند که این قرص‌ها معمولاً حاوی برگ‌های پودر شده مورینگا هستند و به دلیل خواص بالقوه سلامتی و مواد مغذی غنی به بازار عرضه می‌شوند. این قرص بدلیل دارا بودن انواع ویتامین های A,C و E و املاح موردنیاز بدن مانند کلسیم، آهن و پتاسیم و همچنین خواص آنتی اکسیدانی و محافظت از سلول ها در برابر رادیکال های آزاد مورد توجه افراد قرار می‌گیرد.
2. مزایای مورینگا برای بدن چیست؟
مورینگا ممکن است فواید سلامتی متعددی داشته باشد، مانند محافظت و تغذیه مو و پوست، درمان تورم، محافظت از کبد، درمان ناراحتی معده، مبارزه با عفونت‌های باکتریایی ناشی از غذا و بهبود سلامت چشم.
3. آیا مورینگا به رشد مو کمک می‌کند؟
برگ‌های مورینگا فواید متعددی دارند که به تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو معروف هستند. این گیاه هم خواص ضد پیری و هم آنتی‌اکسیدانی دارد که برای مو مفید هستند.
منبع
