علائم دیسک گردن + روش‌های درمان

ارتباط بین ستون فقرات و دیسک‌های گردن 

اگر اطلاعاتی در مورد ستون فقرات خود، نحوه ساخت آن و محل یافتن دیسک‌های گردنی خود بیاموزید، ممکن است در کنترل عوامل خطر و پیشگیری از بروز آن، موثر باشد. ستون فقرات از استخوان‌هایی به نام مهره تشکیل شده است که این مهره‌ها باعث صاف نگه داشتن کمر شما می‌شوند. همچنین طناب نخاعی را احاطه کرده و از آن محافظت می‌کنند، که طناب نخاعی شبیه لوله‌ای است که مایع در وسط آن جریان دارد و از مغز تا انتهای ستون فقرات امتداد دارد. در بین مهره‌ها، بالشتک‌های اسفنجی به نام دیسک‌های گردن قرار دارند. دیسک‌های گردن، هم باعث تثبیت گردن شده و هم به گردن اجازه می‌دهند که به آرامی از یک طرف به سمت دیگر بچرخد و به جلو به عقب خم شود. دیسک‌ گردن مانند یک ضربه گیر برای انجام حرکات منظم و همچنین فعالیت‌هایی مانند پریدن، دویدن و سایر فعالیت‌هایی که باعث ساییدگی بدن شما می‌شوند، عمل می‌کنند.

ستون فقرات  از بالا به پایین دارای سه بخش اصلی  است:

• گردن( 7 مهره )
• قفسه سینه( 12 مهره )
• کمری( 5 مهره)

هفت مهره بالای ستون فقرات، مهره‌های گردنی هستند. ناحیه گردنی نخاع همچنین حاوی اعصابی است که به بازوها، دست‌ها و قسمت بالایی بدن متصل می‌شوند. دیسک‌های گردنی، مهره‌های گردنی را محافظت می‌کنند. آنها همچنین مهره‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند تا بتوانید گردن و پشت خود را خم کنید و بچرخانید.

ارتباط بین گردن و دیسک‌های گردن

دیسک‌های گردن علاوه بر تثبیت وضعیت گردن، این امکان را فراهم می‌کنند تا گردن شما به آرامی از یک طرف به سمت دیگر بچرخد و به جلو به عقب خم شود. با گذشت زمان، این دیسک‌ها فرسوده شده و شروع به تخریب می‌کنند. فضای بین مهره‌ها باریک شده و ریشه‌های عصبی فشرده می‌شوند. این فرآیند به عنوان بیماری «دیسک دژنراتیو گردن» شناخته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 25 درصد از افراد بدون علائم زیر 40 سال و 60 درصد بالای 40 سال به بیماری «دژنراتیو دیسک» مبتلا هستند. با افزایش وخامت بیماری دژنراتیو دیسک، انعطاف پذیری گردن کمتر شده و ممکن است گردن درد و خشکی در این قسمت، به خصوص در اواخر روز احساس شود. شایع‌ترین و بارزترین علائم بیماری دژنراتیو دیسک گردن، درد و خشکی گردن است. هنگامی که یکی از این شرایط بر روی یک یا چند اعصاب از طناب نخاعی فشار می‌آورد، ممکن است احساس درد، بی‌حسی یا ضعف در امتداد شانه، بازو و دست خود نیز داشته باشید.

"فتق" به چه معناست؟

دیسک‌های بین مهره‌ها حاوی یک ماده ژل مانند در مرکز خود هستند. قسمت بیرونی هر دیسک از غضروف فیبری تشکیل شده است که ژل را در خود نگه می‌دارد. وقتی قسمت بیرونی دیسک پاره یا شکافته می‌شود، ژل می‌تواند از این قسمت بیرون بزند، این به معنای فتق دیسک است. فتق دیسک را «دیسک پاره شده» یا «دیسک لیز خورده» نیز می‌گویند. می‌توانید آن را مانند یک دونات ژله‌ای در نظر بگیرید که فیله آن بیرون زده است.

