بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی | راهنمای کامل شناخت علائم و پیشگیری
امروزه با رایج شدن تمایل مردم به نگهداری از حیوانات خانگی، بیماریهای قابل انتقال از حیوانات خانگی به انسان و خطرات ناشی از نگهداری آنها در صورت عدم واکسیناسیون، به یک موضوع چالش برانگیز تبدیل شده است. همه ما میدانیم که حیوانات میتوانند ناقل بیماریهایی باشند که در صورت سرایت به انسان، میتواند عواقب ناخوشایندی بدنبال داشته باشد و افراد را دچار مشکلات جدی کند که در برخی موارد عامل بروز بیماریهای حاد برای آنها میشود. بیماری مشترک انسان و حیوان که با عنوان"بیماریهای زئونوز" شناخته میشوند، اغلب میتوانند عامل بروز عفونتهای ویروسی یا باکتریایی باشند که از طرق مختلف عفونتها را به انسان منتقل میکنند. بنابراین توجه به واکسیناسیون به موقع حیوانات، آگاهی داشتن نسبت به بیماریهای مشترک انسان و حیوانات خانگی و رعایت نکات بهداشتی توسط افراد، میتواند در پیشگیری از بروز این بیماریها در انسان موثر باشد.
با شناخت انواع بیماریهای زئونوز و عوامل انتقال بیماری به انسان، کنترل علائم بیماری و راههای پیشگیری میتوانید در برابر بیماریهای مسری مصون و ایمن بمانید. در این مقاله، اطلاعات جامع و دقیقی در مورد انواع بیماریها، برای آگاهی شما نسبت به عوامل خطر این بیماریها و مدیریت علائم آنها گردآوری شده است.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی یا بیماری زئونوز (Zoonotic Diseases)
- انواع بیماریهای زئونوز
- هاری (rabies)
- بیماری چنگ گربه یا خراش گربه (Cat Scratch Disease)
- بیماری سالمونلا (Salmonella)
- بیماری ژیاردیازیس (Giardiasis)
- بیماری درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ پوستی یا کرم حلقوی (Ringworm)
- بیماری توکسوپلاسما (Toxoplasmosis)
- بیماری لایم (Lyme Disease)
- بیماری کرم قلابدار (hookworms)
- بیماری طاعون (Plague )
- بیماری تب طوطی (Psittacosis)
- اقدامات لازم برای پیشگیری از انتقال انواع بیماریهای زئونوز
- بهداشت فردی مناسب
- مراقبتهای بهداشتی حیوانات خانگی
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی یا بیماری زوئونوز (zoonotic diseases)
انواع بیماریهای زئونوز یا بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی (zoonotic diseases) شامل عفونتهایی هستند که بین افراد و حیوانات پخش میشوند و حیوانات عامل انتقال عامل عفونی به انسان هستند. ین عفونتها توسط عواملی مانند ویروسها، باکتریها، انگلها و قارچها ایجاد میشوند. رایجترین انواع بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی شامل هاری، سالمونلا و توکسوپلاسما هستند که ممکن است افرادی را که در تماس با حیوانات خانگی هستند و نکات بهداشتی را رعایت نمیکنند، درگیر کنند. برخی از این بیماریها، مانند هاری، میتوانند شدید و خطرناک باشند و برخی دیگر ممکن است خفیفتر باشند و خود به خود بهتر شوند. بیماری زئونوز اغلب از طریق تماس مستقیم و از طریق تماس با خون، ادرار، مدفوع و بزاق حیوانات آلوده، گاز گرفتن و گاهی اوقات خراش از حیوانات آلوده، نیش حشرات مانند کنه، پشه یا کک گسترش پیدا کند.
با توجه به اینکه در بروز انواع بیماریهای زئونوز عوامل مختلفی ممکن است دخیل باشند و هر بیماری میتواند علائم متفاوتی را در افراد َایجاد کند، شناخت عوامل بیماری زا و آگاهی نسبت به نحوه انتقال و علائم بیماری میتواند در کنترل و پیشگیری از انتقال بیماریها از حیوانات موثر باشد. همچنین توجه به روشهای پیشگیری مانند رعایت نکات بهداشت فردی و عمومی و اقداماتی که لازم است برای نگهداری حیوانات خانگی خود انجام دهید (مانند واکسیناسیون و رعایت بهداشت در محل نگهداری)، در پیشگیری از انتقال بیماریهای حیوانات خانگی حائز اهمیت میباشد. در ادامه مطالب، انواع بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی به همراه علائم بیماری و روش های پیشگیری آورده شده است.
