آیا برای جلوگیری از آفتاب سوختگی فقط ضد آفتاب موثر است ؟

طبق این مطالعه، کسانی که فقط و فقط از ضدآفتاب استفاده می­‌کنند، در مقایسه با کسانی که کلاه به سر می­‌گذارند، لباس محافظ می­‌پوشند و زیر سایه می­‌نشینند، بیشتر در خطر آفتاب سوختگی قرار دارند.

کیسی موریس، رهبر این مطالعه از موسسه ملی سرطان واقع در شهر بتسدا از ایالت مریلند آمریکا، اظهار داشت: برای پیشگیری از سرطان پوست، درک اینکه چگونه رفتارهای محافظت کننده در برابر آفتاب، با مقوله آفتاب سوختگی مرتبط است، نکته بسیار مهمی به شمار می­‌رود.

ابتلا به سرطان پوست میلیون ها آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده و برآورد می شود که درمان سرطان پوست ملانوما و غیر ملانوما جمعا بیش از 8 میلیارد دلار در سال برای این شهروندان هزینه داشته باشد. از هر 5 نفر یک نفر در طول زندگی خود با علائمی از (حداقل) یک نوع سرطان پوست شناسایی می‌­شود؛ از جمله 100000 آمریکایی که در سال 2018 به علائم ملانوم بدخیم که خطرناک ترین نوع سرطان پوست است، مبتلا شده­ اند.

موریس از طریق ایمیل به خبرگزاری رویترز هلث اطلاع داد:«بیشتر این موارد ناشی از قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش است و می‌توان از طریق رفتارهای محافظتی کافی در برابر آفتاب از آنها جلوگیری کرد.»

موریس و همکارش فرانک پرنا داده های برآمده از بیش از 28000 پاسخ به نظرسنجی مصاحبه ملی سلامت در سال 2015 را تجزیه و تحلیل کردند. در این نظرسنجی از شرکت کنندگان می پرسند که اگر بعد از چندین ماه قرار نگرفتن زیر نور آفتاب، به مدت یک ساعت زیر آن قرار بگیرند، چه اتفاقی برای پوستشان می افتد. عده‌­ای که ادعا می­کردند «دچار سوختگی کمی شدند و پوستشان دچار تاول های ریز شده» یا «دچار آفتاب‌سوختگی متوسطی همراه با پوست انداختن بدنشان شدند»، یا «دچار سوختگی کمی (که ممکن بود با مقدار کمی برنز شدن پوستشان همراه باشد) شدند»، در دسته‌­بندی، از جمله افرادحساس به آفتاب در نظر گرفته می‌شوند. کسانی که می‌گفتند «بدون ذره ای آفتاب سوختگی فقط پوستشان تیره‌تر شد» یا «هیچ اتفاقی برای پوستشان نیفتاد»، از جمله افراد غیر حساس به آفتاب در نظر گرفته می‌شوند.

پاسخ دهندگان در این نظرسنجی همچنین نشان دادند که در سال گذشته چند بار دچار آفتاب سوختگی شده اند و چند بار در یک روز گرم و آفتابی از وسایل حفاظتی در برابر آفتاب استفاده کرده اند. گزینه ها در این نظرسنجی شامل ضد آفتاب، سایه، کلاه یا گیره، کلاه لبه پهن، آستین بلند و شلوار بلند بود.

اکثر شرکت کنندگان (77 درصد) حداقل از یک نوع محافظت در برابر آفتاب استفاده می کنند. جستجوی برای سایه رایج ترین گزینه انتخابی بود که توسط 40 درصد مردم استفاده شده بود. پوشیدن لباس آستین بلند با 16 درصد کمترین میزان رایج در میان گزینه ها بود.

در میان تقریباً 16000 پاسخ دهنده حساس به آفتاب، کسانی که فقط از کرم ضد آفتاب استفاده می کردند، با 62 درصد بیشترین میزان آفتاب سوختگی را داشتند. افراد با کمترین احتمال آفتاب سوختگی  که در گروه افراد حساس به آفتاب قرار می­‌گرفتند، از کرم ضد آفتاب استفاده نمی کردند، اما زیر سایه قرار می­‌گرفتند، کلاه می گذاشتند و لباس محافظ (در برابر آفتاب) می پوشیدند.

در میان 12000 پاسخ دهنده­ غیر حساس به آفتاب، کسانی که از چهار رفتار محافظتی استفاده کردند، کمترین احتمال آفتاب سوختگی را داشتند، یعنی 7 درصد.

