راهنمای کامل انواع سرم تزریقی: انواع، کاربردها، ترکیبات و عوارض
انواع سرم تزریقی از مهمترین روش‌های درمانی در پزشکی مدرن هستند که برای تأمین مایعات، الکترولیت‌ها، مواد مغذی و داروهای خاص در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سرم‌ها برای کمک به بیمارانی که دچار کم‌آبی، کاهش قند خون، اختلالات الکترولیتی یا مشکلات متابولیکی شده‌اند، تجویز می‌شوند. علاوه بر این، برخی از سرم‌ها به عنوان حامل داروهای خاص به‌کار می‌روند تا جذب و تأثیر آن‌ها را بهبود بخشند. شناخت انواع سرم تزریقی و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها اهمیت بالایی دارد، زیرا مصرف نادرست آن‌ها می‌تواند منجر به عوارض ناخواسته شود. در این مقاله، به بررسی دقیق ۱۶ نوع سرم رایج، ترکیبات، کاربردها و تداخلات دارویی آن‌ها می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- نقش و اهمیت سرم‌ها
- انواع سرم تزریقی رایج و کاربردهای آن‌ها
- 1. نرمال سالین (Normal Saline)
- 2. دکستروز ۵٪ (Dextrose 5%)
- 3. رینگر لاکتات (Ringer’s Lactate)
- 4. دکستروز ۱۰٪ (Dextrose 10%)
- 5. سالین ۰.۹٪ (Saline 0.9%)
- 6. هیپرکلراید (Hyperchloride)
- 7. کلسیم گلوکونات (Calcium Gluconate)
- 8. یک‌سوم دوسوم (One-third Two-third)
- 9. رینگر خالی (Ringer’s Solution)
- 10. سرم قندی نمکی (Dextrose-Saline Solution)
- 11. دکستروز ۲۵٪ (Dextrose 25%)
- 12. هیپرتونیک سالین (Hypertonic Saline)
- 13. کلرید پتاسیم (Potassium Chloride)
- 14. سولفات منیزیم (Magnesium Sulfate)
- 15. آلبومین انسانی (Human Albumin)
- 16. سرم هایپرکالسمیک (Hypercalcemic Solutions)
- نتیجه‌گیری
- پرسش و پاسخ
نقش و اهمیت سرم‌ها
سرم‌ها به‌عنوان یکی از مؤثرترین راهکارهای درمانی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شناخته می‌شوند. انواع مختلفی از سرم‌ها وجود دارد که هرکدام با ترکیبات متفاوت برای اهداف خاصی استفاده می‌شوند. این محلول‌ها معمولاً به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- سرم‌های کریستالوئیدی که برای جایگزینی مایعات بدن به‌کار می‌روند.
- سرم‌های کلوئیدی که حاوی مولکول‌های بزرگ‌تری هستند و معمولاً برای حفظ حجم خون تجویز می‌شوند.
- سرم‌های دارویی که به‌عنوان حامل داروهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قرص زیر زبانی ویتامین ب12 1000 میکروگرمی هلث اید 50 عدد
181,500 تومان
قرص مولتی دیلی سان نچرال 30 عددی
239,200 تومان
کپسول آپاکل و ویتامین D3 های هلث 30 عددی
209,900 تومان
خرید محصولات مرتبط با انواع سرم تزریقی و کاربرد آن‌ها
انواع سرم تزریقی رایج و کاربردهای آن‌ها
در ادامه، ۱۶ نوع سرم مهم که در محیط‌های درمانی به‌طور گسترده استفاده می‌شوند، معرفی شده و اطلاعات کاملی درباره هرکدام ارائه میشود.
