عمل اسلیو معده چیست؟ همه چیز درباره کاهش وزن با جراحی معده

عمل اسلیو معده چیست؟

جراحی اسلیو معده که با نام اسلیو گاسترکتومی نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های جراحی برای کاهش وزن است. این جراحی با کاهش اندازه معده باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن می‌شود. واژه "گاسترکتومی" به معنای برداشتن بخشی یا کل معده است. در این روش، حدود 60 تا 80% از معده برداشته می‌شود و بخش باقی مانده به شکل یک لوله باریک یا "آستین (Sleeve)” در می‌آید که اندازه و شکل آن شبیه به یک موز است.

مزایای عمل اسلیو معده

✅ کاهش حجم معده: این جراحی با کاهش اندازه معده، میزان غذای مصرفی را به طور طبیعی محدود می‌کند.

✅ کاهش اشتها: با حذف بخشی از معده که مسئول تولید هورمون گرسنگی (گرلین) است، احساس گرسنگی کاهش می‌یابد.

✅ کاهش وزن پایدار: این روش یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کمک به افرادی است که از چاقی مفرط و بالینی رنج می‌برند تا به وزن ایده‌آل خود برسند.

آیا جراحی اسلیو معده برای شما مناسب است؟

این عمل معمولاً برای افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بالا هستند و سایر روش‌های کاهش وزن برای آن‌ها مؤثر نبوده است، توصیه می‌شود. اگر شما نیز به دنبال یک روش ایمن و مؤثر برای کاهش وزن سریع و بلندمدت هستید، جراحی اسلیو معده می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل باشد.

عمل اسلیو معده چه کاری انجام می‌دهد؟

عمل اسلیو معده یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی است که با کاهش حجم معده، به کاهش وزن کمک می‌کند. در این روش، بخش بزرگی از معده برداشته شده و تنها یک معده باریک و لوله‌ای‌شکل باقی می‌ماند.

در جراحی اسلیو، حدود 80%  از معده برداشته می‌شود و تنها یک معده کوچک به اندازه و شکل یک موز باقی می‌ماند. این تغییر باعث می‌شود که:

✅ حجم غذای مصرفی کاهش یابد، زیرا معده کوچک‌تر شده است.

✅ هورمون‌های گرسنگی کاهش یابند، به‌خصوص هورمون گرلین که عامل اصلی تحریک اشتها است.

✅ احساس سیری زودتر ایجاد شود و اشتهای فرد کمتر شود.

✅ از افزایش مجدد وزن پیشگیری شود، زیرا هوس‌های غذایی کاهش می‌یابد.

جراحی اسلیو معده چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟

جراحی اسلیو معده نه‌تنها یک روش مؤثر برای کاهش وزن است، بلکه در درمان بسیاری از بیماری‌های مرتبط با چاقی نیز نقش دارد. این جراحی فقط به افرادی پیشنهاد می‌شود که از چاقی مفرط رنج می‌برند و در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های جدی هستند. پس از انجام این جراحی، بسیاری از مشکلات سلامتی بهبود یافته و در برخی موارد کاملاً از بین می‌روند، از جمله:

✅ مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲

✅ فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی-عروقی ناشی از آن

✅ کلسترول بالا و بیماری‌های عروقی

✅ کبد چرب غیرالکلی و التهاب کبد (استئاتوهپاتیت)

✅ آپنه خواب و سندروم کاهش تهویه ناشی از چاقی

✅ درد مفاصل و آرتروز ناشی از اضافه وزن

آیا جراحی اسلیو معده ایمن است؟

خطرات جراحی اسلیو معده بسیار کمتر از خطرات ناشی از چاقی مفرط و بیماری‌های مرتبط با آن است. این جراحی میزان عوارض کمتری نسبت به سایر جراحی‌های رایج مانند برداشتن کیسه صفرا و تعویض مفصل ران دارد. روش جراحی کم‌تهاجمی (لاپاراسکوپی) در اغلب موارد استفاده می‌شود، که به معنی برش‌های کوچک‌تر، درد کمتر و بهبود سریع‌تر است.

