خواص زردچوبه برای بدن | راز کهن سلامتی در طب سنتی و مدرن

بررسی علمی خواص درمانی زردچوبه

زردچوبه (Curcuma longa) گیاهی از خانواده زنجبیلیان است که ریشهٔ آن به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان ادویه، رنگ‌دهنده طبیعی و داروی سنتی استفاده می‌شود. بخش اصلی فعال آن، کورکومین است که خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی، ضدسرطانی و ضدباکتریایی دارد. زردچوبه در طب سنتی هند (آیورودا) و چین برای درمان بیماری‌هایی مانند مشکلات گوارشی، درد مفاصل، و اختلالات پوستی به کار رفته است. امروزه نیز تحقیقات علمی متعددی اثربخشی آن را در پیشگیری و درمان بیماری‌هایی مانند التهاب مفاصل، دیابت، بیماری‌های قلبی و حتی سرطان‌ها تأیید کرده‌اند، هرچند که جذب پایین کورکومین در بدن از چالش‌های مهم استفاده درمانی آن به‌شمار می‌رود.

شناخته شده ترین مزیت سلامتی زردچوبه خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن است که به آن قدرت کاهش تورم و درد در شرایط پزشکی مانند آرتریت را می‌دهد. التهاب یکی از شایع‌ترین عوامل ایجاد درد و ناراحتی است که می‌تواند به بروز برخی بیماری‌ها کمک کند.

علاوه بر این، زردچوبه دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مختلفی مانند بتاکاروتن، اسید اسکوربیک (ویتامین C)، پیریدوکسین (ویتامین B6)، نیاسین (ویتامین B3)، کلسیم، فلاونوئیدها، فیبر، آهن، پتاسیم و روی است. کارشناسان می‌گویند که زردچوبه می‌تواند به‌عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی استفاده شود و مصرف منظم آن را توصیه می‌کنند.

ارزش غذایی زردچوبه

ارزش غذایی زردچوبه شامل کالری، پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی است. به ویژه به دلیل ترکیب فعال خود، کورکومین، که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است، شناخته شده است. یک قاشق غذاخوری زردچوبه آسیاب شده حاوی حدود 29 کالری، 0.9 گرم پروتئین، 4 گرم کربوهیدرات، 2.1 گرم فیبر و 0.3 گرم چربی است.

خواص زردچوبه

زردچوبه یک ادویه رایج است که از ریشه گیاه Curcuma longa بدست می آید. این ادویه پرکاربرد، حاوی ماده شیمیایی به نام کورکامین است که علاوه بر استفاده در آشپزی و تهیه غذا، ترکیبی با فواید دارویی شناخته شده است. مردم از آن برای کمک به تسکین درد و کاهش التهاب استفاده می کنند که ممکن است تورم را کاهش دهد. بطور کلی محققان می‌گویند خواص این گیاه از آنتی اکسیدان، ضد باکتری، ضد قارچ، ضد ویروس تا ضد سرطان و ضد التهاب موردتوجه قرار گرفته است. طبق بررسی و مطالعات انجام شده، مصرف مکمل‌های زردچوبه می‌تواند قند خون، فشار خون دیاستولیک و تری گلیسیرید را کاهش دهد. فواید متعدد زردچوبه بر سلامت بدن می‌توان در موارد ذیل عنوان کرد:

• کاهش التهاب   
• نقش آنتی اکسیدان 
• کاهش خطر بیماری‌های قلبی  وفشار خون    
• کاهش افسردگی
• مبارزه با سرطان
• درمان آرتریت
• تقویت حافظه
• سلامت مغز
• افزایش مصونیت و ایمنی بدن
• دیابت نوع 2
• کمک به ه هضم غذا
• کاهش درد
• سلامت دستگاه گوارش
• تسکین درد مفاصل
• کمک  به سلامت متابولیک
• بهبود سلامت روده
• کاهش علائم آلرژی
• اثر ضدسرطانی
• مبارزه با رادیکال‌های آزاد
• فواید پوستی
• بیماری آلزایمر

خواص زردچوبه برای سرطان

خواص آنتی اکسیدانی زردچوبه به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد مضر، محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو و به‌طور بالقوه به مهار پیشرفت سرطان کمک می‌کند. این ادویه دارای اثرات ضد التهابی می‌باشد که التهاب مزمن ارتباط نزدیکی با پیشرفت سرطان دارد. کورکومین، ترکیب اصلی زردچوبه، اثربخشی قابل توجهی را در طول مراحل مختلف پیشرفت سرطان از خود نشان داده است. برخی از مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که ممکن است در برابر سرطان‌های ریه، سینه، پروستات و روده بزرگ موثر باشد.

