عفونت واژن : [علائم + پیشگیری + درمان دارویی + درمان خانگی]
عفونت واژن یکی از بیماری‌های شایع زنان است که همراه با خارش، سوزش و ترشحات غیرمعمول (رنگ و بوی خاص) در ناحیه واژینال بروز پیدا می‌کند. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که تعادل طبیعی باکتریایی واژن به دلایل مختلف بر هم بخورد. واژن بافت عضلانی است که از غشای مخاطی پوشیده شده و بخش داخلی آن از دهانه رحم آغاز می‌شود. این ناحیه، از دستگاه تناسلی زنان حساسیت زیادی دارد و به دلیل رطوبت بالا به شدت مستعد ابتلا به عفونت است. از همین‌رو باید بروز کوچک‌ترین علائم عفونت واژن را جدی بگیرید و در صورت ادامه‌دار شدن بیش از یک هفته، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- عفونت واژن چیست؟
- انواع عفونت واژن
- عفونت قارچی یا مخمری واژینال
- عفونت باکتریایی واژینال
- عفونت تریکومونیازیس واژینال
- علائم عفونت واژن را بشناسیم
- چه زمانی برای واژینیت به دکتر مراجعه کنید؟
- دلیل عفونت واژن چیست؟
- عوامل اثرگذار بر بروز عفونت شدید واژن کدامند؟
- درمان عفونت واژن
- درمان دارویی
- درمان عفونت واژن در خانه
- چگونه با نمک عفونت واژن را درمان کنیم؟
- عوامل اثرگذار بر بروز عفونت شدید واژن کدامند؟
- عوارض عفونت واژن
- روش‌های پیشگیری از عفونت واژینال
- نتیجه‌گیری
- پرسش و پاسخ
عفونت واژن چیست؟
عفونت واژن یا واژینیت، همان التهاب واژن است. این عفونت، به دلیل عدم تعادل مخمر و باکتری‌هایی است که به طور معمول در واژن زندگی می‌کنند. همراه با ناراحتی، ممکن است بویی متفاوت از معمول را متوجه شوید. ممکن است عفونت ناشی از باکتری، مخمر یا ویروس داشته باشید. مواد شیمیایی موجود در صابون‌ها، اسپری‌ها یا حتی لباس‌هایی که با این ناحیه تماس دارند می‌توانند پوست و بافت‌های ظریف را تحریک کنند. با این حال، فهمیدن اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، همیشه آسان نیست. احتمالاً برای حل آن و انتخاب درمان مناسب به کمک پزشک خود نیاز خواهید داشت.
انواع عفونت واژن
این عارضه دارای انواع مختلفی است که برای درمان و بهبود سریع‌تر ابتدا باید نوع آن تشخیص داده شود. رایج‌ترین انواع واژینیت شامل موارد زیر می‌شوند:
عفونت قارچی یا مخمری واژینال
عامل اصلی بروز این نوع عفونت واژینال، قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) است. مصرف بی‌رویه و خودسرانه برخی آنتی‌بیوتیک‌ها باعث برهم خوردن تعادل باکتریایی واژن و اختلال در کنترل رشد مخمرها می‌شود. در این وضعیت احتمال ابتلای واژن به عفونت بسیار زیاد است. افراد مبتلا به دیابت، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و آن‌هایی که کربوهیدرات زیادی مصرف می‌کنند، مستعد ابتلا به عفونت قارچی واژینال هستند. این نوع عفونت در بین دختران باکره هم مشاهده می‌شود.
