لوپوس؛ بیماری اختلال خود ایمنی
بیماری لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی مزمن است که باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن می‌شود. شدت این بیماری ممکن است به بخش‌های مختلف درگیرشده بدن، بستگی داشته باشد. التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بر روی بافت‌ها واندام‌های مختلف بدن، از جمله مفاصل، پوست، قلب، خون، ریه‌ها، مغز و کلیه‌ها تأثیر بگذارد. از مهمترین علائم لوپوس می‌توان به خستگی، تب شدید، بدن درد، درد مفاصل و بثورات پروانه‌ای روی صورت اشاره کرد. هنوز هیچ درمان شناخته شده‌ای برای بیماری لوپوس وجود ندارد، اما برای درمان این بیماری، مصرف داروهای ضد‌التهابی، استروئیدها و دیگر داروها می‌تواند به کنترل علائم کمک کند. در ادامه مطالب، بطور دقیق به بررسی علل بروز، علائم و روش درمانی این بیماری پرداخته‌ایم.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- لوپوس چیست
- علائم لوپوس
- علل بروز بیماری لوپوس
- تشخیص بیماری لوپوس
- درمان لوپوس
- چگونه علائم لوپوس را مدیریت کنیم
- برنامه زندگی سالم
- یادگیری مهارت های خودمراقبتی
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
لوپوس چیست
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، که اغلب فقط لوپوس نامیده می‌شود، یکی از انواع بیماری خود ایمنی می‌باشد؛ این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های سالم خود حمله می‌کند و منجر به التهاب و آسیب در اندام‌ها یا سیستم‌ها می‌شود. در واقع یک بیماری طولانی مدت (مزمن) است که بسیاری از قسمت‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هر چه زودتر لوپوس را تشخیص دهید، بهتر می‌توانید بیماری را درمان و کنترل کنید.
علائم لوپوس
علائم و نشانه‌های زیادی برای بیماری لوپوس وجود دارد که می‌تواند تشخیص را برای پزشکان دچار مشکل کند. علائم بروز بیماری، می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. علائم لوپوس می‌تواند شامل:
- تب شدید
- خستگی
- بدن درد
- درد مفاصل
- بثورات پروانه‌ای روی صورت
- ضایعات پوستی
- تنگی نفس
- سندرم Sjogren
- پریکاردیت و پلوریت ( مشکلات قلبی)
- سردرد
- گیجی و از دست دادن حافظه
برای تشخیص و درمان لوپوس، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
علل بروز بیماری لوپوس
علل اصلی بروز عارضه لوپوس مشخص نیست، اما ممکن است با عوامل محیطی، سابقه خانوادگی (ژنتیک) یا عوامل هورمونی فرد مرتبط باشد. در مورد سابقه خانوادگی می‌توان گفت که اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به لوپوس باشد، خطر ابتلا به بیماری ممکن است کمی بیشتر باشد. بنابراین سابقه خانوادگی، می‌تواند در بروز بیماری موثر باشد.
تشخیص بیماری لوپوس
تشخیص لوپوس ممکن است مشکل باشد، زیرا علائم آن اغلب با علائم بیماری‌های دیگر مشابهت دارد. روماتولوژیست می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد.(روماتولوژیست، پزشک متخصص که در شرایطی که مفاصل، ماهیچه‌ها یا بافت‌های همبند بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند - مانند لوپوس - تخصص دارد.)
تشخیص بیماری توسط پزشک شامل موارد زیر می‌باشد:
- بررسی علائم
- معاینه فیزیکی
- بررسی از طریق اشعه ایکس
- تست‌های آزمایشگاهی
درمان لوپوس
درمان لوپوس بر کاهش علائم و کاهش التهاب تمرکز دارد، اما هیچ درمان شناخته شده‌ای برای این بیماری وجود ندارد. اهداف درمان لوپوس عبارتند از: کنترل علائم مانند کاهش التهاب، پیشگیری از افزایش علائم و عود بیماری در آینده . توقف یا تأخیر آسیب به مفاصل و اندام‌ها. برخی از داروهای رایج که معمولاً برای کنترل علائم و درمان لوپوس مورد استفاده قرار می‌گیرند، در جدول ذیل آورده شده است:
| دسته دارویی | عنوان دارو |
|---|---|
| داروهای ضد‌التهاب غیر‌استروئیدی (NSAIDs) | ناپروکسن (Aleve) یا ایبوپروفن (Advil)، ممکن است برای علائمی مانند درد یا تورم استفاده شوند |
| داروهای ضد مالاریا | هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) است که می تواند به کاهش مشکلات و التهاب پوستی در لوپوس موثر است |
| کورتیکواستروئیدها | پردنیزون، به کاهش التهاب کمک می کنند، اما فقط باید کوتاه مدت استفاده شوند |
| داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی | مانند آزاتیوپرین (آزاسان، ایموران)، مایکوفنولات (سلسپت)، متوترکسات (روماترکس)، سیکلوسپورین (جنگراف، نئورال، ساندیمون)، یا لفلونومید (آراوا)، ممکن است برای کنترل فعالیت سیستم ایمنی در لوپوس شدید استفاده شوند |
| داروهای بیولوژیک | بلیموماب (Benlysta) و ریتوکسیماب (Rituxan) با سایر داروهای لوپوس برای کاهش فعالیت بیماری موثر هستند |
در مورد روش درمانی مناسب خود، حتما با پزشک صحبت کنید. اگر حساسیت به نور دارید، بهتر است از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید.
