علائم بیماری آلزایمر + درمان و اقدامات پیشگیرانه

علت بیماری آلزایمر

تاکنون علت دقیق چگونگی بروز بیماری آلزایمر به‌طور کامل شناخته نشده، اما طبق بررسی‌های انجام شده توسط محققان عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارند،  مهمترین عوامل عبارتند از:

• تغییرات در مغز: تشکیل پلاک‌های آمیلوئید و گره‌های نوروفیبریلاری در مغز یکی از مهمترین علت‌های بروز این بیماری هستند. بروز تغییرات در ساختار مغز به تدریج رابطه بین سلول‌های عصبی را مختل کرده و باعث از دست رفتن حافظه و سایر مشکلات شناختی می‌شود.
• ژنتیک: بیماری آلزایمر ممکن است بر اثر برخی جهش‌های ژنی رخ دهد.
• عوامل محیطی: علاوه‌بر عوامل بیولوژیکی برخی افراد ممکن است بر اثر برخی عوامل محیطی مانند ضربه به سر، برخی عفونت‌ها و سبک زندگی نیز به این بیماری مبتلا شوند.

علائم بیماری آلزایمر

علائم بیماری آلزایمر طی چندین سال پیشرفت می‌کند. سرعت پیشرفت علائم در هر فردی متفاوت است. برخی داروها و سایر شرایط مانند عفونت یا سکته مغزی می‌توانند علائم را وخیم‌تر کنند. اگر به بیماری آلزایمر مبتلا هستید و علائم شما خیلی سریع پیشرفت می‌کند، با پزشک عمومی خود صحبت کنید.

مراحل بیماری آلزایمر

علائم بیماری آلزایمر طبق بررسی‌های محققان، در 3 مرحله پیشرفت می‌کند و در هر مرحله علائم تشدید شده و یا علائم جدید مشاهده می‌شوند. توصیه می‌شود با مشاهده علائم الزایمر خفیف حتما به متخصص مراجعه نمائید تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. در صورتی‌که روند درمان در مراحل اولیه پیگیری نشود، اختلال در سلول‌های عصبی و عملکرد عصبی بدن باعث پیشرفت بیماری و تشدید علائم می‌شود. پزشک با تجویز دارو و راه‌کارهای درمانی پیشگیرانه به بیمار کمک می‌کند تا از پیشرفت علائم جلوگیری کند. در بیماری آلزایمر، 3 مرحله، از مرحله شروع علائم تا عود‌کننده وجود دارد که در ادامه مطالب این علائم توضیح داده شده‌اند:

علائم شروع آلزایمر

در مراحل اولیه، علائم اصلی بیماری آلزایمر، ضعف و کاهش قدرت حافظه می‌باشد. به عنوان مثال، اگر مبتلا به آلزایمر اولیه هستید، علائم شروع آلزایمر را تجربه می‌کنید :

• گفتگوها یا رویدادهای اخیر را فراموش می‌کنید
• اقلام را بطور نادرست قرار می‌دهید
• نام مکان‌ها و اشیاء را فراموش می‌کنید
• در پیدا کردن کلمه مناسب مشکل دارید
• تکرار سوالات
• قضاوت ضعیفی از خود نشان می‌دهید یا تصمیم گیری برایتان سخت‌تر است
• میزان انعطاف پذیری شما کمتر می‌شود و برای امتحان چیزهای جدید تردید بیشتری پیدا می‌کنید

اغلب نشانه‌هایی از تغییرات خلقی وجود دارد، مانند:

• افزایش اضطراب
• افزایش تحریک‌پذیری
• علاقه کمتر به رویدادها و سرگرمی‌ها

علائم آلزایمر خفیف

علائم بیماری آلزایمر همراه با پیشرفت بیماری، تشدید یافته و اختلال و مشکلات حافظه در فرد افزایش می‌یابد. ممکن است به خاطر سپردن نام افرادی که می‌شناسید برایتان دشوارتر باشد. همچنین ممکن است برای شناختن خانواده و دوستان دچار مشکل شوید.