علائم واژینیت قارچی عبارت‌اند از:
- خارش
- التهاب
- تورم
- سوزش ادرار
- درد موقع رابطه جنسی
- ترشحات سفید، غلیظ و پنیری شکل
عفونت باکتریایی واژینال
این نوع عفونت با برهم‌زدن تعادل باکتریایی واژن، باعث رشد چندین برابری آن‌ها می‌شود. مهمترین مشخصه عفونت باکتریایی واژینال، عدم وجود درد و تحریک در این ناحیه است. فرد، پس از ابتلا به آن معمولا هیچ علائمی احساس نمی‌کند یا فقط دچار خارش می‌شود. از دیگر نشانه‌های این نوع عفونت، باید به ترشحات سفید مایل به خاکستری با بوی ماهی اشاره کنیم که معمولا بعد از رابطه جنسی قابل مشاهده است.
عوارض عفونت باکتریایی واژن عبارتند از:
- عفونت رحم
- سقط جنین
- سزارین
- التهاب لگن
- اندومتریت بعد از زایمان طبیعی
عفونت تریکومونیازیس واژینال
عفونت تریکومونیازیس (Trichomoniasis) از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است. این نوع عفونت واژن، اغلب با خارش، درد شکمی و سوزش ادرار همراه است که باعث بروز ترشحات زرد مایل به سبز و کف‌آلود می‌شود. اغلب افراد مبتلا به تریکومونیازیس واژینال ابتدا دچار عفونت مجاری ادراری می‌شوند، سپس این عفونت در زنان به واژن و در مردان به مجرای پیشاب می‌رسد.
علائم عفونت واژن را بشناسیم
در برخی موارد، ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود؛ اما در صورت بروز، شایع‌ترین نشانه‌های عفونت واژن، عبارتند از:
- خارش واژن
- تغییر در میزان ترشحات واژن
- تغییر رنگ ترشحات واژن
- بوی نامطبوع در ناحیه واژن
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- درد هنگام مقاربت (دلایل درد رحم)
- خونریزی واژن یا لکه‌بینی
دلیل عفونت واژن چیست؟
عوامل مختلفی می‌توانند علت عفونت واژن باشند. برای تشخیص نوع عفونت، باید علت ایجاد آن مشخص شود. شایع‌ترین عوامل ایجادکننده عفونت واژینال شامل موارد زیر می‌شوند:
| عفونت‌های باکتریایی | معمولا باکتری‌های خاصی در واژن یافت می‌شوند. رشد بیش از حد این باکتری‌ها می‌تواند موجب واژینوز باکتریایی شود. |
|---|---|
| عفونت‌های مخمری | عفونت‌های مخمری معمولا در اثر قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شوند. |
| عفونت‌های انگلی | عامل این عفونت واژن، انگل تک‌یاخته‌ای است که می‌تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود. |
| آتروفی واژن | این حالت، معمولا پس از یائسگی رخ می‌دهد. همچنین در سایر مراحل زندگی، در صورت کاهش میزان استروژن مانند دوران شیردهی، ایجاد می‌شود. |
| مواد تحریک‌کننده | صابون، عطر و روش‌های ضد بارداری واژینال، همگی از محرک‌های واژن هستند که می‌توانند باعث التهاب شوند. |
چه زمانی برای واژینیت (عفونت یا التهاب واژن) به دکتر مراجعه کنیم؟
این عارضه، خطرناک نیست اما بهتر است هر چه زودتر علت بروز آن تشخیص داده شود. بنابراین با مشاهده شرایط و علائم زیر، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
- بروز عفونت واژینال برای دفعه اول
- وجود سابقه عفونت واژن
- داشتن شرکای جنسی متفاوت یا جدید
- وجود تب
- بارداری (کمک پزشک زنان در بارداری)
- بازگشت علائم پس از درمان
اگر مطمئن هستید که سوزش و خارش واژن شما، ناشی از عفونت مخمری است، می‌توانید آن را با داروهای ضد قارچ واژینال بدون نسخه درمان کنید.
عوامل اثرگذار بر بروز عفونت شدید واژن کدامند؟
در حالت عادی، واژن زنان دارای اسیدیته مشخص است تا از رشد عوامل بیماری‌زا مانند انواع باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری کند.
