درمان سریع آکنه یا جوش صورت
زمانی که فولیکولهای مو با چربی و سلولهای مرده پوست مسدود شوند، بیماری پوستی آکنه رخ میدهد و باعث ایجاد جوشهای سرسفید، سرسیاه یا جوش میشود. آکنه ممکن است در هرسنی رخ دهد، اما بیشتر در بین نوجوانان دیده میشود. روشهای مؤثر برای درمان آکنه در دسترس هستند، اما آکنه میتواند پایدار باشد. بسته به شدت، آکنه میتواند باعث ناراحتی عاطفی و زخم روی پوست شود. برای کاهش چنین مشکلاتی، بهتر است که هرچه زودتر درمان شروع شود.
آنچه در این مقاله میخوانیم :
- علائم آکنه
- زمان مراجعه به پزشک
- علل بروز آکنه
- باور عموم در مورد آکنه
- عوارض آکنه
- عوامل خطر
- درمان آکنه
- داروهای موضعی
- داروهای خوراکی
- درمان آکنه کودکان
- نتیجهگیری
- پرسش و پاسخ
علائم آکنه
علائم آکنه بسته به شدت وضعیت شما متفاوت است:
- جوشهای سرسفید (منافذ بسته)
- جوشهای سرسیاه (منافذ باز)
- برجستگیهای کوچک قرمز و حساس (پاپول)
- کورکها (جوشهای چرک دار)، که جوشهایی با چرک در نوک آنها هستند
- تودههای بزرگ، جامد و دردناک زیر پوست (گرهها)
- تودههای پر از چرک و دردناک زیر پوست (ضایعات کیستیک)
آکنه معمولا در صورت، پیشانی، قفسه سینه، قسمت فوقانی کمر و شانهها ظاهر میشود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر درمانهای خود مراقبتی آکنه شما را از بین نمیبرد، به پزشک مراجعه کنید که داروهای قویتری تجویز شود. اگر آکنه ادامه یابد یا شدید باشد، ممکن است برای درمان نیاز به مراجعه به پزشک متخصص پوست باشد. برای بسیاری از زنان، آکنه ممکن است برای چندین هفته باقی بماند و یک هفته قبل از قاعدگی عود کند. این نوع آکنه در زنانی که از داروهای ضد بارداری استفاده میکنند، بدون درمان از بین میرود. شروع ناگهانی آکنه شدید در افراد مسن، ممکن است نشانهای از یک بیماری زمینهای باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
طبق هشدار سازمان غذا و دارو (FDA)، برخی از لوسیونهای آکنه، پاککنندهها و سایر محصولات پوستی بدون نسخه میتوانند واکنش جدی ایجاد کنند. این نوع واکنش بسیار نادر است، بنابراین آن را با قرمزی، سوزش یا خارشی که در ناحیههایی که داروها یا محصولات را استفاده کردهاید رخ میدهد، اشتباه نگیرید.
اگر پس از استفاده از یک محصول پوستی، علائم زیر را تجربه کردید، به دنبال کمک فوری پزشکی باشید:
- بی هوشی
- مشکل در تنفس
- تورم چشمها، صورت، لبها یا زبان
- سفتی گلو
علل بروز آکنه
چهار عامل اصلی ایجاد آکنه:
- تولید چربی اضافی (سبوم)
- فولیکولهای مو که توسط چربی و سلولهای مرده پوست مسدود شدهاند
- باکتریها
- التهاب
آکنه معمولاً در صورت، پیشانی، سینه، قسمت بالایی پشت و شانهها ظاهر میشود، زیرا این نواحی پوست بیشترین غدد چربی را دارند. فولیکولهای مو به غدد چربی متصل هستند. دیواره فولیکول ممکن است برآمده شده و یک سر سفید ایجاد کند. یا ممکن است باعث ایجاد جوش سر سیاه شود. جوش سرسیاه ممکن است مانند خاک گیرکرده در منافذ به نظر برسد. اما در واقع منافذ پر از باکتری و چربی است که وقتی در معرض هوا قرار میگیرد قهوهای میشود.
جوشها لکههای قرمز برجسته با مرکز سفید هستند که زمانی ایجاد میشوند که فولیکولهای مسدودشده مو، ملتهب یا آلوده به باکتری شوند. ایجاد تودههای کیست مانند در زیر سطح پوست به دلیل انسداد و التهاب در اعماق فولیکولهای مو میباشد. سایر منافذ پوست شما، که منافذ غدد عرق هستند، معمولاً در ایجاد آکنه نقش ندارند.