1. سرم نرمال سالین (Normal Saline)
نرمال سالین یکی از رایج‌ترین محلول‌های تزریقی و وریدی در پزشکی است که به‌طور گسترده‌ای برای جبران کم‌آبی بدن، اصلاح اختلالات الکترولیتی و حفظ حجم مایعات بدن استفاده میشود. این محلول، یک محلول نمکی ایزوتونیک بوده و اسمولاریته‌ای مشابه با پلاسمای خون دارد، بنابراین هنگام تزریق، تغییری در تعادل مایعات بدن ایجاد نمی‌کند. نرمال سالین در بیمارانی که نیاز به افزایش حجم خون دارند، مانند افراد مبتلا به افت فشار خون، کم‌آبی شدید، شوک یا هنگام جراحی، استفاده میشود. همچنین این محلول به عنوان یک حلال برای داروهای تزریقی و شست‌وشوی زخم‌ها نیز کاربرد دارد. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
2. سرم دکستروز ۵٪ (Dextrose 5%)
دکستروز ۵٪ یک محلول قندی ایزوتونیک است که در بدن به گلوکز تبدیل شده و به عنوان یک منبع انرژی فوری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محلول اغلب برای بیماران مبتلا به افت قند خون، دهیدراتاسیون و در شرایطی که بدن نیاز به تأمین کالری دارد، تجویز میشود. برخلاف نرمال سالین، دکستروز ۵٪ پس از ورود به بدن متابولیزه شده و به سرعت از فضای داخل عروقی خارج میشود و به همین دلیل برای جایگزینی حجم مایعات استفاده نمی‌شود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
3. سرم رینگر لاکتات (Ringer’s Lactate)
محلول رینگر لاکتات یک محلول کریستالوئیدی متعادل است که ترکیبات آن شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم و لاکتات بوده و برای جایگزینی مایعات از دست‌رفته در خون و بافت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محلول نسبت به نرمال سالین ارجح‌تر است زیرا باعث تعادل بهتر الکترولیت‌ها در بدن میشود. یکی از کاربردهای مهم این محلول در بیماران مبتلا به شوک هیپوولمیک و بیماران جراحی شده است. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
4. سرم دکستروز ۱۰٪ (Dextrose 10%)
این محلول به عنوان یک منبع انرژی برای بیماران نیازمند به دریافت کالری بالا استفاده میشود. دکستروز ۱۰٪ نسبت به دکستروز ۵٪ غلیظ‌تر بوده و می‌تواند سطح گلوکز خون را به‌سرعت افزایش دهد. این محلول معمولاً در بیماران هیپوگلیسمی شدید، نوزادان نارس و بیمارانی که نمی‌توانند از طریق خوراکی تغذیه شوند، تجویز میشود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
5. سرم سالین ۰.۹٪ (Saline 0.9%)
این محلول همان نرمال سالین است و ترکیب و کاربردهای مشابهی دارد. سالین ۰.۹٪ یک محلول ایزوتونیک است که برای جبران کم‌آبی بدن، حفظ حجم داخل عروقی و شست‌وشوی زخم‌ها و تجهیزات پزشکی به کار می‌رود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
6. سرم هیپرکلراید (Hyperchloride)
محلول‌های هیپرکلراید شامل انواع مختلفی از محلول‌های حاوی کلرید سدیم و سایر الکترولیت‌ها هستند که برای اصلاح اختلالات الکترولیتی و اسیدوز متابولیک استفاده می‌شوند. این محلول‌ها معمولاً در مواردی که تعادل کلرید در بدن به هم خورده باشد، مانند اسیدوز متابولیک، نارسایی کلیوی و شوک، تجویز می‌شوند. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
7. سرم کلسیم گلوکونات (Calcium Gluconate)