موریس می‌گوید: «غافلگیرکننده‌ترین یافته­‌ی این مطالعه این بود که استفاده منظم از کرم‌های ضد آفتاب، در غیاب سایر رفتارهای محافظتی، با بیشترین احتمال آفتاب سوختگی همراه بود.»

او افزود که وقتی کرم ضد آفتاب به درستی استفاده شود، اشعه ماوراء بنفش را مسدود می کند. با این حال، در یک محیط حقیقی، افراد ممکن است به اندازه کافی و به صورت مدون از کرم ضد آفتاب استفاده نکنند. آنها همچنین ممکن است میزان زمانی که ضد آفتاب بر روی پوستشان اثربخشی دارد را، اشتباه تخمین بزنند.

موریس گفت: «این مطالعه بر توصیه‌هایی تأکید می‌کند که ضد آفتاب نباید فقط و فقط به تنهایی استفاده شود.

دپارتمان سلامت آمریکا درکتاب تحت تالیف خود، محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید، به ویژه بین ساعت 10 صبح تا 2 بعد از ظهر، استفاده از ضد آفتاب دارای SPF بالای 15، استفاده مجدد از ضد آفتاب هر از دو ساعت و پوشیدن لباس مناسب برای پوشاندن پوست را توصیه می کند.

آلن گلر از دانشگاه هاروارد که در مطالعه مذکور نقشی نداشت و حوزه مطالعه او درمورد مرگ و میر ناشی از ملانوما در افراد مسن و افراد در وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین تر است، می‌گوید: «واضح است که ما باید به نقطه اول برگردیم تا آمریکایی‌ها را در مورد استفاده از کرم ضد آفتاب به اندازه کافی آموزش دهیم تا آن ها بدانند هم­زمان تمام قسمت‌های بدن که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند باید پوشیده شوند و مرتبه استفاده از ضد آفتاب به اندازه کافی تکرار شود.»

او از طریق ایمیل به خبرگزاری رویترز هلث گفت: «خوب است که می بینیم استفاده از سایه به  اصلی ترین نوع محافظت در برابر آفتاب تبدیل شده است، و این مهم عمدتا به این دلیل که سایه رایگان است و احساس بهتری نسبت به بیرون بودن در زیر نور آفتاب داغ دارد، به وجود آمده. ما باید ساختارهای بیشتری که باعث ایجاد سایه می­‌شود در مدارس و پارک ها ایجاد کنیم.»

گلر گفت: «کسی نمی تواند نوع پوست یا سابقه خانوادگی خود را تغییر دهد، اما ما می توانیم با هوشیاری برای خود و فرزندانمان تلاش کنیم تا از آفتاب سوختگی که تأثیر منفی بر DNA ما دارد، جلوگیری کنیم.»

عوامل موثر در حفاظت پوست از نور خورشید

این موضوع به نظر جالب می‌آید، چرا که نشان می‌دهد استفاده از ضدآفتاب ممکن است به تنهایی کافی نباشد. در واقع، چندین عامل در محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از تابش خورشید موثر هستند و برخی از آنها حتی ممکن است از ضدآفتاب هم مؤثرتر باشند:

چرا ترکیب روش‌ها بهتر است؟

• افزایش حفاظت: استفاده همزمان از ضدآفتاب و روش‌های فیزیکی (مانند لباس و سایه) حفاظت بیشتری ایجاد می‌کند.
• پوشش کامل‌تر پوست: در حالی که ضدآفتاب می‌تواند فقط مناطقی را که پوشش داده می‌شوند، محافظت کند، پوشیدن لباس‌های محافظ می‌تواند به طور کامل‌تر از آسیب به پوست جلوگیری کند.
• کاهش نیاز به تجدید ضدآفتاب: اگر در سایه باشید و از لباس محافظ استفاده کنید، کمتر نیاز دارید که ضدآفتاب را تجدید کنید.

نتیجه‌گیری: اگرچه ضدآفتاب یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین روش‌های محافظت از پوست در برابر تابش آفتاب است، اما تنها تکیه بر آن ممکن است کافی نباشد. ترکیب روش‌های مختلف مانند پوشیدن لباس محافظ، استفاده از کلاه، نشستن در سایه و اجتناب از ساعت‌های اوج تابش آفتاب می‌تواند به شما کمک کند که از پوست خود بهتر محافظت کنید و خطر آفتاب سوختگی و آسیب‌های دیگر ناشی از UV را کاهش دهید.