بعضی موارد ممکن است باعث ایجاد یا بدترشدن آکنه شوند:
- تغییرات هورمونی
آندروژنها هورمونهایی هستند که در دوران بلوغ در پسران و دختران افزایش مییابند و باعث بزرگ شدن غدد چربی و ایجاد سبوم بیشتر میشوند. تغییرات هورمونی در دوران میانسالی، به ویژه در زنان، می تواند منجر به بروز جوش نیز شود.
2. داروهای خاص
نمونه هایی از این داروها شامل داروهای حاوی کورتیکواستروئیدها، تستوسترون یا لیتیوم است.
3. رژیم غذایی
مطالعات نشان میدهند که مصرف برخی از غذاها — از جمله غذاهای غنی از کربوهیدرات، مانند نان، شیرینی و چیپس- ممکن است آکنه را بدتر کند. برای بررسی اینکه آیا افراد مبتلا به آکنه نیاز به پیروی از محدودیتهای غذایی خاصی دارند، لازم است مطالعه بیشتری انجام شود.
4. استرس
استرس باعث آکنه نمیشود، اما اگر قبلاً آکنه داشتید، استرس ممکن است آن را بدتر کند.
باور عموم در مورد آکنه
این عوامل تأثیر کمی بر آکنه دارند:
- شکلات و غذاهای چرب. خوردن شکلات یا غذاهای چرب تأثیری بر آکنه ندارد.
- بهداشت. آکنه ناشی از پوست کثیف نیست. در واقع، تمیز کردن بیش از حد پوست یا تمیز کردن آن با صابونهای خشن یا مواد شیمیایی پوست را تحریک میکند و میتواند آکنه را بدتر کند.
- لوازم آرایشی. استفاده از لوازم آرایشی لزوماً باعث بدتر شدن آکنه نمیشود، به خصوص اگر از لوازم آرایش فاقد چربی، که منافذ را مسدود نمی کند (غیر کمدوژنیک)، استفاده میکنید و آرایش را به طور مرتب پاک میکنید. لوازم آرایشی با اثربخشی داروهای درمان آکنه تداخلی ندارد.
عوارض آکنه
افرادی که پوست تیرهتری دارند، بیشتر از افرادی که پوست روشنتری دارند، این عوارض آکنه را تجربه میکنند:
- زخم. پوست سوراخ دار (زخمهای آکنه) و زخمهای ضخیم (کلوئیدها) میتوانند پس از درمان آکنه و بهبود آن در دراز مدت باقی بمانند.
- تغییرات پوستی. پس از درمان آکنه و از بین رفتن آن، پوست آسیب دیده ممکن است تیرهتر (هایپرپیگمنت شده) یا روشنتر (هایپوپیگمنت شده) از قبل از وقوع این وضعیت باشد.
عوامل خطر
عواملی که خطر ایجاد آکنه را افزایش میدهند، عبارتند از:
- سن: آکنه ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما این بیماری در نوجوانان شایع است.
- تغییرات هورمونی: چنین تغییراتی در دوران بلوغ یا بارداری شایع است.
- سابقه خانوادگی: ژنتیک در آکنه نقش دارد. اگر هر دوی پدر و مادر آکنه داشته باشند، احتمالاً شما هم به آن مبتلا خواهید شد.
- مواد چرب: ممکن است در قسمتهایی که پوست شما با روغن یا لوسیونها و کرمهای چرب در تماس است، آکنه ایجاد شود.
- اصطکاک یا فشار بر روی پوست: این اتفاق میتواند ناشی از مواردی مانند استفاده از تلفن همراه، کلاه ایمنی، یقههای تنگ و کوله پشتی باشد.
درمان آکنه
برای درمان سریع آکنه میتوانید با متخصص پوست مشورت کنید. یک متخصص پوست میتواند برای موارد زیر به شما کمک کند:
- آکنه خود را کنترل کنید.
- از ایجاد زخم یا آسیبهای دیگر به پوست خود اجتناب کنید.
- زخمها را کمتر به چشم بیایند.
داروهای درمان آکنه با کاهش تولید چربی و تورم یا درمان عفونت باکتریایی عمل میکنند. با مصرف اکثر داروهای تجویزی درمان آکنه، ممکن است بعد از چهار تا هشت هفته نتایج را مشاهده کنید. در برخی موارد ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد تا آکنه شما کاملاً از بین برود.
رژیم درمانی که پزشک توصیه میکند به سن، نوع و شدت آکنه شمابستگی دارد. به عنوان مثال، ممکن است لازم باشد دو بار در روز به مدت چند هفته پوست را بشویید و داروها را روی پوست آسیب دیده بمالید. داروهای موضعی و داروهایی که از طریق دهان مصرف میکنید (داروهای خوراکی) اغلب به صورت ترکیبی استفاده میشوند. گزینههای درمانی برای زنان باردار به دلیل خطر عوارض جانبی محدود است. در مورد خطرات و مزایای داروها و سایر درمان هایی که در نظر دارید، با پزشک خود صحبت کنید و هر سه تا شش ماه یکبار به پزشک مراجعه کنید.