کلسیم گلوکونات یک محلول تزریقی حاوی کلسیم است که به‌طور گسترده برای درمان کمبود کلسیم، هیپوکلسمی حاد، مسمومیت با داروهای مسدودکننده کانال کلسیمی و هایپرکالمی شدید استفاده میشود. کلسیم یک ماده معدنی حیاتی برای عملکرد طبیعی عضلات، اعصاب، استخوان‌ها و قلب است. این محلول معمولاً به‌صورت وریدی تجویز میشود، اما در برخی موارد از فرم خوراکی آن نیز برای تأمین نیازهای کلسیمی استفاده میشود. تزریق سریع کلسیم گلوکونات ممکن است موجب آریتمی‌های قلبی و افت فشار خون شود، بنابراین تزریق آن باید به‌آرامی و تحت نظارت دقیق انجام گیرد. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
8. سرم یک‌سوم دوسوم (One-third Two-third)
محلول یک‌سوم دوسوم ( معادل یک‌سوم نمک0/9% و دوسوم قند5%) یکی از محلول‌های متداول در پزشکی است که برای جایگزینی مایعات بدن در بیماران نیازمند به هیدراتاسیون و تغذیه وریدی استفاده میشود. این سرم ترکیبی از محلول دکستروز ۳.۳٪(دو سوم ضربدر5) و سالین ۰.۳٪(یک سوم ضربدر0/9) است. به‌دلیل داشتن غلظت پایین‌تر سدیم نسبت به نرمال سالین، این محلول برای بیمارانی که نیاز به مایع‌درمانی ملایم‌تر دارند، مناسب است. در شرایطی مانند کم‌آبی متوسط، سوختگی‌های سطحی و جبران مایعات پس از جراحی، از این محلول استفاده میشود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
9. سرم رینگر (Ringer’s Solution)
محلول رینگر یک مایع کریستالوئیدی است که ترکیبات آن شامل سدیم، پتاسیم و کلسیم بوده و مشابه مایعات بدن است. این محلول برای جایگزینی سریع مایعات از دست‌رفته در اثر خونریزی، اسهال، سوختگی و جراحی به‌کار می‌رود. برخلاف رینگر لاکتات، این محلول لاکتات ندارد و برای بیمارانی که مشکلات متابولیکی دارند، مناسب‌تر است. رینگر خالی در تأمین تعادل الکترولیتی نقش مهمی ایفا می‌کند و معمولاً در شرایطی که نیاز به افزایش حجم داخل عروقی وجود دارد، تجویز میشود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
10. سرم قندی نمکی (Dextrose-Saline Solution)
محلول قندی نمکی ترکیبی از دکستروز و نرمال سالین است که به‌طور گسترده‌ای در بیمارانی که نیاز به جایگزینی همزمان آب، الکترولیت و انرژی دارند، استفاده میشود. این سرم اغلب در بیماران جراحی‌شده، افراد مبتلا به دهیدراتاسیون و در مواقعی که نیاز به مایعات و کالری دارند، تجویز میشود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
11. سرم دکستروز ۲۵٪ (Dextrose 25%)
محلول دکستروز ۲۵٪ یک محلول هیپرتونیک است که برای افزایش سریع سطح گلوکز خون در بیماران مبتلا به هیپوگلیسمی شدید یا افرادی که نیاز فوری به کالری بالا دارند، استفاده میشود. این محلول معمولاً از طریق تزریق وریدی تجویز شده و در شرایط اضطراری مانند شوک هیپوگلیسمی به‌کار می‌رود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
12. سرم هیپرتونیک سالین (Hypertonic Saline)
محلول سالین هیپرتونیک به محلول‌هایی گفته میشود که حاوی غلظت‌های بالای سدیم کلرید هستند (معمولاً ۳٪، ۵٪ یا بالاتر). این محلول برای درمان مواردی مانند هیپوناترمی شدید، کاهش ادم مغزی و شوک هیپوولمیک استفاده میشود. این سرم‌ها با کشیدن آب از فضای بین‌سلولی به درون عروق، حجم خون را افزایش داده و باعث کاهش ورم مغزی می‌شوند. اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند به هیپرناترمی، کم‌آبی سلولی و افزایش فشار خون منجر شود. به دلیل اسمولاریته بالای آن، تزریق باید به‌آرامی انجام شود تا از بروز مشکلاتی مانند میلینولیز مرکزی جلوگیری شود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
13. سرم کلرید پتاسیم (Potassium Chloride)
کلرید پتاسیم یکی از محلول‌های مهم در پزشکی است که برای درمان و پیشگیری از کمبود پتاسیم در بدن تجویز میشود. پتاسیم یک الکترولیت حیاتی است که نقش مهمی در عملکرد عضلات، اعصاب، قلب و تنظیم تعادل مایعات بدن دارد. کمبود پتاسیم (هیپوکالمی) می‌تواند باعث ضعف عضلانی، آریتمی‌های قلبی و حتی فلج شود. این محلول معمولاً از طریق تزریق وریدی تجویز میشود، اما باید به‌آرامی و تحت نظارت پزشک انجام شود، زیرا تزریق سریع آن ممکن است منجر به آریتمی‌های کشنده و ایست قلبی شود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
14. سرم سولفات منیزیم (Magnesium Sulfate)
سولفات منیزیم یک محلول تزریقی است که برای درمان هیپومنیزمی (کمبود منیزیم)، پیشگیری و کنترل تشنج در پره‌اکلامپسی و اکلامپسی، و همچنین در درمان برخی آریتمی‌های قلبی استفاده میشود. منیزیم یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب است و نقش مهمی در انتقال پیام‌های عصبی دارد. در زنان باردار مبتلا به پره‌اکلامپسی، این دارو برای کاهش خطر تشنج و کنترل فشار خون بالا تجویز میشود. همچنین، این محلول می‌تواند به‌عنوان یک شل‌کننده عضلانی در درمان آسم شدید استفاده شود. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
15. آلبومین انسانی (Human Albumin)
آلبومین انسانی یک محلول پروتئینی است که از پلاسمای خون انسان تهیه شده و برای افزایش حجم داخل عروقی در بیماران مبتلا به شوک، سوختگی‌های شدید، کمبود پروتئین و نارسایی کبدی استفاده میشود. آلبومین یک پروتئین اصلی در پلاسما است که فشار آنکوتیک را حفظ کرده و به انتقال مواد مغذی، هورمون‌ها و داروها در خون کمک می‌کند. در بیمارانی که دچار کاهش حجم خون شده‌اند (مانند بیماران تحت جراحی یا مبتلا به خونریزی شدید)، تزریق آلبومین می‌تواند به بازگرداندن فشار خون و جلوگیری از شوک کمک کند. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
16. سرم هایپرکالسمیک (Hypercalcemic Solutions)
سرم‌های هایپرکالسمیک به محلول‌هایی گفته میشود که دارای مقادیر بالایی از کلسیم هستند و معمولاً برای اصلاح کمبود کلسیم در بیماران مبتلا به هیپوکلسمی شدید استفاده می‌شوند. این محلول‌ها می‌توانند شامل کلسیم گلوکونات یا کلسیم کلرید باشند و در شرایطی مانند تتانی، هیپوپاراتیروئیدیسم و مسمومیت با برخی داروها (مانند فلوراید و اسید اگزالیک) مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترکیبات:
کاربرد:
تداخلات دارویی:
|
خطاهای تزریقی با سرم‌ها و داروهای تزریقی
سرم‌ها هر کدام ویژگی‌ها و عملکرد خاص خودشان را دارند. بعضی از آن‌ها برای جبران مایعات از دست رفته، برخی برای تأمین انرژی، و برخی دیگر برای اصلاح اختلالات الکترولیتی استفاده می‌شوند. مهم این است که بدانیم هر سرم چه تأثیری دارد و با چه داروهایی ممکن است تداخل داشته باشد. در زیر برخی از این موارد توضیح داده شده است.
1. ترکیب هیپرکلراید و سالین: می‌تواند باعث افزایش بار الکترولیت‌های بدن شود.
2. تزریق دکستروز با انسولین: ممکن است باعث افت قند خون شود.
3. تزریق همزمان رینگر لاکتات و آنتی‌بیوتیک‌ها: بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند سفتریاکسون با این سرم‌ها تداخل دارند.