انواع بیماریهای زئونوز
هاری (rabies)
|
بیماری چنگ گربه یا خراش گربه (Cat Scratch Disease)
|
بیماری سالمونلا (Salmonella)
|
بیماری ژیاردیازیس (Giardiasis)
|
بیماری درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ پوستی یا کرم حلقوی (Ringworm)
همچنین لازم به ذکر است که این بیماری از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا تماس با حیوانات آلوده یا اشیاء آلودهای که با آنها در تماس بودهاند، منتقل میشود.
|
بیماری توکسوپلاسما (Toxoplasmosis)
|
بیماری لایم (Lyme Disease)
|
بیماری کرم قلابدار(hookworms)
|
بیماری طاعون (Plague )
|
بیماری تب طوطی (Psittacosis)
|

بیماریهای مشترک انسان و حیوانات خانگی
اقدامات لازم برای پیشگیری از انتقال انواع بیماریهای زئونوز
انواع بیماریهای زئونوز با رعایت بهداشت فردی، واکسیناسیون حیوانات و پیگیری مراقبتهای منظم دامپزشکی و کسب آگاهی در مورد راههای انتقال و پیشگیری، قابل کنترل هستند و میتوان خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش داده و سلامت جامعه را تضمین کرد. پیگیری اقدامات پیشگیرانه به کاهش خطرات ناشی از انتقال بیماریها از حیوانات به انسان کمک میکند و افراد را در برابر بیماریهای مسری از حیوانات خانگی مصون نگه میدارد. در ادامه مطالب برخی اقدامات لازم و مهم در مورد پیشگیری از ابتلا به این بیماریها آورده شده است:
بهداشت فردی مناسب
- قبل و بعد از دست زدن به حیوانات دستها را بشویید.
- در محل نگهداری حیوانات از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
- هنگام دست زدن به حیوانات از روپوش، لباس مخصوص باغبانی یا کت آزمایشگاهی استفاده کنید.
- از دست زدن به حیوانات مریض یا حیوانات دارای ضایعات، بجز در مواردی که دستکش استفاده شده است، خودداری کنید.
مراقبتهای بهداشتی حیوانات خانگی
- مراقبتهای بهداشتی منظم: حیوان خانگی خود را بطور مرتب برسی کنید و اگر علائم بیماری را مشاهده کردید حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
- واکسیناسیون: با مراجعه به دامپزشک، دوره واکسیناسیون حیوان خانگی را بصورت منظم و به موقع انجام دهید.
- دور نگه داشتن از سایر حیوانات وحشی: حیوان خانگی خود را از ارتباط با سایر حیوانات وحشی دور نگه دارید.
- کنترل محل زندگی حیوانات: محیط زندگی حیوانات خانگی را دور از آفات و جوندگان حفظ کنید و محل زندگی آنها را تمیز نگه دارید.
نتیجه گیری
انواع بیماریهای زئونوز (بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی) به دلیل قابلیت انتقال میان انسان و حیوانات اهمیت ویژهای دارند و توجه به این بیماریها میتواند در حفظ سلامت عمومی و پیشگیری از ابتلا و شیوع بیماریهای عفونی مؤثر باشد. این بیماریها از طریق عوامل مختلفی از جمله باکتریها، ویروسها، انگلها و قارچها منتقل میشوند و میتوانند عوارض جدی و حتی بیماریهای حاد را برای انسانها ایجاد کنند. با رعایت اصول بهداشتی، واکسیناسیون حیوانات، مراقبتهای منظم دامپزشکی و آموزش عمومی در مورد راههای انتقال و پیشگیری، میتوان خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش داده و سلامت جامعه را تضمین کرد. این اقدامات پیشگیرانه نه تنها به کاهش خطرات بهداشت عمومی کمک میکند، بلکه باعث ایجاد مصونیت برای افرادی میشود که علاقهمند به نگهداری حیوانات خانگی هستند.
پرسش و پاسخ
1. چگونه بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی را کنترل کنیم؟
اقداماتی مانند کنترل ایمنی مواد غذایی، بهداشت و تامین آب آشامیدنی سالم خطر ابتلا به بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان را کاهش میدهد. رعایت بهداشت و توجه به بهبود سلامت فردی و عمومی، خطر ابتلا به عفونت را هنگام تعامل با حیوانات یا محیط آنها کاهش میدهد.
2. چگونه حیوانات میتوانند بیماریها را گسترش دهند؟
بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی میتواند از طریق خراش یا نیش حیوان خانگی یا حشرات منتقل کننده عفونت، از حیوانات به انسان منتقل شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونتهای مشترک بین انسان و دام هستند. بسیاری از بیماریهای مشترک بین انسان و دام، از حیوانات وحشی به افراد یا از حیوانات وحشی به حیوانات خانگی و از حیوانات خانگی به افراد منتقل میشود.
3. چه بیماریهایی از سگ به انسان قابل انتقال است؟
بیماریهای مرتبط با سگها عبارتند از: هاری، کاپنوسیتوفاگوزیس، کرم حلقوی و انگلهای خارجی، تولارمی، بروسلوز، لپتوسپیروز، کمپیلوباکتروز، سالمونلوز، کریپتوسپوریدیوز، ژیاردیازیس، عفونتهای پاتوژن E.
منبع