بیمار ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کند که در این شرایط، بیمار را در وضعیت بدتری قرار می‌دهد، مانند:

• احساس گیجی بیشتر
• رفتار وسواسی، تکراری یا تکانشی
• باور به چیزهایی که نادرست است (توهمات)
• احساس پارانوئید و بدگمانی نسبت به مراقبان یا اعضای خانواده
• دیدن یا شنیدن چیزهایی که دیگران نمی‌بینند (توهم)
• مشکلات گفتار یا زبان (آفازی)
• خواب آشفته
• تغییرات خلق و خو - نوسانات خلقی، افسردگی، احساس اضطراب فزاینده، ناامیدی یا آشفتگی
• برخی از افراد مبتلا به آلزایمر نیز دچار زوال عقل عروقی هستند. هر دو نوع زوال عقل بسیار شایع هستند.
• در این مرحله، ممکن است برای انجام برخی امور در زندگی روزمره نیاز به کمک دیگران داشته باشید. برای مثال، ممکن است برای خوردن، شستن، لباس پوشیدن و استفاده از سرویس به کمک نیاز داشته باشید.

علائم آلزایمر شدید

علائم بیماری آلزایمر در مراحل بعدی بیماری شدیدتر می‌شوند. تشدید علائم می‌تواند برای بیمار، مراقبان، دوستان و خانواده بیمار ناراحت کننده باشد. توهمات ممکن است کم یا زیاد شوند که می‌تواند با پیشرفت بیماری شرایط وخیم‌تر شود.

علائم بیماری آلزایمر پیشرفته ممکن است با تشدید بیماری در فرد بروز پیدا کند و علائم دیگری نیز مشاهده شوند، از جمله:

• تشدید حالات عصبانیت و مشکوک شدن به اطرافیان
• مشکل در خوردن و بلع (دیسفاژی)
• مشکل در تغییر موقعیت یا حرکت بدون کمک
• کاهش وزن - گاهی اوقات شدید
• ادرار کردن غیر عمدی (بی اختیاری ادرار) یا مدفوع (بی اختیاری روده)
• از دست دادن تدریجی گفتار
• مشکلات مهم حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
• در مراحل شدید، ممکن است برای کارهای شخصی مانند غذا خوردن، حرکت و مراقبت شخصی نیاز به کمک دیگران داشته باشید.

چه زمانی به پزشک عمومی خود مراجعه کنید

اگر نگران قدرت حافظه خود هستید یا فکر می‌کنید ممکن است زوال عقل داشته باشید، با پزشک عمومی خود صحبت کنید. ابتلا به آلزایمر تنها دلیل بروز مشکلات حافظه نیست، برخی حالات روحی مانند افسردگی و استرس یا مصرف برخی داروها یا سایر مشکلات سلامتی نیز می‌توانند علت بروز این عارضه باشند.

پزشک عمومی می‌تواند چند بررسی ساده را برای یافتن علت آن انجام دهد. اگر فرد دچار آلزایمر باشد، مصرف داروها و تغییر سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کنند تا علائم بیماری را کنترل کنید. پزشک عمومی شما همچنین می‌تواند در صورت لزوم شما را برای آزمایشات بیشتر به متخصص ارجاع دهد.

 درمان بیماری آلزایمر

درمان بیماری آلزایمر تاکنون بطور قطعی کشف نشده است، اما مصرف برخی داروهای خاص این بیماری، می‌توانند علائم بیماری را کاهش دهند و  در نتیجه روند پیشرفت آن را کند کنند. این داروها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• درمان بیماری آلزایمر با مهارکننده‌های کولین استراز: مهارکننده‌های کولین استراز با افزایش سطح استیل کولین در مغز، در بهبود حافظه و عملکرد شناختی موثر هستند.
• درمان بیماری آلزایمر با تعدیل‌کننده‌های گیرنده‌های NMDA: تعدیل‌کننده‌های گیرنده‌های NMDA نیز با تنظیم فعالیت گیرنده‌های عصبی خاصی، به کاهش علائم بیماری کمک می‌کنند.

 با این حال، مصرف این داروها نقشی در درمان کامل بیماری ندارند و فقط علائم بیماری کنترل می‌کنند تا از پیشرفت و وخامت بیماری پیشگیری کنند. اثرات داروها در افراد مختلف متفاوت است. همچنین، این داروها معمولاً عوارضی مانند تهوع، اسهال و سرگیجه در بیمار ایجاد می‌کنند که با گذشت زمان ممکن است کاهش یابد.