آیا جراحی اسلیو معده مؤثر است؟

جراحی اسلیو معده به دو روش اصلی به کاهش وزن کمک می‌کند:

1. کاهش حجم معده: معده شما به طور چشمگیری کوچک‌تر می‌شود، بنابراین احساس سیری زودتر به شما دست می‌دهد و سریع‌تر از خوردن دست می‌کشید. این به معنای دریافت کالری کمتر است.
2. حذف بخش تولید کننده هورمون گرلین: قسمتی از معده که هورمون گرلین (که به اشتها مربوط است) را تولید می‌کند، برداشته می‌شود، بنابراین اشتهای شما کمتر خواهد شد.

طبق گفته انجمن جراحی متابولیک و چاقی آمریکا، شما می‌توانید انتظار داشته باشید که حداقل 50%  از وزن اضافی خود را در 18 تا 24 ماه پس از جراحی اسلیو معده از دست بدهید. در برخی افراد ممکن است 60 تا 70%  از وزن اضافی کاهش یابد.

این کاهش وزن تنها در صورتی رخ خواهد داد که شما به رژیم غذایی و برنامه ورزشی که توسط جراح خود توصیه شده پایبند باشید. با اتخاذ این تغییرات در سبک زندگی، احتمال حفظ وزن کاهش یافته در بلندمدت بیشتر خواهد بود.

شرایط لازم برای جراحی اسلیو معده

اقدامات قبل از عمل اسلیو معده

پس از تأیید شرایط بیمار، باید برخی اقدامات قبل از عمل انجام شود تا جراحی ایمن‌تر و موفقیت‌آمیزتر باشد.

1. رژیم غذایی دو هفته‌ای قبل از عمل
   • معمولاً بیمار باید دو هفته قبل از جراحی، یک رژیم غذایی مایع خاص را رعایت کند.
   • این رژیم به کاهش چربی اطراف کبد و معده کمک می‌کند و جراحی را ایمن‌تر و آسان‌تر می‌سازد.
2. ناشتا بودن قبل از جراحی
   • بیمار باید 12 ساعت قبل از عمل جراحی، از مصرف هرگونه مواد غذایی و نوشیدنی خودداری کند.
   • این اقدام باعث تخلیه کامل معده و کاهش خطرات بیهوشی و عوارض احتمالی در حین جراحی می‌شود.

نحوه انجام جراحی اسلیو معده

مدت زمان عمل اسلیو معده چقدر است؟

جراحی اسلیو معده در مقایسه با سایر روش‌های جراحی کاهش وزن، نسبتاً کوتاه و ساده محسوب می‌شود. مدت زمان این جراحی معمولاً بین 60 تا 90 دقیقه است. با این‌حال، جراح ممکن است توصیه کند که یک تا دو روز در بیمارستان بستری بمانید تا وضعیت شما تحت نظر باشد و عوارض احتمالی مانند درد یا تهوع موقتی مدیریت شود.

مراقبت‌های بعد از جراحی اسلیو معده

بعد از جراحی، بیمار باید تحت مراقبت‌های پزشکی منظم قرار گیرد تا روند کاهش وزن و سلامت کلی او ارزیابی شود.

✅ ویزیت‌های پزشکی مکرر

در هفته‌ها و ماه‌های پس از جراحی، پزشک وضعیت کاهش وزن، عوارض جانبی احتمالی و تأثیرات جراحی بر بیماری‌های مرتبط با چاقی را بررسی می‌کند.

✅ پایبندی به سبک زندگی سالم

پس از جراحی، بیمار باید دستورالعمل‌های مشخصی را برای حفظ سلامت و کاهش وزن رعایت کند. پزشک نظارت می‌کند که آیا بیمار تغییرات لازم در سبک زندگی خود را انجام داده است یا خیر.

رژیم غذایی بعد از جراحی اسلیو معده

• رعایت رژیم غذایی خاص در کوتاه‌مدت:

در هفته‌های اول پس از جراحی، بیمار باید یک رژیم غذایی دقیق و محدود را دنبال کند تا معده به خوبی بهبود یابد. معمولاً رژیم غذایی شامل مایعات شفاف، سوپ‌های سبک و غذاهای نرم است.