خواص زردچوبه برای بیماری‌های قلبی

مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کنسانتره زردچوبه می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و وضعیت آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و سازگاری شریانی را بهبود بخشد. مطالعات گسترده‌تری برای تأیید این یافته‌ها و آزمایش عوامل خطر بیشتر در زمینه قلبی عروقی ضروری است. اما با این حال، کارشناسان معتقدند که زردچوبه به دلیل توانایی آن در کاهش التهاب و اکسیداسیون، ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.

خواص زردچوبه برای مغز

زردچوبه با داشتن ترکیب فعال کورکومین و خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، در بهبود سلامت مغز از جمله کاهش انحطاط در بیماری‌های مرتبط با مغز مانند بیماری آلزایمر، ایسکمی  و آسیب مغزی تروماتیک نقش مهمی ایفا می‌کند. .تحقیقات نشان داده است که کورکومین پتانسیل بهبود برخی اختلالات روحی مرتبط با عملکرد مغز از جمله افسردگی را دارد که شامل افسردگی خفیف و حتی اختلال افسردگی شدید(MDD) است.
مطالعات روی کورکومین در حیوانات نشان داده است که می تواند بر سروتونین و دوپامین، مواد شیمیایی مغز که خلق و خو و رفتار را کنترل می‌کنند، تأثیر بگذارد. عملکرد ترکیبات زردچوبه بدین ترتیب است که بخش‌هایی از مغز خود را که به استرس پاسخ می‌دهند، تغییر می‌دهد. همچنین در برابر آسیب به ساختارهای تولید‌کننده انرژی در سلول‌ها ( بخش میتوکندری) نقش محافط را ایفا می‌کند.

بطور کلی تاثیر زردچوبه بر عملکرد مغز شامل موارد ذیل می‌باشد:

• از زوال عقل جلوگیری می‌کند
• با افسردگی مقابله می‌کند
• به تقویت بهبود حافظه کمک می‌کند

خواص زردچوبه برای زنان

کورکومین یک ضد التهاب قوی است که برای درمان مشکلات گوارشی و دردهای پریود فواید دارد. همچنین قند خون را تثبیت می کند، که برای همه زنانی که از نظر هورمونی حساس هستند و از همه چیز، از PMS گرفته تا PCOS رنج می برند، مهم است. بطور کلی فواید زردچوبه برای زنان و عملکرد بدن آنها شامل موارد ذیل می‌باشد:

• کاهش افسردگی
• خواص ضد التهابی
• پیشگیری از سرطان
• نقش آنتی اکسیدان
• بهبود دیابت
• کمک به سلامت متابولیک
• بیماری قلبی عروقی
• سلامت قلب
• کاهش علائم آرتریت
• پیشگیری از سرطان
• بهبود سلامت مفاصل
• کاهش التهاب
• مراقبت از پوست
• درمان آرتریت
• کورکومین برای بهبود عملکرد مغز
• سلامت دستگاه گوارش
• بهبود و تقویت خلق و خو
• تقویت سیستم ایمنی
• کاهش درد
• اختلالات سندرم پیش قاعدگی (PMS)
•  به عنوان یک محافظ قلب
•  به عنوان یک داروی ضد افسردگی
• عملکرد گوارشی و هضم
• آلزایمر

خواص ضدالتهابی زردچوبه

ماده فعال زردچوبه یک ترکیب طبیعی (پلی فنول) به نام کورکومین است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. محققان به این نتیجه رسیدند که شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف کورکومین هر روز به مدت 8 تا 12 هفته می تواند به کاهش درد و التهاب مفاصل ناشی از آرتریت، به ویژه آرتروز کمک کند. نتایج همچنین نشان داد که عصاره کورکومین ممکن است به اندازه مصرف داروهای NSAID مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک موثر باشد.

