کیست مویی یا پیلونیدال چیست؟

کیست مویی چیست؟

کیست مویی (پیلونیدال)، یک کیست غیرمعمول در پوست که معمولاً حاوی مو و بقایای پوست می‌باشد. کیست تقریباً همیشه در پایین کمر، نزدیک استخوان دنبالچه در بالای شکاف باسن بوجود می‌آید. کیست مویی معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که مو، بخشی از پوست را سوراخ کرده و سپس در آن فرورفته و رشد میکند. اگر کیست پیلونیدال عفونی شود، می‌تواند بسیار دردناک باشد. کیست را می‌توان از طریق یک برش کوچک در پوست تخلیه کرد. گاهی اوقات نیاز به جراحی است. کیست‌های پیلونیدال در مردان جوان و پرمو و چاق و کسانی که بیشتر مینشینند مانند رانندگان شایع‌تر است و با گذشت زمان، این مشکل عود می‌کند. افرادی که برای مدت طولانی می‌نشینند یا بهداشت را کمتر رعایت میکنند یا قسمت پشت آن ها اصطکاک بیشتری داشته، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد کیست پیلونیدال هستند.

علائم کیست مویی (پیلونیدال)

بسته به نوع کیست، علائم و نشانه‌ها بسیار متفاوت می‌باشند. در بسیاری از موارد، فرد ابتدا یک توده غیرطبیعی را احساس می‌کند، به خصوص زمانی که کیست دقیقا زیر پوست باشد.

در صورت مشاهده هر یک از علائم کیست مویی سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• احساس درد در قسمت پایین کمر که اغلب هنگام نشستن و برخاستن بدتر می‌شود
• بروز قرمزی یا التهاب یا تورم یا داغی در پوست قسمت بالای شکاف باسن
• گودی کوچک یا ناحیه متورم بین باسن شما، که معمولا مشکوک به کیست پیلونیدال می‌باشد. ممکن است که این ناحیه دچار قرمزی و حساسیت شود.
• آبسه یا تخلیه چرک یا خون، که بصورت مایعی بدبو ناشی از عفونت است
• احساس حالت تهوع، تب و لرز و خستگی مفرط مخصوصا در صورت عفونت

خرید دستگاه پروکتو کرایو از داروخانه حاتم

علت کیست مویی 

اگر مویی قبل از خروج از فولیکول، زیر پوست باقی بماند، تبدیل به یک موی زیر پوستی می‌شود. کیست‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی ظاهر شوند، اما زمانی که از موهای زیر پوستی سرچشمه می‌گیرند، موارد زیر رخ می‌دهد. همه موها از یک فولیکول مو رشد می‌کنند که گاهی اوقات این فولیکول مو،منافذ نامیده می‌شود. منافذ در واقع یک سوراخ کوچک با ساختار زیرین پیچیده‌ می‌باشد که عمل تعذیه رسانی مو را انجام می‌دهد. گاهی اوقات، یک مو قبل از این‌که از فولیکول خارج شود، زیر پوست باقی مانده و در نتیجه موی درون پوست رشد می‌کند. در مواقع دیگر، یک مو از فولیکول خارج می‌شود، اما دوباره روی خود برگشته و دوباره وارد پوست می‌شود. هنگامی که مو در زیر پوست باقی می‌ماند، باعث تحریک پوست شده، همچنین فولیکول مو را مسدود می‌کند و مواد مختلف را در منافذ به دام می‌اندازد. در این مرحله، کیست در پوست ایجاد می‌شود. کیست‌های مویی اغلب حاوی کراتین (عامل انعطاف پذیری و مقاومت پوست)هستند. اما گاهی اوقات، کیست‌ها از باکتری‌های به دام افتاده در پوست یا واکنش التهابی به عفونت به‌وجود می‌آیند. بنابراین علل آن عبارتند از:

• رشد مو به داخل پوست به جای سر درآوردن به بیرون
• اصطکاک و فشار زیاد به باسن مانند نشستن طولانی یا پوشیدن لباس های بسیار تنگ که به کمر فشار ثابت می آورند
• ژنتیک و داشتن موی ضخیم و زیاد
• چاقی و افزایش تعریق و اصطکاک در ناحیه بالای باسن
• عدم رعایت بهداشت و عفونت فولیکول مو
• عدم تحرک و نشستن طولانی مثلا در رانندگان

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به کیست پیلونیدال را افزایش دهند عبارتند از:

• سن جوانی و داشتن پوست روشن مخصوصا سن بین 15 تا 35 سال
• اضافه وزن داشتن
• داشتن سبک زندگی بی تحرک
• نشستن برای مدت طولانی در یک زمان
• داشتن موهای ضخیم و  با ریشه محکم در بدن

عواملی که باعث افزایش بیماری می‌شوند

هر رشته مو در یک فولیکول (Follicle) در زیر پوست رشد می‌کند. وقتی افراد اپیلاسیون یا اصلاح انجام می‌دهند، فقط تارهای مو را برمی‌دارند، نه فولیکول‎‌ها را، پس هنگامی که مو دوباره رشد می‌کند، ممکن است در داخل پوست به دام بیفتد و به جای این‌که به سمت بیرون رشد کند، بیشتر به سمت داخل رشد نموده و کمی برآمدگی یا توده ایجاد کند. گاهی اوقات، سلول‌های پوست و یک ماده فیبری به نام کراتین (پروتئین موجود در مو و ناخن)، در داخل توده جمع می‌شوند. بعد از مدت طولانی، این تجمع مویی، یک کیست را تشکیل می‌دهد.

این امکان وجود دارد که کیست پیلونیدال در بدن هر فرد تشکیل شود، اما برخی افراد در معرض خطر بیشتری هستند:

• اضافه وزن داشتن
•  مردان سه تا چهار برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به کیست پیلونیدال هستند
• افراد بین سن بلوغ تا 40 سالگی (میانگین سنی بین 20 تا 35 سال است)
• افراد شاغل و افرادی که تمام روز می‌نشینند (مانند رانندگان کامیون و کارکنان اداری)
• تجربه ضربه یا تحریک در ناحیه
• داشتن موهای زیاد در اطراف باسن
• سابقه خانوادگی
• سبک زندگی نامناسب
• افرادی که لباس‌های تنگ می‌پوشند (این می‌تواند وضعیت پوست را بدتر کند)
• انجام عادات بهداشتی ضعیف و تعریق زیاد و مرطوب ماندن طولانی آن ناحیه

عوارض کیست مویی

چنانچه دچار این عارضه ناخوشایند شدید، ممکن است در صورت عدم درمان یا به تعویق انداختن روند درمانی، درگیر یک‌سری عوارض جانبی و خطرناک شوید که گاهی از عوامل جدی و تهدید کننده مرگ برشمرده می‌شود و احتمال ابتلا به نوعی از سرطان پوست تحت عنوان کارسینوم سلول‌های سنگ‌فرشی را بیش از پیش در افراد افزایش می‌دهد.

• عفونت مزمن و راجعه
• بروز آبسه و تورم همراه با درد
• بروز سوراخ های پوستی  جهت خروج چرک از مخزن کیست مویی
• درد مزمن هنگام نشستن یا راه رفتن طولانی
• عود کیست مویی حتی پس از جراحی

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

طبق آخرین داده‌های در خصوص مراجعه به‌هنگام فرد به پزشک متخصص که از سوی سازمان علوم پزشکی کشور صادر شده است، افراد چنانچه شرایط زیر را داشتند، باید در اسرع وقت به بهترین متخصص پوست مراجعه کنند:

• ناحیه اطراف موهای رشد کرده بسیار دردناک، داغ، قرمز یا متورم است.
• تب بالا دارند یا در غیر این صورت احساس ناراحتی می‌کنند.

نحوه درمان کیست مویی

اگر افراد هیچ علامت یا نشانه‌ای از عفونت سینوس پیلونیدال نداشته باشند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. مراحل درمان عبارتند از:

• روش های خانگی:
  • دوش گرفتن حداقل 3 بار در هفته و مخصوصا پس از تعریق زیاد - خشک کردن پوست و جلوگیری از ماندن رطوبت در ناحیه پشت کمر - رعایت بهداشت
  • تراشیدن صحیح موها و جلوگیری از پرپشت شدن طولانی مو و ایجاد تعریق در بین موهای آن ناحیه
  • استفاده از کمپرس گرم برای کیست مویی های خفیف جهت کمک به باز شدن راه مجرا به بیرون و خالی شدن مخزن چرک