عواملی مانند استفاده مداوم از صابون یا شوینده‌های بسیار قوی، باعث برهم خوردن تعادل محیط واژن و تغییر اسیدیته آن می‌شوند. در این وضعیت، باکتری‌های مفید واژن از بین می‌روند که نتیجه آن ایجاد محیطی مناسب برای رشد عوامل بیماری‌زا و بروز عفونت است.
دیگر عوامل اثرگذار و تشدیدکننده عفونت واژینال عبارتند از:
- مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک
- استرس شدید
- رابطه جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم)
- استفاده از داروهای مصرفی به صورت واژینال
- حاملگی
- عدم رعایت بهداشت فردی
- دیابت کنترل‌نشده
- داروهای کورتونی
- قرص‌های استروژنی ضد بارداری
خرید بهترین ژل بهداشتی بانوان از داروخانه حاتم
درمان عفونت واژن
روش‌های درمان عفونت واژن با توجه به علت بروز آن متفاوت است. در ادامه می‌توانید با انواع روش‌های درمان عفونت واژن آشنا شوید:
درمان دارویی
جدول زیر نشان‌دهنده درمان قطعی عفونت واژن با استفاده از دارو می‌باشد. نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که قبل از مصرف هرگونه دارو، حتما می‌بایست با پزشک متخصص زنان مشورت کرد.
| عفونت باکتریال | تجویز قرص مترونیدازول، ژل مترونیدازول، پماد کلیندامایسین، قرص سفیکسیم یا آزیترومایسین |
|---|---|
| عفونت قارچی | تجویز شیاف میکونازول، بوتوکونازول، کلوتریمازول یا داروی ضد قارچ فلوکونازول |
| تریکومونیازیس | تجویز قرص مترونیدازول یا تینیدازول |
| آتروفی واژنی | تجویز کرم یا قرص‌های استروئیدی |
| التهاب غیرعفونی واژن | از بین بردن عامل تحریک‌کننده واژن |
درمان عفونت واژن در خانه
عفونت‌های قارچی واژینال را می‌توان به آسانی در خانه درمان کرد؛ اما برای بهبود عفونت باکتریال، آتروفی واژنی و عفونت تریکومونیازیس، حتما به درمان پزشکی نیاز است. در کنار درمان دارویی، می‌توانید با روش‌های بهبود واژینیت در خانه، فرآیند آن را سرعت ببخشید.
بهترین گزینه‌های درمان عفونت واژن در خانه، عبارتند از:
- مصرف ویتامین C
- استفاده از پماد موضعی واژن دارای ویتامین E
- مصرف لبنیات پروبیوتیک
- مصرف بیشتر سیر در ترکیبات غذایی ( توجه: از گذاشتن مستقیم سیر در واژن خودداری کنید!)
- نشستن به مدت ۲۰ دقیقه در ترکیب نصف استکان سرکه سیب و وان آب گرم
- استفاده از شیاف واژینال سیاه دانه و عسل
این روش‌ها می‌توانند به درمان مختلف عفونت واژن کمک کنند، اما ممکن است به عنوان درمان قطعی این عارضه، اثربخش نباشند. بنابراین قبل از استفاده از روش‌های مذکور یا در صورت عدم اثربخشی لازم حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
چگونه با نمک عفونت واژن را درمان کنیم؟
نمک، یک ماده ضد باکتری بسیار قوی است که خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارد. از گذشته مرسوم بود برای درمان خارش و تحریک واژن، زنان، در وان آب ولرم و مقدار کمی نمک می‌نشستند. این راهکار کاملا علمی نیست؛ اما یک روش درمان خانگی نسبتا مؤثر برای درمان عفونت محسوب می‌شود.