اما حال شاید برای شما این سوال ها مطرح شود:

از چه نوع کرم ضد آفتابی باید استفاده کنیم؟

شاید از خودتان بپرسید در میان انواع و اقسام کرم‌های ضد آفتاب، بهترین نوع کدام است؟ آکادمی درماتولوژی آمریکا یک ضد آفتاب خوب را با ویژگی‌های زیر تعریف می‌کند:

• طیف گسترده باشد و از پوست در برابر هر دو گروه پرتوهای UVA و UVB محافظت کند.
• دارای SPF 30 یا بالاتر باشد.
• در برابر آب مقاوم باشد.

ضدآفتاب‌هایی که ویژگی‌های فوق را داشته باشند، از پوست شما در مقابل آفتاب سوختگی، پیری زودرس و سرطان پوست محافظت می‌کنند. با این حال، بهترین ضد آفتاب هم به تنهایی نمی‌تواند به طور کامل از پوست شما محافظت کند.

چه زمانی باید از کرم ضد آفتاب استفاده کرد؟

اگر می‌پرسید « چه زمانی باید از ضد آفتاب استفاده کنم؟»، باید بدانید که همیشه در هنگام خروج از منزل باید از یک کرم ضد آفتاب خوب استفاده کنید. در تمام طول سال، خورشید پرتو فرابنفش از خود ساطع می‌کند.

حتی در روزهای ابری، تا 80 درصد از پرتوهای مضر فرابنفش خورشید می‌تواند به پوست شما نفوذ کند. برف، ماسه و آب هم نیاز به کرم ضدآفتاب را افزایش می‌دهند، زیرا پرتوهای خورشیدی را منعکس ‌می‌کنند و از زوایای مختلف آن را به سطح پوست و چشمان شما می‌رسانند.

نکات اضافی:

• حداقل SPF مورد نیاز: به‌طور کلی استفاده از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 توصیه می‌شود.
• تعداد دفعات استفاده: حتی اگر از ضد آفتاب استفاده می‌کنید، باید هر دو ساعت یک‌بار آن را تجدید کنید، به‌ویژه اگر در معرض فعالیت‌های زیاد و یا شنا قرار دارید.
• مقدار مناسب: استفاده از مقدار مناسب ضد آفتاب بسیار مهم است. برای صورت و گردن حداقل یک قاشق چای‌خوری لازم است.
• مناطق مختلف بدن: ضد آفتاب فقط برای صورت و گردن کافی نیست، بلکه تمام بدن باید به‌طور کامل پوشش داده شود.

مقدار کرم ضدآفتاب و فواصل زمانی استفاده از آن

اگر می‌خواهید بدانید که هر بار از چه مقدار کرم ضد آفتاب باید استفاده کنید و در چه فواصل زمانی باید آن را تجدید کنید، نکات زیر را بخوانید:

• اغلب افراد 25 تا 50 درصد از مقدار توصیه شده کرم ضدآفتاب را استفاده می‌کنند.
• برای پوشاندن تمام پوست‌تان که در معرض نور خورشید قرار دارد، از مقدار کافی ضدآفتاب استفاده کنید. اغلب بزرگسالان حدود 30 گرم کرم، معادل پر شدن یک لیوان کوچک، برای پوشاندن تمام بدن‌شان نیاز دارند.
• فراموش نکنید که به قسمت‌های بدون پوشش دست، پا، گردن، گوش‌ها و بالای سرتان (در صورتی که مو آن را نمی‌پوشاند) هم کرم ضدآفتاب بزنید.
• 15 دقیقه قبل از خارج شدن از منزل، به پوست خود درحالی که خشک است ضد افتاب بزنید.
• همچنین لب‌ها هم ممکن است دچار سرطان پوست شوند. به همین دلیل برای محافظت از لب‌هایتان از بالم لب یا رژ لب‌هایی استفاده کنید که حاوی ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر هستند.
• وقتی که از منزل خارج می‌شوید و در فضای باز هستید، تقریباً هر دو ساعت یک‌بار و بعد از شنا کردن و تعریق، کرم ضدآفتاب خود را مطابق با دستورالعمل روی تیوب کرم تجدید کنید.

• نوع ضد آفتاب: 
  • ضد آفتاب‌هایی که مقاوم در برابر آب و تعریق هستند برای فعالیت‌های ورزشی و شنا مناسب‌ترند. 
  • برای افراد با پوست حساس، ضد آفتاب‌های فیزیکی یا مینرال که عمدتاً از زینک اکساید یا تیتانیوم دی‌اکساید ساخته شده‌اند برای پوست‌های حساس مناسب‌تر هستند.

منبع: 

Sunscreen and Sun Safety