• بازگشت تدریجی به رژیم عادی:

پس از گذشت چند ماه، بیمار می‌تواند به تدریج غذاهای جامد را وارد رژیم غذایی خود کند. بااین‌حال، به دلیل کاهش حجم معده، باید غذاهای مغذی انتخاب شود تا بدن انرژی و مواد مغذی کافی دریافت کند.

• لزوم مصرف مکمل‌های ویتامینی:

بیمار باید مصرف مکمل‌های ویتامینی را بلافاصله پس از جراحی آغاز کرده و به‌طور دائمی ادامه دهد. این امر ضروری است زیرا حجم کمتر غذا باعث کاهش دریافت مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود.

مزایای جراحی اسلیو معده

✅ روشی ساده‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر

در مقایسه با سایر روش‌های جراحی چاقی، اسلیو معده روشی ساده‌تر، کم‌خطرتر و کوتاه‌تر است. این ویژگی باعث می‌شود که بیمارانی با مشکلات سلامتی که نمی‌توانند جراحی‌های طولانی‌تر را تحمل کنند، این روش گزینه مناسبی برای آن‌ها باشد.

✅ عدم تغییر در مسیر دستگاه گوارش

برخلاف برخی دیگر از جراحی‌های کاهش وزن، در جراحی اسلیو معده، مسیر روده‌ها تغییر نمی‌کند. این موضوع باعث می‌شود که خطر عوارض طولانی‌مدت مربوط به سوء‌تغذیه کمتر باشد.

✅ کاهش وزن قابل توجه و بهبود وضعیت سلامتی

هرچند کاهش وزن در روش اسلیو معده کمی کمتر از روش‌های پیچیده‌تر است، اما همچنان کاهش وزن مؤثر و بهبود شرایط پزشکی مرتبط با چاقی را به همراه دارد.

✅ تاریخچه موفقیت‌آمیز

این روش در ابتدا به عنوان مرحله اول جراحی بای‌پس اثنی‌عشر (Duodenal Switch) توسعه یافت، اما پس از مدتی مشخص شد که بسیاری از بیماران بدون نیاز به مرحله دوم، به نتایج عالی دست پیدا می‌کنند. به همین دلیل، امروزه به عنوان یک روش مستقل برای کاهش وزن استفاده می‌شود.

عوارض و خطرات احتمالی جراحی اسلیو معده

عوارض عمومی که بعد از هر جراحی ممکن است پیش آید:

1. خونریزی: خونریزی از محل جراحی یا داخل بدن می‌تواند در صورتی که شدید باشد، منجر به شوک شود.
2. ترومبوز ورید عمقی (DVT): جراحی و فرآیند بهبودی می‌تواند خطر تشکیل لخته خون در وریدها، به ویژه در وریدهای پا را افزایش دهد.
3. آمبولی ریه: این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از لخته خون جدا شده و به ریه‌ها می‌رود.
4. ضربان قلب نامنظم: انجام جراحی ممکن است خطر بروز ضربان قلب نامنظم، به‌ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، را افزایش دهد.
5. ذات الریه (پنومونی): درد ممکن است شما را وادار کند تا نفس‌های سطحی بکشید که می‌تواند منجر به عفونت ریه مانند ذات الریه شود.

عوارض خاص جراحی اسلیو معده:

1. نشت از محل بخیه‌های معده: مایعات معده می‌توانند از محل بخیه‌های معده جایی که آن را دوباره به هم دوخته‌اند، نشت کنند.
2. تنگی: قسمتی از معده می‌تواند بسته شود و منجر به انسداد در معده شود که ممکن است عبور غذا را دشوار کند و باعث حالت تهوع، استفراغ و مشکل در خوردن غذا شود.
3. کمبود ویتامین: بخشی از معده که برداشته می‌شود مسئول جذب ویتامین‌هایی است که بدن شما نیاز دارد. اگر مکمل‌های ویتامینی مصرف نکنید، می‌تواند منجر به کمبود ویتامین شود.
4. سوزش معده (GERD): تغییر شکل معده ممکن است باعث بروز یا تشدید سوزش معده شود. این مورد معمولاً با دارو درمان می‌شود.
5. تشکیل سنگ‌های صفراوی: کاهش وزن سریع پس از جراحی، احتمال تشکیل سنگ‌های صفراوی را افزایش می‌دهد. این سنگ‌ها ممکن است باعث درد بعد از غذا خوردن شوند و در برخی موارد، ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی) داشته باشد.