واژن، حساس‌ترین بخش از ناحیه دستگاه تناسلی زنان است که می‌تواند در دمای بالای ۳۷ درجه، دچار سوختگی شود. از طرفی اضافه کردن نمک زیاد به آب ولرم، خودبه‌خود، اثر سوختگی بر جای می‌گذارد و تحریک‌کننده واژن خواهد بود. بنابراین، هنگام درمان عفونت واژن در خانه با نمک، به مقدار نمکی که به آب اضافه می‌شود، توجه فرمایید.
عوامل اثرگذار بر بروز عفونت شدید واژن کدامند؟
در اغلب موارد، دوره درمان عفونت‌های قارچی واژینال، بسیار طولانی است. علت خوب نشدن عفونت قارچی واژن یا طولانی شدن آن را می‌توان با عوامل زیر مرتبط دانست:
- بر هم خوردن تعادل طبیعی نسبت میکروب‌های مفید به مضر (فلور طبیعی واژن)
- از بین رفتن میزان اسیدیته طبیعی واژن
- خشکی یا آتروفی واژن
- دوش واژینال
- کاهش استروژن به دلیل یائسگی
عوارض عفونت واژن
زنانی که به عفونت واژینال باکتریایی یا تریکومونیازیس مبتلا هستند، اغلب درصورت عدم درمان به موقع، دچار عفونت‌های مقاربتی می‌شوند. از طرفی خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن بسیار کم از عوارض عفونت واژینال در زنان باردار است. همچنین اگر شما به واژینیت قابل انتقال از طریق رابطه جنسی مبتلا باشید، این عفونت به شریک جنسی‌تان سرایت پیدا می‌کند.
روش‌های پیشگیری از عفونت واژینال
با وجود اینکه نمی‌توان جلوی ابتلا به برخی از انواع عفونت واژن را گرفت، بهترین کار برای پیشگیری از عفونت‌های مقاربتی و عدم ابتلا به عفونت واژینال، استفاده از کاندوم است. دیگر راهکارهای پیشگیری از ابتلا به این عارضه، شامل موارد زیر می‌شوند:
- خشک نگه‌داشتن واژن
- عدم استفاده از ژل، صابون و شوینده‌های عطری
- عدم گرفتن دوش واژینال
- پوشیدن لباس زیر پنبه‌ای یا نخی
- عدم پوشیدن شلوارهای چسب، تنگ و نایلونی
- عدم استفاده از وان و جکوزی‌های عمومی
- استفاده از کاندوم لاتکس برای جلوگیری از انتقال عفونت
- خشک کردن ناحیه تناسلی از سمت جلو به پشت برای عدم انتقال باکتری‌های مقعد به واژن
نتیجه‌گیری
عفونت واژن، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی دستگاه تناسلی بین زنان است که خانم‌ها، حداقل یک‌بار به آن مبتلا شده‌اند. این بیماری، انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع آن، می‌توان بهترین گزینه درمان را انتخاب کرد. شما باید در صورت مشاهده علائمی مانند خارش، سوزش یا احساس بوی بد در واژن خود، سریعا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص زنان، مشورت کنید تا آغاز روند درمانی به موقع از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کند.
پرسش و پاسخ
1- مهمترین نشانه‌های عفونت واژن کدامند؟
خارش، سوزش، احساس بوی بد، افزایش میزان ترشحات با تغییر رنگ و احساس درد یا خونریزی هنگام رابطه جنسی.
2- درمان قطعی عفونت واژن چیست؟
برای درمان قطعی این عفونت باید علت اصلی ایجاد آن مشخص شود. پس از آن دکتر زنان برای درمان قطعی عفونت واژینال، یکی از داروهای مؤثر، به شکل قرص، کرم یا ژل را تجویز می‌کند.
3- بهترین راهکار برای پیشگیری از عفونت واژن چیست؟
همه عفونت‌های واژن، قابل پیشگیری نیستند. با این حال، استفاده از کاندوم، هنگام رابطه جنسی به جلوگیری از شیوع بیماری‌های مقاربتی و کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های واژینال، کمک می‌کند.
منبع:
