راهنمای جامع اصول مراقبت از سالمندان

دوران سالمندی و مراقبت‌های ویژه

دوران سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که بدن با تغییرات فیزیولوژیکی و جسمانی متعددی مانند کاهش تدریجی عملکرد ارگان‌های بدن مانند قلب، کلیه‌ها، کبد و سیستم تنفسی مواجه است. همچنین، کاهش تراکم استخوانی و کاهش حجم ماهیچه‌ای می‌تواند به مشکلات مرتبط با حرکت و استقامت منجر شود. بیماری‌های مزمن نظیر فشارخون بالا، دیابت، آرتریت و بیماری‌های قلبی نیز در این دوره شایع‌تر هستند. به همین دلیل، مراقبت‌های پزشکی منظم و مداوم برای سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است تا کیفیت زندگی و سلامت آنها حفظ شود.

بنابراین با توجه به حساسیت‌های موجود در این دوره زندگی، برای حفظ سلامت جسمی و روحی سالمندان، به چیزی بیش از آنچه دارو و درمان به تنهایی ارائه می‌دهد، نیازمند است. سالمندان به مراقبت های بهداشتی، تغذیه، ایمنی و امنیت، ارتباطات اجتماعی، حمایت عاطفی، انجام امور شخصی مانند استحمام، لباس پوشیدن و کمک‌های حرکتی نیاز دارند. برآوردن این نیازها رفاه آنها را تضمین می‌کند و کیفیت زندگی آنها را در سال‌های بعد ارتقا می‌دهد. در واقع مراقبت از والدین سالخورده در خانه باعث افزایش استقلال، همچنین روابط عاطفی و کاهش تنهایی می‌شود.

اهمیت مراقبت از سالمندان

سالمندان از جمله اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند که به دلیل کاهش توانایی‌های جسمانی و روحی، نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند. مراقبت از سالمندان شامل مراقبت‌های بهداشتی و کمک در فعالیت‌های روزمره زندگی افراد مسن می‌باشد که چه در منزل و چه در داخل مراکز مراقبت، احتیاجات و نیازهای سالمندان را تامین می‌کند و امکانات موردنیاز جهت سلامت، رفاه و آرامش سالمندان را فراهم می‌کند. مراقبت مناسب از سالمندان می‌تواند از بروز مشکلات جسمانی، روحی و اجتماعی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد. افراد مسن اغلب با چالش‌هایی مانند کاهش سلامت جسمانی، بیماری های مزمن و انزوای اجتماعی روبرو هستند.

شناخت نیازهای سالمندان در دوران پیری، اولین گام در جهت ارائه مراقبت‌های ویژه در این دوران است. بطور کلی به عنوان فردی که می‌خواهید مراقبت از سالمندان را بر عهده بگیرید، باید اطمینان حاصل کنید سالمند وعده‌های غذایی متعادل مصرف می‌کند، فعالیت‌های ورزشی را بطور منظم انجام می‌دهد، وضعیت سلامتی او بطور منظم توسط پزشک بررسی می‌شود، داروها را به موقع مصرف می‌کند. همچنین به نیازهای عاطفی او توجه داشته باشید و عزیزتان را از لحاظ عاطفی و در فعالیت‌های مورد علاقه او، به خوبی همراهی کنید. او را در فعالیت‌های اجتماعی شرکت دهید و مراقبت و حمایت خود را نشان دهید.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) می‌گوید:"افراد مسن بدون توجه به کاهش قابل توجه ظرفیت جسمی و ذهنی همچنان نیاز به رفاه و همچنین توجه و احترام دارند." این سازمان سه رویکرد را شناسایی کرده است که برای مراقبت از سالمندان بسیار مهم خواهد بود که شامل این موارد می‌باشد: ایجاد پایه‌های لازم برای ارائه مراقبت‌های طولانی مدت به‌عنوان بخشی از پوشش همگانی سلامت، ایجاد و حفظ نیروی کار پایدار و آموزش دیده مناسب و حمایت از مراقبین و تضمین کیفیت مراقبت طولانی مدت."

اصول مراقبت از سالمندان

ارزیابی توانایی خود برای مراقبت از سالمندان

مراقبت مناسب از سالمندان برای حفظ سلامت آنها و بهبود کیفیت کلی زندگی آنها بسیار مهم است. بنابراین در وهله اول، اگر قصد نگهداری از سالمندان را دارید، باید توانایی‌های خود را برای ارائه مراقبت ارزیابی کنید. وضعیت سلامت جسمی و روحی خود را بررسی کنید. به مقدار کافی استراحت کنید؛ مراقبت می‌تواند استرس زا باشد، بنابراین مطمئن شوید که زمانی را برای استراحت اختصاص می‌دهید. به تغذیه خود اهمیت دهید و توجه داشته باشید که شما باید هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی سالم بمانید تا بتوانید از دیگران مراقبت کنید. همچنین برای آگاهی در مورد شرایط ویژه عزیزان سالمند خود و همچنین شناخت انواع بیماری‌های مرتبط با سن مانند زوال عقل یا آرتریت، خود را آموزش دهید. 

تشویق سالمندان به انجام فعالیت‌های بدنی

معمولاً با افزایش سن، افراد مسن اغلب توانایی مهارت‌های حرکتی کمتری دارند، زیرا به اندازه کافی تحرک نداشته اند. اگر سالمندی برای مدت طولانی درگیر هیچ نوع ورزشی نبوده است، بهتر است که با یک ورزش سبک مانند پیاده روی شروع کند. همچنین به افراد مسن توصیه می‌شود هر هفته ترکیبی از فعالیت‌های هوازی، تقویت عضلات و تعادل را انجام دهند. فعالیت را می‌توان از طریق ورزش، کارهای خانه، انجام وظایف، پیاده روی یا دوچرخه سواری، یا فعالیت بدنی در اوقات فراغت انجام داد.

برنامه غذایی و تغذیه سالمندان

با گذشت زمان، افراد مسن به دلیل کهولت سن ضعیف می‌شوند، به همین دلیل است که تهیه وعده‌های غذایی برای آنها ضروری است که آنها را سالم نگه دارد و قدرت بدنی آنها را در سنین پیری افزایش دهد. برنامه ریزی و تهیه وعده‌های غذایی متعادل و متناسب با نیازهای غذایی سالمندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  یک رژیم غذایی متعادل مناسب با شرایط و وضعیت سلامت سالمندان با مشورت پزشک باید آماده کنید. مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات، کیفیت رژیم غذایی را در دوران پیری بهبود می‌بخشد، در حالی‌که کاهش مصرف قندهای اضافه شده، چربی اشباع شده و سدیم برای سالمندان توصیه می‌شود. حمایت متخصصان بهداشت به افراد مسن کمک می‌کند تا توصیه های مربوط به مصرف گروه غذایی و مواد مغذی را رعایت کنند.

ایمن کردن فضای خانه

تضمین ایمنی افراد مسن در خانه مستلزم انجام اقدامات پیشگیرانه مختلف است. برخی نکات مهم که برای ایمنی بیشتر سالمندان در منزل می‌توانید انجام دهید بدین ترتیب است: فرش‌ها را با پدهای ضد لغزش ایمن کنید، مسیرهای پیاده روی را از موانع دور نگه دارید و میله‌های دستگیره را در مکان‌هایی مانند حمام و نزدیک راه پله‌ها نصب کنید. روشنایی را در مناطق کم نور بهبود دهید تا خطرات زمین خوردن را کاهش دهید و چراغ‌های شب را برای دید بهتر در طول شب در نظر بگیرید. اطمینان حاصل کنید که وسایل ضروری در دسترس هستند و نیازی به استفاده از چهارپایه یا نردبان نیست. علاوه بر این، کابل‌های شل را جدا کرده یا محکم کنید تا از زمین خوردن تصادفی جلوگیری کنید. استفاده از دستگاه‌های خانه هوشمند مانند سیستم‌های هشدار پزشکی برای ارائه کمک فوری در مواقع اضطراری در نظر بگیرید. به طور مرتب آشکارسازهای دود را بررسی و نگهداری کنید و اطمینان حاصل کنید که دستگاه‌های هشدار اضطراری در دسترس است. با انجام این تنظیمات می‌توانید محیط زندگی امن تر و راحت تری را برای عزیزان مسن ایجاد کنید.

مراجعه منظم به پزشک و بررسی وضعیت سلامتی

با افزایش سن، بدن مستعد ابتلا به برخی بیماری‌ها و مشکلات سلامتی می‌شود. نمی توان از پیری جلوگیری کرد، اما می‌توانیم یاد بگیریم که چگونه راه‌کارهای مفید برای شرایط و وضعیت سلامت عزیزان سالمند پیدا کنیم. اغلب نگرانی‌های سلامتی در مورد سالمندان، از دست دادن حافظه، زوال عقل و بیماری آلزایمر در میان سایر موارد است. همچنین با افزایش سن، مشکلاتی مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی یا اختلالات مغزی می‌تواند شایع باشد که با مراجعه به پزشک و مصرف داروها می‌توان وضعیت را کنترل کرد. 

