صفر تا صد علل بروز و درمان شوره سر

علائم شوره سر

علائم و نشانه‌های شوره سر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پوسته شدن پوست سر، موها، ابروها که به صورت پوسته های زرد و سفید روی موها یا لباس دیده میشوند. و مخصوصا در زمان شستشو بیشتر نمایان میشوند.
• خارش پوست سر و التهاب و تحریک و قرمزی و خشکی و ترک پوستی
• ریزش مو مخصوصا در موارد شدید شوره          
• پوست سر پوسته پوسته شده نوزادان
• شرایط استرس زا یا در فصول سرد و خشک  علائم و نشانه‌های شوره سر ممکن است تشدید شوند

علل بروز شوره سر

بروز شوره سر ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• پوست تحریک شده و چرب
• تغییرات هورمونی مخصوصا در دوران بلوغ و بارداری و یائسگی و… که چربی پوست افزایش و رطوبت پوست کاهش می یابد.
• فعالیت بیش از حد غدد سباسه در پوست سر به دلیل استرس یا ژنتیک یا شستشوی دیر به دیر یا بیماری های کبد
• پوست خشک یا خشکی پوست سر که در اثر سردی هوا یا استفاده زیاد از شامپوهای مخصوص پوست چرب ایجاد میشود.
• یک قارچ مخمر مانند (مالاسزیا) که از روغن‌های موجود در پوست سر اکثر بزرگسالان تغذیه می‌کند
• حساسیت به محصولات مراقبت از مو (درماتیت تماسی)
• سایر بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما
• کمبود مواد معدنی و ویتامین های لازم برای سلامت پوست و مو و ناخن مانند زینک و ویتامین های ب و…
• استفاده بیش از حد از اتوی مو یا سشوار که موجب تبخیر آب پوست و خشکی میگردد

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود

 پزشک با دیدن موی سر شما، به راحتی می‌تواند عارضه شوره سر را تشخیص دهد. اکثر افراد مبتلا به شوره سر نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. با استفاده منظم از شامپوهای مخصوص در دوره درمان شوره سر، اگرتغییری در وضعیت پوست سر شما مشاهده نشد، به پزشک مراقبت‌های اولیه یا متخصص پوست مراجعه نمائید. 

عوامل تشدید کننده شوره سر

تقریباً هر فرد ممکن است به شوره سر مبتلا شود، اما برخی عوامل، شما را  مستعد بروز این عارضه می‌نماید.

•  سن. شوره سر معمولا در سنین جوانی شروع شده  و تا میانسالی ادامه می‌یابد. این بدان معنا نیست که افراد مسن دچار شوره سر نمی‌شوند. برخی افراد، بصورت مادام العمر با این عارضه مواجه هستند.

• جنسیت. شوره سر در مردان بیشتر از زنان  رایج است.
• بیماری‌های خاص. به نظر می‌رسد بیماری پارکینسون، سایر بیماری‌های تاثیرگذار بر سیستم عصبی ، بیماری اچ آی وی یا ضعف سیستم ایمنی، خطر شوره سر را افزایش می‌دهند.

خرید بهترین شامپوی ضد شوره از داروخانه حاتم

درمان شوره سر

خارش و پوسته پوسته شدن در شوره سر اغلب قابل کنترل است. افرادی که دچار شوره سر خفیف شده اند، ابتدا شستشوی مو را با یک شامپوی ملایم امتحان کرده تا میزان چربی و تجمع سلول‌های پوستی کاهش یابد. اگر این روش موثر نبود، یک شامپوی درمانی را امتحان کنید. عملکرد شامپوهای ضد شوره، رطوبت رسانی به پوست سر می‌باشد و پوست سر آسیب دیده را درمان می کنند. بسیاری از شامپوهای ضد شوره حاوی مواد ضدالتهابی، مرطوب کننده و تعادل‌دهنده هستند که موجب بهبود استحکام پوست سر و موها شده و به طور کلی تاثیرات قابل توجهی بر روی سلامت پوست سر و موها دارند. برخی افراد فقط می‌توانند دو تا سه مرتبه در هفته از شامپوهای درمانی استفاده کنند و در صورت نیاز شستشوی مو را بصورت منظم انجام دهند. افرادی که جنس موهایشان بیشتر خشک می‌باشد، بجای استفاده از شامپو، از نرم کننده استفاده نمایند.