علل فتق دیسک گردن

تشخیص علت اصلی فتق دیسک‌های گردن دشوار است. اغلب به آهستگی و بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می‌کند و احتمال بروز آن در مردان بیش از خانم‌ها بوده است. اما گاهی اوقات می‌توان دلیل را به موارد زیر محدود کرد:

• سن. با افزایش سن، دیسک به دلیل سایش و پارگی بیشتر، مستعد فتق است. هنگامی که ما جوان هستیم، دیسک‌ها، حاوی مقدار زیادی آب هستند. اما با گذشت زمان با افزایش سن، میزان آب کاهش می‌یابد. میزان آب کمتر در دیسک‌ها به این معنی است که انعطاف پذیری آنها کمتر می‌شود و این بدان معناست که وقتی حرکت می‌کنید، می پیچید یا می چرخید، احتمال پارگی یا فتق آن بیشتر است. در افراد مسن‌تر، دیسک‌ها با نیروی کمتری پاره می‌شوند.
• ژنتیک. فرد ممکن است بصورت ژنتیکی و ارثی درگیر فتق دیسک شود. 
• جنبش. حرکات ناگهانی و تکان‌دهنده مثلا بالا تنه خود را خیلی سریع بچرخانید یا بپیچانید، می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود.
• فشار ناگهانی. اگر جسم سنگینی را غیر صحیح و غیر اصولی بلند کنید، ممکن است به دیسک آسیب بزنید.(برای بلند کردن جسم باید از ناحیه زانو خم شوید نه کمر)

اینفوگرافیک علت، درمان و علائم دیسک گردن

علائم فتق دیسک گردن

ابتدا تفاوت دیسک گردن و فتق دیسک گرن را بشناسیم:

پس مقایسه کنیم ؛ علائم دیسک گردن و فتق دیسک گردن

A)شایع‌ترین علائم دیسک گردن(Cervical disc) شامل موارد زیر می باشد: 

• درد هنگام چرخاندن و یا خم کردن سر
• درد و احساس گزگز شدن در ناحیه گردن، شانه، بازو و حتی دست‌ها
• درد گردن پس از ضربه به گردن یا سر  و یا درد گردن همراه تب و سردرد
• دردی که با استراحت مطلق هم بهبود پیدا نمیکند
• گردن درد مزمن موجب سردرد و سرگیجه میشود
• سفت شدن گردن و عدم توانایی چسباندن چانه به سینه
• بی حسی در بازوها
• ضعف عضله

B)شایع‌ترین علائم فتق دیسک‌ گردن، زمانی که دیسک روی ریشه عصبی نخاع فشار بیاورد، شامل موارد زیر می باشد:

• بی حسی یا گز گز شدن در شانه یا بازو که ممکن است تا انگشتان شما ادامه داشته باشد
• احساس ضعف در دست یا بازو

اگر به نخاع فشار بیاورد، علائم جدی‌تری را احساس می‌کنیدداشته باشید، از جمله:

• تلو تلو خوردن یا راه رفتن ناهنجار
• گزگز شدن ( بی حسی و خواب رفتگی ) یا احساس شوک مانندی که از بدن وارد پاها می‌شود
• مشکلات استفاده از دست ها و بازوها برای مهارت‌های حرکتی ظریف
• از دست دادن تعادل و هماهنگی
• بی حسی در قسمت فوقانی دست

درمان سریع دیسک گردن

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

فتق دیسک یک عارضه بسیار شایع است و در مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد. افراد 35 تا 55 ساله بیشتر درمعرض خطر ابتلا به فتق دیسک هستند. اگر یک یا چند مورد از علائم بالا را در قسمت گردن خود احساس می‌کنید و به خصوص اگر احساس ضعف در این قسمت دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.

برای درمان:

1.ماساژتراپی و فیزیوتراپی و مراقبت های کایروپراکتیک(نوعی  فیزیوتراپی و کار روی ستون فقرات برای تسکین درد)، اغلب طی یک دوره درمان به مدت6 هفته، بیماری درمان میشود.

2.دارو درمانی(زیر نظر پزشک):

• برای کاهش درد: مسکن هایی مانند دیکلوفناک و بروفن و ملوکسیکام و سلکسیب و پیروکسیکام و ایندومتاسین و … 
• برای کاهش درد اعصاب: داروهایی مانند گاباپنتین و دولوکستین و پرگابالین(به دلیل داشتن عارضه بیشتر نسبت به بقیه خط آخر است) و …
• برای کاهش درد و التهاب مفصل: مکمل های گیاهی  . چندین مثال
  • کپسول  اینفلامید: برای کاهش درد و التهاب مفصل و استخوان، روزانه 1 تا 3 عدد با معده پر
  • قرص رومالین فورت: برای کاهش درد و التهاب مفصل، روزانه 2 قرص قبل از ناهار و 2 قرص قبل از شام 
  • قرص آوودین: برای رفع خشکی و بهبود انعطاف پذیری مفاصل و بهبود دیسک، بعد از صبحانه یک عدد
  • قرص فست ران: برای کاهش درد ناشی از التهاب مفاصل، بعد از صبحانه یک عدد
  • قرص جوینتیس: برای کاهش درد و التهاب مفصل،  روزانه 2 عدد با معده پر
• برای رفع اسپاسم عضلانی: قرص متوکاربامول و باکلوفن و  تیزانیدین(به دلیل داشتن عارضه بیشتر نسبت به بقیه خط آخر است) و…
• برای رفع التهاب: برای مواردی که تورم و التهاب ایجاد شده، 
  • کورتون خوراکی مانند پردنیزولون و…معمولا به مدت 5 روز و 
  • برای موارد شدید کورتون تزریقی مانند متیل پردنیزولون و…
  • برای موارد بسیار شدید  کورتون تزریقی به درون  ستون فقرات  مانند متیل پردنیزولون که این تزریق معمولا به صورت تک دوز همراه با بی حس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات انجام میشود. گاها اثر موقتی دارد و برای رسیدن به اثر کامل، نیاز به تزریق مکرر است.

3. جراحی:

• دیسککتومی: برداشتن بخشی از دیسک پاره شده
• فیوژن قدامی دیسک گردن: استفاده از صفحات فلزی برای پایداری ستون فقرات
• تعویض دیسک مصنوعی: قرار دادن یک وسیله متحرک در فضای مفصل آسیب دیده

تشخیص دیسک از طریق روش های تصویربرداری مختلف مانند:

• MRI:مشاهده اعصاب و دیسک به وضوح و تشخیص لغزندگی یا پارگی دیسک
• الکترومیوگرافی: تشخیص تنگی نخاع. تزریق ماده رنگی به کانال نخاع و تصویربرداری با اشعه ایکس. رنگ این ماده در عکس سفید است.
• سی تی اسکن: به وسیله اشعه ایکس تصویر سه بعدی ستون فقرات مشاهده میشود. تشخیص لغزندگی یا پارگی دیسک، مطالعات هدایت عصبی و آسیب عصبی و ضعف عضلانی و نشان دهنده اینکه مهره ها خیلی به هم نزدیک شده اند یا نه، تشخیص آرتروز و شکستگی و…

درمان خانگی دیسک گردن

گردن درد ممکن است به خودی خود یا با درمان منظم پس از چند هفته بهبود یابد. اگر برای درمان آن جراحی انجام دهید، ممکن است 3 ماه تا یک سال طول بکشد تا استخوان بهبود یابد. هنگامی که گردن درد کاهش یافت، باید مراقبت‌های لازم را انجام دهید تا ستون فقرات خود را در وضعیت مناسبی نگه دارید تا بتوانید از بروز مجدد آن در آینده جلوگیری کنید. مراقب وضعیت بدن خود باشید: همیشه گردن و پشت خود را صاف نگه دارید. اگرچه احتمال عود گردن درد ناشی از این عارضه وجود دارد، اما اگر به خوبی از گردن و سایر قسمت‌های بدن خود مراقبت کنید، احتمال عود مجدد آن را کاهش خواهید داد.