چگونه علائم لوپوس را مدیریت کنیم
از آنجایی که علائم لوپوس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است، نحوه مدیریت آن به علائم و نیازهای هر فرد بستگی دارد. برای مدیریت بهتر علائم، توجه به برخی نکات ضروری است:
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
- داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
- برنامه درمان لوپوس را بطور دقیق دنبال کنید.
حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود.
برنامه زندگی سالم
داشتن برنامه روزانه سالم و یادگیری نحوه مدیریت مراقبت می‌تواند به بیمار کمک کند زندگی سالم‌تر و با کیفیت بهتری داشته باشد.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به لوپوس باید:
- فعالیت بدنی داشته باشند.
- غذاهای سالم مصرف کنند.
- استراحت کافی داشته باشند.
- از کشیدن سیگار خودداری کنند.
- از کرم ضد آفتاب استفاده کنند و به مدت طولانی در معرض آفتاب نباشند.
یادگیری مهارت‌های خودمراقبتی
آموزش خود مدیریتی می‌تواند به افراد مبتلا به لوپوس کمک کند تا مهارت‌های مورد نیاز را بیاموزند:
- فعالیت‌های روزمره زندگی را مدیریت کنند.
- داروها را طبق دستور مصرف کنند.
- بهتر است با پزشکان ارتباط برقرار کنند.
نتیجه گیری
بیماری لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی مزمن است که باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن از جمله مفاصل، پوست، قلب، خون، ریه‌ها، مغز و کلیه‌ها می‌شود. علائم لوپوس شامل خستگی، تب شدید، بدن درد، درد مفاصل، بثورات پروانه‌ای روی صورت می‌باشد. درمان لوپوس به منظور کاهش علائم و پیشگیری از عود بیماری، با مصرف برخی داروها صورت می‌گیرد.
پرسش و پاسخ
1. آیا انواع مختلفی از لوپوس وجود دارد؟
بله، انواع لوپوس عبارتند از:
- لوپوس اریتماتوی سیستمیک که این بیماری می‌تواند قسمت‌های زیادی از بدن را درگیر کند.
- لوپوس اریتماتوز دیسکوئید عمدتاً پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- لوپوس ناشی از دارو توسط داروهای خاصی تحریک می‌شود.
2. آیا بیماری لوپوس مسری است؟
لوپوس یک بیماری عفونی یا مسری نیست. نیازی نیست که خود را قرنطینه کنید.
3. درمان لوپوس به روش خانگی شامل چه مواردی می‌باشد؟
کاهش علائم لوپوس به روش خانگی، با مصرف خوراکی‌ها و انواع گیاهان حاوی مواد ضد التهابی توصیه می‌شود. سبزیجات دارای برگ سبز تیره و همچنین آووکادو برای این بیماری بسیار مفید هستند. روغن‌های گیاهی از جمله روغن اسطوخودوس و روغن نعناع برای کاهش علائم لوپوس بسیار موثر می‌باشند. همچنین بهتر است میزان استرس خود را کاهش دهید.
4. چرا لوپوس میگیریم؟
ابتلا به این بیماری پوستی می‌تواند بر اثرترکیبی از عوامل زمینه‌ای باشد. برای مثال زمانی که فرد زمینه ارثی و ژنتیکی داشته باشد و به صورت طولانی مدت در معرض عوامل تحریک کننده قرار بگیرد، با احتمال بالایی می‌تواند مستعد ابتلا به لوپوس باشد.
منبع