• برای کلسترول بالا، 1.4 گرم عصاره زردچوبه در دو دوز منقسم روزانه به مدت سه ماه.
• برای آرتروز، 500 میلی گرم دو تا چهار بار در روز به مدت 4 تا 12 هفته.
• برای خارش روزانه 1500 میلی گرم زردچوبه در سه نوبت منقسم به مدت 8 هفته

خواص زردچوبه به عنوان آنتی اکسیدان

در سال‌های اخیر، بسیاری از محققان شواهدی را نشان داده‌اند که کورکومین توانایی کاهش استرس اکسیداتیو و بیماری‌های مرتبط با اختلال عملکرد میتوکندری را دارد. خواص آنتی اکسیدانی قوی زردچوبه از ماده اصلی فعال آن یعنی کورکومین نشات می‌گیرد که رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند و دفاع آنتی اکسیدانی بدن را تقویت می‌کند. این روند به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب کمک می‌کند و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد، بنابراین این ادویه به‌طور بالقوه مانع از توسعه سرطان و حمایت از سلامت کلی می‌شود.

خواص زردچوبه برای دیابت نوع 2

جزء فعال زردچوبه، کورکومین، ممکن است به مدیریت سطح قند خون کمک کند و برای افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 فوایدی داشته باشد. دیابت یک بیماری شایع مربوط به اختلال در سطح قند خون شما است. سطح قند خون شما یکی از جنبه های مهم روشی است که بدن شما غذا را تجزیه می‌کند و از انرژی استفاده می‌کند.

نقش زردچوبه برای مردان

نقش زردچوبه در درمان اختلال نعوظ به‌عنوان یکی از بزرگترین فواید زردچوبه در مردان شناخته شده است. از آنجایی‌که اختلال نعوظ به دلیل التهاب ایجاد می‌شود، خاصیت ضدالتهابی زردچوبه می‌تواند در درمان این بیماری مفید باشد. سایر فواید زردچوبه برای مردان به اختصار آورده شده است:

• نقش آنتی اکسیدان
• بهبود دیابت
• مبارزه با سرطان
• محافظت از کبد
• سلامت دستگاه گوارش
• تقویت کننده سیستم ایمنی
• کاهش خطر سکته قلبی
• مدیریت وزن
• کمک به ریکاوری تمرینات ورزشی
• کاهش افسردگی
• سلامت کبد
• پیشگیری از بیماری‌های عصبی
• کاهش علائم آرتریت
• تسکین درد 
• بهبود انحطاط شبکیه چشم
• تقویت عملکرد شناختی مغز
• بهبود و درمان افسردگی
• به تاخیر انداختن یا معکوس کردن بیماری آلزایمر
• تقویت باروری مردان

چه افرادی نباید زردچوبه استفاده کنند

دوزهای بالای زردچوبه می‌تواند اثر رقیق کنندگی خون داشته باشد. اگر همراه با داروهای ضدانعقاد تجویز شده مصرف شود، می‌تواند خطر خونریزی خطرناک را افزایش دهد. افرادی که مشکلات کبدی یا مجاری صفراوی دارند نباید از مکمل‌های زردچوبه استفاده کنند، زیرا مصرف مکمل آن می‌تواند تولید صفرا را افزایش دهد. همچنین استفاده از زردچوبه در آشپزی نباید مشکلی ایجاد کند.

عوارض جانبی زردچوبه

زردچوبه معمولاً عوارض جانبی جدی ایجاد نمی‌کند. مصرف زردچوبه در دوزهای تا 8 گرم در روز بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند ناراحتی معده، حالت تهوع، سرگیجه یا اسهال را تجربه کنند.