و چندین نکته را رعایت کنید:

• ورزش منظم روزانه و تقویت عضلات
• بلند کردن اجسام به صورت صحیح و اصولی(از ناحیه کمر خم نشوید باید زانوها خم شوند)
• صحیح خوابیدن ( به شکم نخوابید)
• ترک سیگار (تحقیقات نشان داده که استفاده از سیگار احتمال درد کمر و ستون فقرات را بسیار افزایش میدهد)

• نکته: اگر بیش از یک ساعت مداوم بنشینید 4 اتفاق برای بدن می افتد:
  • دیسک بین مهره ای ضعیف میشود.
  • مهره ها دهیدراته میشود و آب درون مهره از دست میرود.
  • باعث نازک شدن دیسک میشود.
  • باعث ضعف و تحلیل عضلات لگن و ستون فقرات میشود.

نتیجه‌گیری

دیسک گردن یا فتق دیسک، عارضه‌ای است که در آن، بافت نرم داخل دیسک‌های ستون فقرات تحت فشار قرار گرفته و دیسک دچار بیرون زدگی می‌شود. علل بروز بیماری را می‌توان فعالیت‌های سنگین، خستگی، افزایش سن و یا عامل ژنتیکی نام برد. علائم دیسک گردن بصورت درد و احساس گزگز شدن در ناحیه گردن، شانه و حتی دست‌ها قابل تشخیص می‌باشد. درمان خانگی دیسک گردن مانند استراحت، استفاده از کمپرس سرد و گرم توصیه می‌‌شود و در صورت لزوم عمل جراحی توسط پزشک تجویز می‌شود.

پرسش و پاسخ

1. تفاوت دیسک گردن و آرتروز چیست؟

به طور کلی، دیسک‌ گردن بعلت بیرون‌زدگی و التهاب دیسک در اثر وارد شدن فشار به مفاصل گردن ایجاد می‌شود و آرتروز گردن بعلت ساییدگی مهره‌ها و تحلیل مفاصل بین آن بروز می‌کند. بنابراین، هر دو عارضه به روش‌های مختلفی، مفاصل بین مهره‌های گردن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. به‌همین‌دلیل علائم، علل و روش‌های تشخیصی و درمانی این دو عارضه متفاوت است.

2. آیا پیاده روی برای فتق دیسک‌های گردن ضرر دارد؟

بین پیاده روی و دیسک‌های گردن یک ارتباط  مثبت برقرار است. انواع پیاده ‌روی مناسب برای این عارضه مانند پیاده روی در آب و پیاده روی ملایم توصیه می‌شود که انجام دادن آن‌ها نه تنها باعث آسیب بیشتر به گردن نخواهد شد؛ بلکه به بهبود آن نیز کمک می‌کند.

3. درمان دارویی فتق دیسک‌های گردن چیست؟

داروهای ضد درد و ضد التهاب استروئیدی یا غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن، آسپرین، متیل پردنیزولون هم یک داروی استروئیدی خوراکی است. همچنین داروهای شل‌کننده عضلانی مانند متاکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسریل) برای کنترل اسپاسم عضلانی تجویز می‌شوند.

4. برای تسکین درد دیسک گردن چکار کنیم؟

برای درد شدید دیسک گردن استفاده از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین، ناپروکسن، ایبوپروفن، نوپرین و سلکوکسیب توصیه می‌شوند و بهترین مسکن برای دیسک گردن مانند استامینوفن (تیلنول)، می‌تواند درد را تسکین دهد ولی فاقد اثرات ضد‌التهابی داروهای غیر‌استروئیدی هستند.

5. چکار کنیم که دیسک گردن نگیریم؟

برای پیشگیری از دیسک گردن رعایت برخی نکات حائز اهمیت است: حفظ وضعیت بدنی مناسب هنگام نشستن و ایستادن، انجام حرکات ورزشی منظم جهت تقویت عضلات گردن و عضلات پشت بدن، اجتناب از فعالیت‌هایی مانند حمل کیف سنگین روی یک شانه که موجب اعمال فشار زیاد به گردن می‌شوند، رعایت تکنیک‌های مناسب هنگام بلند کردن اجسام سنگین
 

منبع

Cervical Disk Symptoms and Treatment