• استفاده از مسکن ها جهت تسکین درد ناگهانی. مانند:
  • قرص استامینوفن 500 میلی گرم: هر 6 ساعت یک عددبا معده پر
  • قرص بروفن 400 میلی گرم: هر 8 ساعت یک عدد با معده پر
  • قرص دیکلوفناک 100 میلی گرم: هر 12 ساعت یک عدد با معده پر

• استعمال آنتی بیوتیک موضعی روزانه 3 مرتبه. مانند:
  •  پماد موپیروسین
  • پماد تتراسایکلین
  • محلول کلیندامایسین یا اریترومایسین
  • پماد مفناید
  • پماد ایکتیول = ایکتامول = داروی سیاه

• استعمال ضد التهاب موضعی روزانه 3 مرتبه. مانند:
  • کرم کالندولا پلاس
  • پماد قروح نیودرم دارو درمان سلفچگان

• استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی در کنار موضعی در موارد متوسط تا شدید. مانند:
  • کپسول سفالکسین 500 میلی گرم: هر 6 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
  • قرص سفیکسیم 400 میلی گرم: هر 24 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
  • قرص آزیترومایسین 500 میلی گرم: هر 24 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
  • قرص مترونیدازول 500 میلی گرم: هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
  • کپسول داکسی سایکلین 100 میلی گرم: هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر

• استفاده از ترمیم کننده برای محل کیست مویی:
  • پماد فیبرینولایزین = الیز
  • پماد آلفا
  • کرم کامفیل کلوپلاست

• جراحی و برداشتن مخزن عفونت
• لیزر درمانی و تبخیر یا تخلیه مخزن عفونت

برداشتن کیست مویی

کیست پیلونیدال معمولاً در مطب ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی درمان می شود. پس از بی حس کردن ناحیه، پزشک یک برش کوچک برای تخلیه کیست ایجاد می کند. در صورت بازگشت کیست، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.

در صورت نیاز به جراحی، پزشک ناحیه مورد نظر را بی حس کرده و کیست را از طریق یک برش خارج می کند.

پس از برداشتن کیست، پزشک ممکن است:

زخم را باز بگذارید: در این گزینه، جراح زخم را باز می گذارد و آن را با پانسمان بسته بندی می کند. این باعث می شود که ناحیه از داخل به بیرون بهبود یابد. این کار بیشتر طول می کشد اما احتمال بازگشت کیست را کاهش می دهد.
زخم را با بخیه ببندید: در این گزینه، جراح زخم را با بخیه می بندد. این فرآیند منجر به زمان بهبودی کوتاه‌تری می‌شود، اما خطر بازگشت کیست بیشتر است.

​نتیجه‌گیری

سینوس‌های مویی می‌توانند در هر جایی از بدن همراه با مو ایجاد شوند. “سینوس پیلونیدال” به این معنی است که یک رشته مو به جای خارج شدن از پوست، دوباره به داخل پوست رشد می‌کند. البته که همان‌طور که در مباحث پیشین نیز بدان اشاره شد، این بیماری درمان موثری هم دارد که پس از آن می‌توانید با خیال راحت به زندگی خود ادامه دهید، البته که شرط اصلی آن کمک گرفتن از فردی متبحر و متخصص در این زمینه است که شما با دقت و درایتی که دارید انتخابی هوشمندانه در این مورد خواهید داشت.

پرسش و پاسخ

1-چگونه از شر کیست مویی رشد کرده خلاص شویم؟

برخی از کیست های مویی رشد کرده خود به خود از بین می روند. درمان خانگی، مانند استفاده منظم از کمپرس گرم و محلول ضد عفونی کننده، ممکن است کمک کننده باشد. در صورتی که کیست با درمان های خانگی از بین نمی رود، یا فردی دچار عفونت می شود، ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشد.

2-آیا کیست مویی رشد کرده از بین خواهد رفت؟

کیست مویی رشد کرده ممکن است خود به خود یا با درمان خانگی از بین برود. با این حال، در برخی موارد، کیست ممکن است به درمان خانگی پاسخ ندهد یا عفونی شود. اگر این اتفاق افتاد، مردم باید با یک متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنند.

3-کیست مویی رشد کرده چگونه است؟

یک کیست مویی رشد کرده ممکن است یک برآمدگی کوچک تغییر رنگ در زیر پوست ایجاد کند. افراد ممکن است بتوانند موی درون برآمدگی را ببینند. ممکن است سر سفید یا زرد داشته باشد و با گذشت زمان بزرگتر شود.
​

منبع:

New Researches about pilonidal