4. تزریق کلسیم گلوکونات با رینگر لاکتات: باعث تشکیل رسوب کلسیمی میشود.
5. تزریق دکستروز ۱۰٪ در نارسایی کلیوی: می‌تواند باعث افزایش قند خون شود.
6. تزریق دیورتیک‌ها با سرم‌های حاوی سدیم و پتاسیم: نیاز به دقت ویژه دارد.
7. تزریق سریع دکستروز ۵٪ در بیماران دیابتی: ممکن است قند خون به سرعت افزایش یابد.
8. تزریق سرم‌های قندی در بیماران مبتلا به کم‌آبی شدید: باید با احتیاط انجام شود.
9. تزریق همزمان آنتی‌بیوتیک‌ها با سرم‌های قندی: باعث تغییر اثر داروهای آنتی‌بیوتیک میشود.
10. تزریق سریع سالین ۰.۹٪ در بیماران هیپوولمیک: ممکن است باعث افزایش فشار خون شود.
در واقع، تزریق هر سرم باید با دقت انجام شود. به طور مثال، اگر بیمار کم‌آبی شدید دارد، باید از ترکیب دکستروز و سالین استفاده کنیم، ولی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی، باید به‌طور خاص دقت کنیم که سرم‌های خاصی مانند رینگر لاکتات وارد بدن نشوند. بنابراین مهمترین چیزی که باید مراقب باشیم این است که داروها و سرم‌ها با هم تداخل نداشته باشند. این کار ممکن است ساده به نظر برسد، اما در دنیای پزشکی، هر تزریق باید با دقت انجام شود، چون یک اشتباه کوچک ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی برای بیمار شود.
راهنمای تزریق سرم‌ها و تداخلات دارویی
در هنگام تزریق سرم‌ها و داروهای مختلف، توجه به تداخلات احتمالی ضروری است. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارتند از:
- عدم ترکیب سرم‌های هیپرکلراید و سالین
ترکیب این دو سرم ممکن است باعث اختلالات الکترولیتی و افزایش غلظت سدیم در خون شود که می‌تواند خطرناک باشد.
- تزریق انسولین با سرم‌های قندی
استفاده همزمان از انسولین و سرم‌های قندی مانند دکستروز باید با دقت انجام شود، زیرا ممکن است باعث افت شدید قند خون شود. برای جلوگیری از این مشکل، دوز انسولین باید به دقت تنظیم شود.
- استفاده از سرم‌های مناسب در بیماران مبتلا به هیپوولمی
در شرایط کاهش حجم خون (هیپوولمی)، سرم‌های نرمال سالین یا رینگر لاکتات بهترین گزینه هستند، زیرا به جبران حجم مایعات از دست رفته و تثبیت فشار خون کمک می‌کنند.
- تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها با سرم رینگر لاکتات
در بیشتر موارد، این ترکیب مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند سفتریاکسون نباید با رینگر لاکتات ترکیب شوند، زیرا ممکن است رسوبات کلسیمی ایجاد کند.
- عدم ترکیب سرم‌های کلسیم گلوکونات و رینگر لاکتات
ترکیب این دو سرم می‌تواند منجر به تشکیل رسوبات کلسیمی شود که ممکن است مشکلاتی مانند انسداد رگ‌ها و عوارض قلبی ایجاد کند.
- محدودیت‌های استفاده از سرم دکستروز ۱۰٪
این سرم نباید در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا دیابت کنترل‌نشده استفاده شود، زیرا می‌تواند باعث افزایش قند و فشار خون شود.
- مشکلات ترکیب هیپرکلراید با سرم‌های قندی
این ترکیب ممکن است منجر به افزایش بار الکترولیتی و تغییرات متابولیکی در بدن شود و باید از آن اجتناب کرد.