زردچوبه یا کورکومین خوراکی با فرمول معمولی (که برای افزایش فراهمی زیستی اصلاح نشده است) احتمالاً در مقادیر توصیه شده تا 2 یا 3 ماه بی‌خطر است. زردچوبه خوراکی می‌تواند عوارض جانبی مانند تهوع و استفراغ، رفلاکس اسید معده، ناراحتی معده، اسهال یا یبوست ایجاد کند.

زردچوبه بصورت ترکیب با چای میل شود یا در تهیه غذا استفاده شود، برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند. اگر به ادویه حساسیت دارید، خوردن آن ممکن است باعث ایجاد بثورات، کهیر یا درد شکم شود. بیشتر عوارض جانبی با غلظت بسیار بالای کورکومین موجود در مکمل‌ها (قرص‌ها، کپسول‌ها و آدامس‌ها) مرتبط است.

احتیاط مصرف

• مصرف بیش از حد زردچوبه: زردچوبه در دوزهای زیاد خطرات بالقوه ای دارد، مانند: عوارض جانبی خفیف شامل ناراحتی معده، رفلاکس اسید، اسهال، سرگیجه و سردرد.
• مصرف زردچوبه در دوران بارداری: در مقادیر کم به طور کلی بی خطر است. با این حال، احتمالاً برای افراد باردار توصیه می شود از مصرف مکمل ها یا مصرف مقادیر دارویی این ادویه خودداری کنند. زردچوبه ادویه ای است که مردم برای هزاران سال از آن برای طعم و خواص دارویی استفاده می کردند.
• مصرف زردچوبه در شیردهی: هیچ اطلاعاتی در مورد وجود هر یک از اجزای زردچوبه در شیر مادر وجود ندارد. در یک مطالعه انجام شده، هیچ اثر نامطلوبی را در نوزادانی که در معرض زردچوبه موجود در شیر قرار داشتند، نشان نداد. زردچوبه به‌عنوان یک ماده غذایی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) “به‌طور کلی ایمن شناخته می‌شود.”
• بیماران کلیوی: زردچوبه با ترکیب کورکومین خود با مبارزه با التهاب و محافظت در برابر آسیب به سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند. با این حال، اقدامات احتیاطی برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ضروری است، از جمله کنترل فشار خون، اجتناب از مصرف دوزهای بالا و مشورت با متخصصان مراقبت‌های بهداشتی.
• بیماران کبدی: در حالی‌که زردچوبه و ماده فعال آن کورکومین به‌طور کلی بی‌خطر است اما مصرف آن با موارد نادر آسیب کبدی مرتبط گزارش شده است. این موارد معمولاً غیرمعمول در نظر گرفته می شوند، به این معنی که ممکن است به دلیل واکنش یا حساسیت منحصر به فرد باشد.

دوز مصرف زردچوبه

اکثر مطالعات بالینی  مصرف زردچوبه با دوز 500 میلی گرم تا 2000 میلی گرم زردچوبه در روز توصیه کردند. اما دوزهای تا 8000 میلی گرم در روز به‌طور کلی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. برای بهترین نتیجه به دنبال محصولاتی باشید که مقدار واقعی کورکومین را در مکمل ذکر می‌کنند.

در صورت مصرف خوراکی: زردچوبه در صورت استفاده کوتاه‌مدت بی‌خطر است. به نظر می‌رسد محصولات زردچوبه ای که روزانه تا 8 گرم کورکومین تهیه می‌کنند، در صورت استفاده تا 2 ماه بی‌خطر هستند، همچنین مصرف روزانه 3 گرم زردچوبه در صورت استفاده تا 3 ماه بی خطر به نظر می‌رسد. 

بهترین زمان مصرف زردچوبه

زردچوبه را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد اما بهترین زمان برای مصرف زردچوبه و مکمل‌های آن، همراه یا بعد از غذا یا کمی قبل از یک میان‌وعده زیاد است. با در نظر گرفتن این موضوع، اضافه کردن این ادویه به‌طور منظم در وعده‌های غذایی خود می‌تواند با خیال راحت مصرف شما را افزایش دهد. ترکیب ادویه با فلفل سیاه ممکن است به افزایش قابلیت جذب آن در بدن کمک کند. همچنین مصرف این ادویه همراه با وعده‌های غذایی با چربی بیشتر، جذب آن را در بدن افزایش می‌دهد.