محصولات مو و پوست سر، چه درمانی و چه غیردرمانی، به صورت محلول، فوم، ژل، اسپری، پماد و روغن در دسترس هستند. برای پیدا کردن روتین درمان شوره سر مناسب با پوست خود، ممکن است لازم باشد بیش از یک محصول را امتحان کنید و احتمالاً به درمان مکرر یا طولانی مدت نیاز خواهید داشت. در صورت استفاده از هر محصولی، اگر دچار خارش یا سوزش شدید، مصرف آن را متوقف کنید. در صورت بروز یک واکنش آلرژیک - مانند بثورات پوستی، کهیر یا مشکل در تنفس - فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. 

بنابراین روش های درمان شوره عبارتند از:

• استفاده از شامپوهای ضد شوره: مانند شامپو کتوکونازول یا سلنیوم سولفات یا زینک پیریتیون که حاوی مواد ضد قارچ هستند.
• استفاده از شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید: مانند شامپو اویدرم و فولیکا و ایروکس که با داشتن سالسیلیک اسید، پوسته های کف سر را لایه برداری میکنند.
• استفاده از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل و زیتون و روغن درخت چای که التهاب و خشکی کف سر را برطرف کرده و مانع از ترک خودن و ورقه ای شدن پوست کف سر میشوند.
• استفاده از کپسول ایتراکونازول و فلوکونازول جهت رفع شوره شر در موارد عفونت قارچی شدید زیر نظر پزشک متخصص.
• کنترل استرس و رعایت رژیم غذایی مانند افزایش نوشیدن مایعات و مصرف زینک و امگا3 و ویتامین های ب و کاهش مصرف غذاهای چرب
• کاهش استفاده از مواد شیمیایی و رنگ موها و نرم کننده ها وسشوار و اتوی مو.

سازمان بهداشت جهانی (WHO)، تاکید داشته برای درمان شوره سر که معمولا ناشی از رشد بیش از یک نوع قارچ است، از شامپوهای ضد قارچ و ضد شوره استفاده شود و التهاب و خشکی و پوسته های کف سر برطرف گردد.

انواع شامپوهای ضد شوره

شامپوهای ضد شوره به منظور درمان شوره سر، التهاب‌های پوستی، خشکی و پوسته شدن پوست سر مورد استفاده قرار می‌گیرند و با مرور زمان و استفاده منظم، بهبودی در پوست سر مشاهده خواهد شد. با توجه به نوع پوست سر هر فرد، انواع مختلفی از شامپوها با ترکیبات خاص مناسب با پوست تجویز می‌شود. بر این اساس شامپوهای ضد شوره مطابق ذیل طبقه بندی می‌شوند:

• شامپوهای ضد شوره مناسب پوست چرب: ترکیبات این شامپوها باعث پاکسازی پوست سر شده و همچنین تجمع چربی پوست را کاهش می‌دهند. ترکیبات مفید در شامپوهای ضد شوره برای موی چرب شامل خواص ضد عفونی‌کننده، ضد قارچی و ضد التهابی پوست سر، حفاظت از پوست سر و مو در برابر خشکی و التهاب و خواص ضد باکتری، ضد قارچ هستند که در بهبود علائم شوره پوست سر، مؤثر می‌باشند.
• شامپوی ضد شوره مناسب موی خشک: این شامپوها شامل موادی هستند که در تغذیه و ترمیم موهای خشک مؤثر بوده  و  از خشکی و شوره پوست سر جلوگیری می‌کنند. ترکیبات شامپوهای ضد شوره برای موی خشک و آسیب دیده با عملکرد رطوبت رسانی، تأمین رطوبت موها و پوست سر و تقویت ریشه‌ها و ساختار مو به درمان شوره سر و  بهبود خارش و التهاب کمک می‌نماید.

شامپوهای شوره سر بر اساس محتویات دارویی طبقه بندی می‌شوند. برخی از آن‌ها در فرمولاسیون‌های قوی تر با نسخه در دسترس هستند:

• شامپوهای پیریتیون (DermaZinc, Head & Shoulders و غیره). این شامپوها حاوی عامل ضد باکتری و ضد قارچ “روی پیریتیون” هستند.
• شامپوهای حاوی قطران ( ترکیبات برگرفته شده از قیر) (Neutrogena T/Gel و غیره). قطران زغال سنگ، سرعت مرگ و پوسته پوسته شدن سلول‌های روی پوست سر را کاهش می‌دهد. اگر موهای رنگ روشن دارید، این نوع شامپو ممکن است باعث تغییر رنگ شود. همچنین می‌تواند پوست سر را نسبت به نور خورشید حساس تر کند.
• شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک (شامپو ضد شوره جیسون، Baker P&S و غیره). این محصولات، از پوسته پوسته شدن  پوست سر پیشگیری می‌کنند.
• شامپوهای سلنیوم سولفید (Head & Shoulders Intensive، Selsun Blue و غیره). این شامپوها حاوی یک عامل ضد قارچ هستند. این محصولات را طبق دستورالعمل استفاده نموده و بعد از شستشو به خوبی آبکشی کنید، زیرا ترکیبات سازنده این شامپوها ممکن است باعث تغییر رنگ مو و پوست سر گردد.
• شامپو ضد شوره خشک لافارر سری کلیمبا. جلوگیری از پوسته ریزی و خشکی پوست سر، دارای فرمولاسیون با ساختار ملایم  و آبرسانی عمقی و مؤثر در مو 
• شامپو ضد شوره مو خشک سریتا. مهار پوسته ریزی و پاکسازی مو از فلس‌های سفید رنگ، مهار ریزش مو ناشی از شوره و پوسته ریزی، افزایش رطوبت رسانی به پوست سر، رفع خارش و قرمزی پوست سر
• شامپو ضد شوره مو خشک پریم. جلوگیری از تکثیر و رشد قارچ مولد شوره پوست سر خشک، تسکین دهنده، رفع التهاب، قرمزی و خارش پوست سر، کاهش سرعت پوسته ریزی، فاقد پارابن و سیلیکون، پاکسازی پوست سر
• شامپو ضد شوره چرب استم سل. حفظ رطوبت طبیعی پوست و مو، تنظیم و کنترل چربی غدد سباسه پوست سر، جلوگیری از عود مجدد شوره و کاهش پوسته ریزی
•  شامپو ضد شوره چرب وچه: ضد شوره و ضد قارچ، کنترل ترشح چربی پوست سر و حذف شوره‌های مقاوم، کاهش خارش پوست سر
• شامپو ضد شوره آدرا: رطوبت رسانی و افزایش حالت پذیری مو، اکسیژن رسانی به پوست سر در جهت تسکین خارش و حساسیت، خنک کنندگی و شادابی پوست سر

سازمان غذا و دارو(FDA)  از محصولات ضد شوره، که شامل شامپوهای حاوی مواد فعال مانند زینک پیرتیون، سلنیوم سولفید، کتوکونازول و اسید سالیسیلیک هستند، به عنوان محصولاتی که برای درمان شوره سر طراحی شده‌اند، نظارت می‌کند. این مواد معمولاً خاصیت ضد قارچی یا ضد التهابی دارند و می‌توانند به کنترل رشد قارچ‌های مالاسزیا که علت اصلی شوره سر هستند، کمک کنند.

در دوره درمان شوره سر، در صورت از بین رفتن اثربخشی شامپوی مورداستفاده پس از مدتی کوتاه، سعی کنید دو نوع شامپو شوره سر را بصورت متناوب امتحان کنید. هنگامی که شوره سر شما کنترل شد، به منظور حفاظت و پیشگیری از بروز مجدد سعی کنید  بصورت مکرر از شامپوهای درمانی استفاده نکنید. دستورالعمل‌های مربوط به شامپوی مورد استفاده خود را مطالعه و مطابق آن عمل کنید. برای درمان شوره سر، برخی از محصولات باید برای چند دقیقه روی پوست باقی بمانند، در حالی که برخی دیگر باید به سرعت شسته شوند. اگر چندین هفته به طور منظم از شامپوهای درمانی استفاده نموده و همچنان شوره سر مشاهده می‌کنید، با پزشک یا متخصص پوست خود صحبت کنید. ممکن است به یک شامپوی قوی یا لوسیون استروئیدی نیاز داشته باشید.

درمان‌های خانگی شوره سر

شما می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به شوره سر یا کنترل آن اقدامات زیر را انجام دهید:

• کنترل استرس : استرس بر سلامت کلی بدن تأثیر داشته و شما را مستعد ابتلا به برخی بیماری‌ها و حتی به تشدید شدن تحریک شوره سر یا علائم موجود می‌نماید. 
• رژیم غذایی سالم : رژیم غذایی که تامین کننده روی، ویتامین B و انواع خاصی از چربی‌ها به میزان کافی در بدن باشد، ممکن است در پیشگیری از شوره سر مؤثر باشد.
• برنامه روتین مراقبت از مو و پوست مناسب پوست سر شما : اگر پوست سر شما چرب است، شستشوی روزانه مو با شامپو ممکن است از شوره سر پیشگیری کند. به آرامی پوست سر خود را ماساژ دهید تا پوسته‌های آن جدا شود. سپس به طور کامل آبکشی کنید. اگر جنس موهای شما خشک و پوست سرتان حساس است، از شامپو زدن مکرر مو خودداری نموده و در حین شستشو، موهای خود را به آرامی برس بزنید.
• نور آفتاب : نور آفتاب ممکن است برای کنترل شوره سر مفید باشد. بنابراین کمی از وقت خود را در فضای آزاد بگذرانید و حتما از ضد آفتاب برای صورت و بدن خود استفاده کنید.
• محدود کردن استفاده از محصولات حالت دهنده مو : محصولات حالت دهنده مو ممکن است روی موها و پوست سر شما تجمع یافته و باعث افزایش چربی پوست سر شوند.
• استعمال مخلوط روغن زیتون و شکر به کف سر جهت لایه برداری.
• استعمال مخلوط چند قطره روغن درخت چای(دارای خاصیت ضد قارچی) و روغن نارگیل به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.
• استعمال 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب حل شده در نصف لیوان آب به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.
• استعمال روغن نارگیل(مرطوب کننده و ضد قارچ) یا روغن زیتون به سراسر پوست کف سر و شستشو بعد از 4 ساعت.
• استعمال آب گرفته شده از یک سیب زمینی به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.
• استعمال ژل آلوئه ورا (مرطوب کننده و لایه بردار) به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.
• استعمال ماست طبیعی (مرطوب کننده) به پوست کف سر و شستشو پس از 30 دقیقه.
• استعمال چای سبز(ضد التهاب) دم شده خنک شده به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.
• استعمال مخلوطی از چندین روغن طبیعی مانند روغن جوجوبا و گل رز و درخت چای به پوست کف سر و شستشو پس از 15 دقیقه.

پرسش و پاسخ

1- شایع ترین علت بروز شوره سر چیست؟

 از مهمترین دلایل بروز شوره سر می‌توان به وجود قارچ مخمر مالاسزیا روی پوست سر، چرب بودن پوست سر، برخی بیماری‌های خودایمن مثل پسوریازیس و برخی عوامل محیطی مانند استرس، تغییر ات هورمونی و کمبود مواد مغذی اشاره نمود.

2- برای پیشگیری و ممانعت از بروز شوره سر چه نوع مواد غذایی مصرف کنیم؟

داشتن تغذیه سالم در جلوگیری از شوره سر مؤثر می‌باشد. مصرف سبزیجات، ویتامین B، روی، منابع پروتئین و چربی مثل تخم مرغ و نوشیدن آب به مقدار کافی  توصیه شده است.

3- آیا عارضه شوره سر منجر به ریزش مو می‌شود؟

در بیشتر موارد، شوره سر بطور مستقیم باعث ریزش مو نمی‌شود، با این حال بروز شوره و در نتیجه خارش مداوم پوست سر به فولیکول‌های مو آسیب رسانده و منجر به ریزش مو می‌شود.  

4- آسانترین راه‌های درمان شوره سر چیست؟ 

استفاده از شامپوهای ضد شوره بصورت منظم و طبق تجویز پزشک، شستن پوست سر با آلوئه ورا قبل از شستشوی موهای خود، شستن پوست سر با مخلوط یک چهارم فنجان سرکه سیب و آب به مدت 15 دقیقه و شستشوی مجدد سر با آب، شستن پوست سر با دو قطره آب لیمو به مدت چند دقیقه و آبکشی کردن پوست، در رفع شوره سر مؤثر هستند.

5. چرا سر شوره میزند؟

پوست سر در شرایط مختلفی مانند انواع درماتیت‌ها دچار پوسته شده و می‌توانند باعث ایجاد پوسته در کف سر شوند. در اغلب موارد این نوع شوره حاصل درماتیت سبوره‌ای است. همچنین شستشوی ناکافی موها، قارچ مالاسزیا، پوست خشک، درماتیت تماسی و درماتیت سبورئیک باعث ایجاد شوره سر می‌شود.

6. برای خارش و شوره سر چکار کنیم؟

اگر پوست سر دچار شوره‌های خفیف باشد، استفاده از یک شامپوی ملایم روزانه توصیه می‌شود اما در صورتی که این کار موثر نبود، یک شامپوی دارویی ممکن است کمک کند. همچنین  استفاده از روغن درخت چای، مصرف روغن نارگیل، آلوئه ورا، سرکه سیب، کنترل استرس و اضطراب، مصرف امگا 3، تغذیه مناسب و شستشوی کافی موها راهکارهای موثر برای درمان شوره سر هستند.

منبع   

a-to-z-of-dandruff