در مورد مشکلات سلامتی جدیدی که ممکن است والدین شما با آن مواجه باشند، به پزشک اطلاع دهید و در صورت توصیه پزشک در مورد تغییر دارو، رژیم غذایی  و  سایر مراقبت‌ها اقدام نمائید.

کنترل داروها

قبل از مصرف داروها برای عزیزان سالمند خود، در مورد چگونگی مصرف دارو و عوارض جانبی احتمالی با پزشک صحبت کنید. داروهای آنها را بررسی کنید. دستورالعمل‌ها و تمام برچسب‌های دارو را بخوانید و حتما طبق دستورالعمل‌ها عمل کنید. دارو را به موقع مصرف کنید. پس از مصرف دارو، به وضعیت و حالت‌های مختلف سالمندان توجه داشته باشید و در مورد چگونگی حالات از او سوال بپرسید. در مورد عوارض جانبی احتمالی یا بروز هر مشکلی به پزشک گزارش دهید.

توجه به نیازهای عاطفی

یکی از مهمترین اصول مراقبت از سالمندان این است که به نیازهای عاطفی سالمند توجه کنید. حمایت عاطفی برای سلامت و رفاه کلی سالمندان ضروری است. داشتن مراقبی که بتواند همراهی و مراقبت عاطفی را ارائه دهد، می‌تواند احساس تنهایی و انزوا را برای سالمندان کاهش دهد، خلق و خوی را تقویت کند و کیفیت زندگی سالمندان را بهبود بخشد. در ادامه مطالب برخی نکات مرتبط با نیازهای عاطفی سالمندان آورده شده است:

• به صحبت‌های سالمندان با دقت گوش کنید در این دوره سنی، سالمندان باید احساس کنند که توسط اطرافیانشان دیده، شنیده و درک شوند. 
• ایمنی و امنیت سالمند را در اولویت قرار دهید. 
• به خواسته‌های آنها احترام بگذارید. 
• فعالیت‌های موردعلاقه سالمندان را را پیدا کنید و در انجام فعالیت‌ها او را همراهی کنید.
• به آنها کمک کنید تا در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنند.
• به وضعیت روحی آنها توجه داشه باشید و مراقب علائم افسردگی باشید.
• شرکت در فعالیت‌های اجتماعی

مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی

مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، یکی دیگر از جنبه‌های مهم و اصول مراقبت از سالمندان است. فعال ماندن و درگیر بودن ذهن می‌تواند عملکرد شناختی، سلامت جسمانی و رفاه عاطفی را بهبود بخشد. درگیر شدن در سرگرمی‌ها، کار داوطلبانه یا شرکت در گروه‌های اجتماعی، احساس هدف و رضایت را ایجاد می‌کند. مطالعات انجام شده در این زمینه، تأثیر مثبت مشارکت سالمندان در گروه‌های اجتماعی و حمایتی، بر کاهش اختلالات روحی و همچنین سندرم بازنشستگی در افراد مسن نشان داد. فعالیت‌های گروهی و اجتماعی می‌تواند منجر به بهبود احساس درماندگی و شکست، نگرانی‌های مربوط به پیری، تلاش برای مسیرهای جدید  و درگیری و سردرگمی شود.

تحریک فعالیت ذهنی 

درگیر شدن در فعالیت‌هایی مانند حل کردن پازل، بازی، یادگیری مهارت‌های جدید، تمرین‌های بدنی، فعالیت‌های خلاقانه، مشارکت اجتماعی و کار داوطلبانه به تقویت ارتباطات سلول‌های مغز و حفظ توانایی‌های ذهنی کمک می‌کند. چه در خانه و چه در مراکز مراقبتی، ترویج فعالیت های شناختی برای سلامت کلی ضروری است. برای تقویت قدرت ذهنی و فعال نگه داشتن مغز و جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با اختلالات در عملکرد مغز در دوران میانسالی مانند آلزایمر توصیه می‌شود سالمندان را با سرگرمی‌هایی مانند مطالعه یا تهیه کاردستی و … درگیر کنید. 

حل مشکلات مالی

گفتگو در مورد امور مالی با عزیزان مسن خود بسیار مهم است، زیرا آنها با چالش‌هایی که با افزایش سن به وجود می آیند روبرو می‌شوند. با افزایش سن، گفتگو در مورد امور مالی آنها برای اطمینان از کمک کافی برای بازنشستگی و هزینه‌های پیش بینی نشده به میزان بیشتری موردتوجه قرار خواهد گرفت. آنها ممکن است در طول سالها ثروت به دست آورده باشند، که ممکن است باعث شود فکر کنند نیازی به کمک ندارند. اما باید توجه کنید که با افزایش سن نیاز به خدمات درمانی و سایر هزینه‌ها افزایش می‌باید بنابراین بهتر است  در مورد تامین امور مالی و همچنین بیمه‌های موردنیاز در این سن برای والدین سالمند خود از قبل اقدامات لازم را انجام دهید.