تغییر عادات غذایی و ورزشی برای کاهش وزن و حفظ آن پس از جراحی اسلیو معده ضروری است. اگر شما:

• بیش از حد بخورید
• رژیم غذایی ناسالم داشته باشید
• به اندازه کافی ورزش نکنید ممکن است دوباره وزن خود را به دست آورید.

یکی از نگرانی‌های رایج، به‌ویژه زمانی که وزن زیادی را به سرعت از دست می‌دهید، وجود پوست اضافی است که ممکن است پس از کاهش وزن زیاد باقی بماند. این یک عارضه رایج پس از جراحی اسلیو معده است.

اگر پوست اضافی شما را آزار می‌دهد، می‌توان آن را به‌صورت جراحی برداشت، اما باید توجه داشته باشید که ممکن است تا 18 ماه پس از جراحی اسلیو معده زمان نیاز باشد تا بدن شما تثبیت شود. به همین دلیل معمولاً بهتر است قبل از انجام جراحی حذف پوست، صبر کنید.

دیگر نکته‌ای که باید قبل از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی اسلیو معده در نظر بگیرید این است که برخلاف برخی دیگر از جراحی‌های چاقی، جراحی اسلیو معده غیرقابل برگشت است. اگر از نتیجه راضی نباشید، دیگر نمی‌توان معده شما را به حالت قبلی بازگرداند.

مدت زمان بهبودی بعد از جراحی اسلیو معده چقدر است؟

پس از جراحی اسلیو معده، حدود یک ماه زمان لازم است تا بدن به حالت طبیعی بازگردد و بتوانید با ظرفیت کامل به کار و فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهید. در این مدت، بسیاری از افراد احساس خستگی و ضعف می‌کنند، زیرا بدن هم‌زمان در حال ترمیم و سازگاری با میزان کالری محدود شده است.

رژیم غذایی در دوره نقاهت

• هفته‌های اول: مصرف رژیم کاملاً مایع
• بعد از چند هفته: شروع رژیم نرم و پوره‌ای
• در ماه‌های بعد: بازگشت تدریجی به مواد غذایی جامد

میزان کاهش وزن پس از جراحی اسلیو معده

به‌طور میانگین، ۲۵ تا ۳۰ درصد از وزن بدن در سال اول یا دوم کاهش می‌یابد. برای مثال، اگر فردی قبل از جراحی ۳۰۰ پوند (۱۳۶ کیلوگرم) وزن داشته باشد، احتمالاً حدود ۱۰۰ پوند (۴۵ کیلوگرم) وزن کم خواهد کرد.

عوامل تأثیرگذار بر میزان کاهش وزن

• رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل
• ورزش منظم و فعالیت بدنی کافی
• پرهیز از عادات غذایی ناسالم و پرخوری

آیا امکان بازگشت وزن وجود دارد؟

در حالی که اکثر افراد پس از جراحی کاهش وزن پایدار و مؤثری را تجربه می‌کنند، در برخی موارد، ممکن است بخشی از وزن کاهش‌یافته بازگردد. این امر معمولاً به دو دلیل اتفاق می‌افتد:

• بازگشت به عادات غذایی ناسالم: برخی افراد پس از مدتی به پرخوری یا مصرف غذاهای پرکالری بازمی‌گردند که می‌تواند باعث افزایش وزن شود.
• افزایش مجدد حجم معده: در برخی موارد، معده به‌مرور زمان کشیده می‌شود و بیمار می‌تواند غذای بیشتری مصرف کند.