مکمل‌ها (قرص زردچوبه)

بهترین راه برای مصرف زردچوبه به صورت مکمل است. کورکومین به مقدار مناسب در پودر زردچوبه وجود ندارد، بنابراین استفاده از آن به‌عنوان ادویه چندان موثر نیست. شما باید زردچوبه را با یک وعده غذایی یا میان وعده چرب مصرف کنید تا به جذب آن در بدن کمک شود. 

اگرچه خوردن غذاهای حاوی زردچوبه بی خطر است، اما زنان باردار و شیرده نباید از مکمل های زردچوبه استفاده کنند. از آنجایی‌که زردچوبه ممکن است مانند یک رقیق کننده خون عمل کند، باید مصرف آن را حداقل 2 هفته قبل از عمل قطع کنید. به پزشک و جراح خود بگویید که زردچوبه مصرف کرده اید.

اگر زردچوبه را به عنوان مکمل مصرف می‌کنید، صبح می‌تواند راحت ترین زمان مصرف باشد. برخی از عوارض جانبی زردچوبه، مانند معده درد یا مدفوع شل، در صورت مصرف در دوزهای منقسم، مانند صبح و دوباره بعداً در روز، می‌تواند به حداقل برسد.

نتیجه گیری

زردچوبه، با دارا بودن ترکیب فعال کورکومین، به‌عنوان یک عامل درمانی چندمنظوره با خواص دارویی متعدد مانند ضدسرطانی، ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و محافظت‌کننده عصبی، پتانسیل بالایی در پزشکی مدرن دارد. مطالعات بالینی انجام شده، اثربخشی آن را در مدیریت و کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی و بیماری‌های مرتبط با مغز و اختلالات عصبی تایید کرده‌اند. با این حال، برخی مشکلات مرتبط با این ادویه گیاهی و چالش‌هایی نظیر حلالیت پایین، جذب محدود و متابولیسم سریع کورکومین، نیازمند توسعه فرمولاسیون‌های نوین پایدارتر است. با مطالعات بیشتر و آزمایشات و کارآزمایی‌های گسترده‌تر، زردچوبه می‌تواند به یک گزینه مکمل یا جایگزین در درمان‌های دارویی تبدیل شود و نقش مهمی در ارتقای سلامت ایفا کند.

پرسش و پاسخ

1. چه عواملی جذب زردچوبه را افزایش می‌دهد؟

ترکیب ادویه با فلفل سیاه ممکن است به افزایش توانایی بدن شما در جذب ترکیبات مفید زردچوبه کمک کند. ماده‌ای در فلفل سیاه به نام پیپرین، هنگامی که با کورکومین ترکیب می‌شود، فراهمی زیستی را تا 2000 درصد افزایش می‌دهد.

2. چه کسانی باید از مصرف زردچوبه اجتناب کنند؟

دوزهای بالای زردچوبه می‌تواند اثر رقیق کنندگی خون داشته باشد. اگر همراه با داروهای ضد انعقاد تجویز شده مصرف شود، می ‌واند خطر خونریزی خطرناک را افزایش دهد. افرادی که مشکلات کبدی یا مجاری صفراوی دارند نباید از مکمل‌های زردچوبه استفاده کنند، زیرا ترکیبات زردچوبه می‌توانند تولید صفرا را افزایش دهند.

3. قرص زردچوبه را کی بخوریم؟

همانطور که گفته شد، کورکومین ماده اصلی فعال در زردچوبه، در چربی حل می‌شود و مصرف آن با چربی به جذب بهتر آن کمک می‌کند بنابراین غذا به بدن شما کمک می کند زردچوبه را جذب کند. بنابراین بهترین زمان مصرف آن همراه با غذا، کمی قبل یا بعد از یک وعده غذایی یا میان وعده سنگین است. همچنین بهتر است دوز روزانه زردچوبه را به دو دوز تقسیم کنید و با فاصله 8 تا 12 ساعت مصرف کنید.

منبع

Turmeric; Uses, Side Effects and Doses