درخواست کمک یا استخدام مراقبان و مددکاران اجتماعی

در صورتی که سالمندان دچار اختلالات حرکتی یا سایر مشکلات سلامتی هستند که توانایی انجام کار به تنهایی را ندارند توصیه می‌شود به مراکز ارائه خدمات مراقبت مراجعه کنید و از پرستار یا مددکاران اجتماعی کمک بگیرید. به دنبال خدماتی باشید که مراقبت‌های شخصی، مراقبت کامل در منزل، خدمات همراهی، خدمات مدیریت مراقبت و … فراهم می‌کنند. مراقبان و مددکاران اجتماعی، خدماتی مانند کمک کردن به عزیزتان در انجام امور شخصی مانند لباس پوشیدن، امور  بهداشتی، انجام کارهای خانگی مانند خرید مواد غذایی و کارهای خانه را ارائه می‌دهند. همچنین سلامت مراقب حائز اهمیت می‌باشد و  باید قبل از اقدام جهت استخدام پرستار یا مددکاران اجتماعی ، نسبت به سلامت مراقبان اطمینان حاصل کنید.

معرفی مکمل‌های مفید برای سالمندان

قرص وان دیلی آقایان بالای 50 سال سان نچرال

قرص وان دیلی بانوان بالای 50 سال

قرص وان دیلی بانوان بالای 50 سال سان نچرال، فرموله شده است. این محصول ۲۴ ماده مغذی دارد که به حفظ سلامتی بدن کمک می‌کنند. انواع ویتامین‌ها و املاح معدنی در این مولتی ویتامین موجود هستند. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در این محصول به تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک می‌کند.

قرص وان دیلی آقایان بالای 50 سال سان نچرال

قرص مولتی ویتامین و مینرال وان دیلی آقایان بالای 70 سال

این محصول با ترکیباتی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز مجموعه کاملی از آنتی اکسیدان‌ها را تشکیل می‌دهد. به علاوه از بروز بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان، دیابت، عفونت، آلزایمر، کاهش حافظه، بیماری‌های چشم، بیماری‌های ریه و پیری زودرس نیز جلوگیری می‌نماید.

نتیجه گیری

 مراقبت از سالمندان نه‌تنها از لحاظ جسمانی، بلکه از جنبه‌های روحی و اجتماعی نیز بسیار حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به افزایش میانگین طول عمر و افزایش جمعیت سالمندان، ارائه خدمات بهداشتی، حمایت اجتماعی و ایجاد محیط‌های مناسب برای زندگی آنان ضروری است. توجه به نیازهای خاص سالمندان و ایجاد برنامه‌های جامع مراقبتی می‌تواند بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایت‌مندی آنان را به همراه داشته باشد. بهره‌گیری از خدمات مراکز مراقبت و نگهداری از سالمندان و مددکاران اجتماعی و توجه به سبک زندگی سالم، نقش مهمی در مراقبت و بهبود سلامت سالمندان دارد. در نتیجه، مسئولیت‌های خانوادگی و اجتماعی برای حمایت از سالمندان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد تا این افراد بتوانند دوران سالمندی خود را با آرامش و سلامت سپری کنند.

پرسش و پاسخ

1. ملاحظات مهم مخصوص مراقبت از یک فرد مسن چیست؟

مهمترین نکات رایج برای ارتقای سلامت افراد مسن شامل تغذیه، فعالیت بدنی، استفاده ایمن از داروها و  سلامت روان و آرامش روحی است.

2. مهمترین نکته مراقبت از سالمندان چیست؟

زمانی که از بیماران سالمند مراقبت می‌کنیم، باید با تغییرات در سنین پیری آشنا باشیم و رفتارهای مناسبی با سالمندان داشته باشیم. مهمترین اصول اساسی مراقبت از سالمند صبر و احترام است.

3. نیازهای اساسی سالمندان چیست؟

• خدمات برای افراد مسن که در خانه زندگی می‌کنند.
• خدمات مراقبت‌های بهداشتی در منزل.
• کمک در انجام فعالیت‌های روزمره.
• تغذیه و برنامه غذایی.
• مدیریت امور مالی.
• خدمات حمل و نقل.
• سیستم‌های هشدار فوری پزشکی.
• مراقبان و مددکاران اجتماعی.
• سایر خدمات حرفه ای.

منبع

How To Care Elderly