داروهای موضعی
شایعترین داروهای تجویزی موضعی برای درمان آکنه عبارتند از:
- رتینوئیدها و داروهای مشابه آنها. برای آکنه خفیف، داروهای حاوی اسیدهای رتینوئیک یا ترتینوئین معمولاً مفید هستند. این داروها به صورت کرم، ژل و لوسیون عرضه میشوند. نمونههایی از این موارد عبارتند از ترتینوئین (Avita ،Retin-A، و موارد دیگر)، آداپالن (Differin) و تازاروتن (Tazorac ،Avage، و موارد دیگر). ترتینوئین را همزمان با بنزوئیل پراکسید استفاده نکنید. رتینوئیدهای موضعی حساسیت پوست به آفتاب را افزایش میدهند. همچنین میتوانند باعث خشکی پوست و قرمزی شوند، بهویژه در افرادی که پوست تیره دارند.
- آنتی بیوتیکها. این داروها با از بین بردن باکتریهای اضافی پوست و کاهش قرمزی و التهاب عمل میکنند. آنتی بیوتیکها اغلب با بنزوئیل پراکسید ترکیب میشوند تا احتمال ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی را کاهش دهند. نمونههایی از این موارد عبارتند از کلیندامایسین با بنزوئیل پراکسید (بنزاکلین، دوآک، و غیره) و اریترومایسین با بنزویل پراکسید (بنزامایسین). بهتر است آنتی بیوتیکهای موضعی به تنهایی مصرف نشوند.
- اسید آزلائیک و اسید سالیسیلیک. اسید آزلائیک یک اسید طبیعی تولید شده توسط مخمر و دارای خواص ضد باکتری است. به نظر میرسد که کرم یا ژل اسید آزلائیک 20 درصد به اندازه بسیاری از درمانهای معمولی آکنه در صورت استفاده دو بار در روز میتواند مؤثر باشد. همچنین میتوان از آن برای بهبود تغییر رنگی که در برخی از انواع آکنه رخ میدهد، استفاده کرد. قرمزی پوست و تحریک جزئی پوست از عوارض جانبی آن است. اسید سالیسیلیک ممکن است به جلوگیری از مسدود شدن فولیکولهای مو کمک کند. مطالعات نشان دهنده اثربخشی محدود آن است. تغییر رنگ پوست و تحریک جزئی پوست از عوارض جانبی آن است.
- داپسون. ژل داپسون (آکزون) 5 ٪ دو بار در روز برای آکنه التهابی، به ویژه در زنان مبتلا به آکنه توصیه میشود. قرمزی و خشکی از عوارض جانبی آن است.
داروهای خوراکی
- آنتی بیوتیکها. برای آکنه متوسط تا شدید، ممکن است برای کاهش باکتریها به آنتی بیوتیکهای خوراکی نیاز داشته باشید. برای درمان آکنه، تتراسایکلین (مینوسایکلین، داکسی سایکلین) یا ماکرولید (اریترومایسین، آزیترومایسین) معمولاً اولین انتخاب است. ماکرولید ممکن است گزینهای برای افرادی باشد که نمیتوانند تتراسایکلین مصرف کنند، از جمله زنان باردار و کودکان زیر 8 سال. برای جلوگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی باید از آنتی بیوتیکهای خوراکی برای کوتاهترین زمان ممکن استفاده شود. همچنین، باید با داروهای دیگر مانند بنزوئیل پراکسید ترکیب شوند تا خطر ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی را کاهش دهند. عوارض جانبی شدید استفاده از آنتی بیوتیکها برای درمان آکنه غیر معمول است. این داروها باعث افزایش حساسیت پوستی نسبت به آفتاب میشوند.
- داروهای ضد بارداری خوراکی ترکیبی. چهار داروی ضد بارداری خوراکی ترکیبی توسط FDA برای درمان آکنه در زنانی که مایل به استفاده از آنها برای پیشگیری از بارداری نیز هستند، تأیید شده است. آنها محصولاتی هستند که پروژستین و استروژن را ترکیب میکنند (Ortho Tri-Cyclen 21 ،Yaz، و غیره). ممکن است تا چند ماه بعد از استفاده، اثرات این درمان را نبینید، بنابراین استفاده از سایر داروهای آکنه با آن، در چند هفته اول ممکن است کمک کند. عوارض جانبی رایج داروهای ضد بارداری خوراکی ترکیبی افزایش وزن، حساس شدن سینهها و تهوع است. همچنین، این داروها خطر مشکلات قلبی عروقی، سرطان سینه و سرطان دهانه رحم را افزایش میدهند.
- عوامل ضد آندروژن. اگر آنتیبیوتیکهای خوراکی مفید نباشند، ممکن است داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) برای زنان و دختران نوجوان در نظر گرفته شود. این عوامل، با مسدود کردن اثر هورمونهای آندروژن بر غدد تولید کننده چربی عمل میکنند. عوارض جانبی احتمالی شامل حساس شدن سینهها و پریودهای دردناک است.
- ایزوترتینوئین. ایزوترتینوئین (Amnesteem ،Claravis، و غیره) مشتقی از ویتامین A است. ممکن است برای افرادی که آکنه متوسط یا شدید آنها به سایر درمانها پاسخ نداده است، تجویز شود. بیماری التهابی روده، افسردگی و نقایص شدید مادرزادی از عوارض جانبی احتمالی ایزوترتینوئین خوراکی است. همه افرادی که ایزوترتینوئین دریافت میکنند باید در برنامه مدیریت ریسک تأیید شده توسط FDA شرکت کنند. همچنین، برای نظارت بر عوارض جانبی باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنند.
درمان آکنه کودکان
بیشتر مطالعات مربوط به داروهای درمان آکنه افراد 12 ساله یا بیشتر را درگیر کرده است. کودکان کوچکتر نیز به طور فزایندهای به آکنه مبتلا می شوند. FDA تعداد محصولات موضعی تأیید شده برای استفاده در کودکان را افزایش داده است. دستورالعملهای آکادمی پوست آمریکا نشان میدهد که بنزوئیل پراکسید، آداپالن و ترتینوئین موضعی در کودکان پیش از نوجوانی مؤثر هستند و باعث افزایش خطر عوارض جانبی نمیشوند.
اگر فرزند شما آکنه دارد، با یک متخصص پوست کودکان مشورت کنید. در مورد داروهایی که باید در کودکان مصرف نکنید، دوزهای مناسب، تعاملات دارویی، عوارض جانبی و اینکه چگونه درمان میتواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد، بپرسید.
نتیجهگیری
آکنه یکی از مشکلات شایع پوستی است که میتواند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی افراد بگذارد. از آنجا که علل و عوامل مختلفی در بروز و شدت آن نقش دارند، تشخیص و درمان مناسب توسط متخصص پوست بسیار حیاتی است. درمان آکنه بصورت داروهای موضعی و خوراکی متنوعی برای آکنه صورت میگیرد که بسته به نوع و شدت آکنه و شرایط فردی متفاوت است. همچنین، اهمیت دارد که از باورهای نادرست در مورد آکنه دوری کرده و بر اساس توصیههای پزشکی عمل شود. آگاهی از عوارض جانبی احتمالی داروها و پیگیری منظم توسط پزشک میتواند به مدیریت مؤثرتر این وضعیت کمک کند و از بروز زخمها و تغییرات پوستی دائمی جلوگیری نماید. با رویکرد صحیح و همکاری با متخصصان، افراد مبتلا به آکنه میتوانند بهبود قابل توجهی در وضعیت پوستی خود تجربه کنند.
پرسش و پاسخ
- آیا آکنه التهابی کیستیک است؟
آکنه کیستیک نوعی آکنه التهابی است که در عمق پوست ایجاد میشود. با این حال، همه آکنههای التهابی کیستیک نیستند. جوشها، جوشهای پر از چرک و تودههای زیر پوست نیز از انواع آکنههای التهابی هستند. - چه مدت طول می کشد تا جوشهای ملتهب از بین بروند؟
زمان بهبودی بسته به فرد متفاوت است. جوشهای ملتهب ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد تا ناپدید شوند. با درمان مداوم آکنه، معمولاً دو تا سه ماه طول میکشد تا بهبودهای قابل توجه پوست مشاهده شود. - آکنه التهابی هورمونی است یا باکتریایی؟
هم تغییر سطح هورمون و هم باکتریها میتوانند به ایجاد آکنه التهابی کمک کنند. باکتریها میتوانند وارد منافذ شوند و باعث پاسخ ایمنی التهابی شوند. تغییرات هورمونی نیز میتواند تولید چربی را افزایش دهد که منافذ را با سبوم مسدود میکند.
4. چرا آکنه میزنیم؟
آکنه در پوست بهدلیل تجمع تجربی زیر پوست ایجاد میشود. اما عوامل بسیاری وجود دارد که باعث میشود چربی زیاد ترشح شود یا اینکه راه برای خروج نداشته باشد. این عوامل بستگی به سن فرد و شرایط زندگی وی دارد.