نتیجه‌گیری

عمل جراحی اسلیو معده یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش وزن در افراد مبتلا به چاقی مفرط است. این جراحی با کاهش حجم معده، منجر به کاهش دریافت کالری و کنترل بهتر اشتها می‌شود. بسیاری از افرادی که تحت این عمل قرار می‌گیرند، طی 18 تا 24 ماه پس از جراحی، بیش از 50 درصد از وزن اضافی خود را از دست می‌دهند و از مزایای بهبود سلامت، مانند کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با چاقی، بهره‌مند می‌شوند.

بااین‌حال، موفقیت این جراحی در بلندمدت به میزان تعهد فرد به تغییر سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی سالم و داشتن فعالیت بدنی منظم بستگی دارد. همچنین، مانند هر جراحی دیگری، اسلیو معده نیز با برخی خطرات و عوارض احتمالی همراه است که باید پیش از تصمیم‌گیری به‌دقت بررسی شوند.

در نهایت، اگرچه این روش می‌تواند به افراد در دستیابی به کاهش وزن پایدار کمک کند، اما تنها یک ابزار کمکی است و تغییرات رفتاری و سبک زندگی برای حفظ نتایج آن ضروری هستند. مشورت با پزشک متخصص و تیم درمانی، بررسی دقیق شرایط فردی و آمادگی برای تغییرات بعد از جراحی، از عوامل کلیدی در موفقیت این روش به شمار می‌روند.

پرسش و پاسخ

1. آیا پس از جراحی اسلیو معده می‌توان دوباره وزن اضافه کرد؟

بله، اگر فرد پس از جراحی به رژیم غذایی سالم پایبند نباشد و فعالیت بدنی منظم نداشته باشد، احتمال افزایش وزن وجود دارد. معده، اگرچه کوچک شده است، اما خاصیت کشسانی دارد و در صورت پرخوری مداوم، می‌تواند تا حدی گشاد شود. همچنین، مصرف مداوم غذاهای پرکالری و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند موجب افزایش وزن شود. برای حفظ نتایج جراحی، تغییر عادات غذایی و داشتن یک سبک زندگی فعال ضروری است.

2. آیا جراحی اسلیو معده تأثیری بر دیابت نوع ۲ دارد؟

بله، یکی از مهم‌ترین مزایای جراحی اسلیو معده، بهبود یا حتی درمان دیابت نوع ۲ است. این جراحی با کاهش وزن سریع و کاهش تولید هورمون گرلین، می‌تواند حساسیت به انسولین را افزایش داده و سطح قند خون را بهبود بخشد. بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ پس از جراحی، نیاز کمتری به داروهای کاهنده قند خون پیدا می‌کنند و برخی حتی به بهبودی کامل می‌رسند. با این حال، این نتایج بستگی به پایبندی فرد به رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی دارد.

3. تفاوت جراحی اسلیو معده با جراحی بای‌پس معده چیست؟

هر دو روش جزء جراحی‌های کاهش وزن هستند، اما تفاوت‌هایی دارند. در جراحی اسلیو معده، حدود 80 درصد از معده برداشته می‌شود، در حالی که در جراحی بای‌پس معده، علاوه بر کوچک شدن معده، با اتصال مری به وسط روده (توسط یک کیسه کوچک)، مسیر گوارشی نیز تغییر می‌کند تا جذب کالری کاهش یابد. بای‌پس معده معمولاً باعث کاهش وزن بیشتری نسبت به اسلیو می‌شود، اما احتمال کمبودهای تغذیه‌ای و عوارض گوارشی در آن بیشتر است. انتخاب بین این دو روش بستگی به شرایط بیمار و توصیه پزشک دارد.

4. آیا می‌توان پس از جراحی اسلیو معده ورزش کرد؟

بله، ورزش یکی از ارکان مهم حفظ کاهش وزن و سلامت عمومی پس از جراحی اسلیو معده است. معمولاً بیماران می‌توانند 2 تا 4 هفته پس از جراحی، ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی را آغاز کنند و بعد از 6 تا 8 هفته، ورزش‌های شدیدتر مانند وزنه‌برداری و تمرینات قدرتی را انجام دهند. ورزش منظم علاوه بر کمک به حفظ وزن، باعث تقویت عضلات، بهبود متابولیسم و افزایش انرژی می‌شود.

منبع:

Gastric Sleeve Surgery or Sleeve Gastrectomy