 پیشگیری از علائم بیماری آلزایمر

آلزایمر یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که با مصرف دارو، تغییرات رژیم غذایی و راه‌کارهای روان درمانی قابل کنترل می‌باشد. برخی از اقدامات پیشگیرانه بیماری الزایمر شامل موارد زیر است:

• رژیم غذایی متعادل: توصیه می‌شود که غذاهای غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مصرف کنید که حفظ رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌ها کمک کند.
• مراقبت‌های پزشکی منظم: جهت اطمینان از سلامت بدن خود، برای انجام معاینات بصورت منظم و انجام تست‌های موردنیاز به پزشک مراجعه کنید. 
• مراقبت از سلامت روانی: برای مدیریت استرس و اضطراب و حفظ سلامت روان خود به متخصصان روانشناسی و مشاوران مراجعه کنید.
• فعالیت‌های بدنی: فعالیت‌های بدنی مانند دویدن، ورزش، و یوگا بصورت منظم می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند.
• مصرف مکمل‌ها: با مشورت پزشک و در صورت نیاز بدن، ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی برای سلامت بدن شما مفید باشد.

نتیجه گیری

بیماری آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده و تخریب‌کننده عصبی و نوعی اختلال در عملکرد عصبی است که با مرور زمان عملکرد شناختی را مختل می‌کند. بیماری در سه مرحله عود می‌کند و در مراحل اولیه علائم شامل فراموش کردن رویدادها، تکرار سوالات، حالت اضطراب و با پیشرفت علائم بیمار دچار رفتار وسواسی و پارانوئید و کاهش قدرت حافظه و ناتوانی در انجام امور شخصی می‌شود. این بیماری بطور کامل قابل درمان نیست و کنترل علائم بیماری از طریق تجویز دارو و همچنین اقدامات تغییر سبک زندگی توسط متخصص صورت می‌گیرد.

پرسش و پاسخ

1. آیا جوانان هم به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند؟

بله. این بیماری می‌تواند در افراد 30، 40 و 50 ساله رخ دهد. با این حال، اکثر افرادی که با بیماری آلزایمر تشخیص داده می‌شوند، بالای 65 سال سن دارند.

2. اگر یکی از اعضای خانواده به بیماری آلزایمر مبتلا باشد، آیا سایرین نیز در معرض خطر ابتلا به آن هستند؟

دو نوع بیماری آلزایمر وجود دارند که عبارتند از بیماری آلزایمر خانوادگی (FAD) که یک شکل زودرس بیماری است که به نظر می‌رسد ارثی باشد و بیماری آلزایمر پراکنده که هیچ الگوی ارثی آشکاری در آن دیده نمی‌شود. تقریباً 5 درصد از بیماری آلزایمر خانوادگی و تقریباً 95 درصد به صورت پراکنده است. در بیماری آلزایمر خانوادگی، اغلب اعضای یک نسل در یک خانواده تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بیماری آلزایمر پراکنده در نتیجه عوامل مختلفی ایجاد می‌شود که دانشمندان هنوز در تلاش برای پیدا کردن این عوامل هستند. سن مهمترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر پراکنده است.

3. آیا آلزایمر و زوال عقل یکسان هستند؟

خیر، زوال عقل اصطلاحی است که برای دسته بندی گروهی از علائمی که بر توانایی فرد برای تفکر و تعامل با دیگران تأثیر می‌گذارد استفاده می‌شود. آلزایمر شایع‌ترین شکل زوال عقل است. موسسه ملی پیری چهار طبقه‌بندی اصلی زوال عقل را فهرست می‌کند که هر کدام به طرق مختلف بر مغز و بدن تأثیر می‌گذارد:

• آلزایمر: با رسوبات پروتئینی مشخص می‌شود که پلاک‌های آمیلوئید و تاو را در مغز تشکیل می‌دهند و در نتیجه سلول‌های مغز را تخریب می‌کنند. این منجر به افزایش مشکلات شناختی و رفتاری می‌شود.
• زوال عقل فرونتومترال: پروتئین‌های TDP-43 و تاو در لوب‌های پیشانی و تمپورال مغز تجمع می‌یابند. این می‌تواند شامل لرزش دست و مشکل در زبان باشد.
• زوال عقل لووی: رسوب غیرطبیعی پروتئینی به نام اجسام لوی بر پیام رسان‌های شیمیایی عصبی تأثیر می‌گذارد. می تواند شامل سفتی عضلات و اختلالات خواب باشد.
• زوال عقل عروقی: لخته‌های خون، جریان خون به مغز را مختل می‌کنند.

منبع

Alzheimer's Disease Causes and Symptoms