- لزوم کنترل الکترولیت‌ها در هنگام استفاده از دیورتیک‌ها
داروهای ادرارآور (دیورتیک‌ها) ممکن است سطح سدیم و پتاسیم را کاهش دهند، بنابراین بررسی مداوم الکترولیت‌ها در طول درمان ضروری است.
- استفاده از سرم‌های یک‌سوم دوسوم در بیماران کم‌آب
این نوع سرم برای جبران مایعات از دست رفته و تأمین انرژی در بیماران دچار کم‌آبی شدید مناسب است.
- تداخل آنتی‌بیوتیک‌ها با سرم رینگر لاکتات
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است با این سرم ناسازگار باشند و باعث ایجاد رسوبات شوند. بنابراین، باید در انتخاب ترکیب دارویی دقت شود.
رعایت این نکات به کاهش خطرات ناشی از تداخلات دارویی و بهبود روند درمان کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
سرم‌های تزریقی بخش حیاتی از درمان‌های پزشکی مدرن هستند و نقش مهمی در تأمین مایعات، الکترولیت‌ها و مواد مغذی بدن دارند. برای مثال:
- سرم نرمال سالین، رینگر لاکتات و … برای جایگزینی مایعات از دست‌رفته به کار می روند.
- سرم کلرید پتاسیم، سولفات منیزیم و کلسیم گلوکونات در اصلاح اختلالات الکترولیتی مؤثرند.
- سرم آلبومین انسانی و هیپرتونیک سالین برای موارد خاص مانند شوک، خونریزی شدید و هیپوناترمی تجویز می‌شوند.
انتخاب صحیح سرم تزریقی اهمیت زیادی دارد، زیرا استفاده نادرست از آن‌ها می‌تواند منجر به عوارضی مانند عدم تعادل الکترولیتی، مشکلات قلبی و کلیوی یا واکنش‌های آلرژیک شود. بنابراین، تجویز این محلول‌ها باید تحت نظر پزشک و بر اساس نیازهای بیمار انجام گیرد.
در دنیای پزشکی مدرن، مایعات وریدی بخش جدایی‌ناپذیری از درمان‌های اورژانسی، جراحی، مراقبت‌های ویژه و مدیریت بیماری‌های مزمن محسوب می‌شوند. آگاهی از ترکیبات، کاربردها و تداخلات هر یک از این سرم‌ها می‌تواند به بهبود ایمنی و اثربخشی درمان بیماران کمک کند.
پرسش و پاسخ
1. تفاوت بین سرم کریستالوئید و کلوئید چیست؟
سرم‌های کریستالوئید (مانند نرمال سالین و رینگر لاکتات) حاوی الکترولیت‌ها و قند هستند و به سرعت در فضای بین سلولی توزیع می‌شوند، در حالی که سرم‌های کلوئید (مانند آلبومین انسانی و دکستران) حاوی مولکول‌های بزرگ‌تری هستند که فشار آنکوتیک را حفظ کرده و در گردش خون باقی می‌مانند. سرم‌های کریستالوئید معمولاً برای جبران کم‌آبی و اصلاح الکترولیت‌ها استفاده می‌شوند، در حالی که سرم‌های کلوئید برای بیمارانی که دچار شوک، خونریزی شدید یا هیپوآلبومینمی هستند، تجویز می‌شوند.
2. چه زمانی از سرم هیپرتونیک استفاده میشود؟
سرم‌های هیپرتونیک سالین (مانند NaCl 3% یا ۷.۵%) برای درمان ادم مغزی، هیپوناترمی شدید و شوک هیپوولمیک به کار می‌روند. این سرم‌ها با کشیدن آب از فضای بین‌سلولی به درون عروق، حجم خون را افزایش داده و باعث کاهش ورم مغزی می‌شوند. اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند به هیپرناترمی، کم‌آبی سلولی و افزایش فشار خون منجر شود.
3. آیا مصرف طولانی‌مدت سرم‌های تزریقی عوارض دارد؟
بله، استفاده طولانی‌مدت از سرم‌های وریدی ممکن است باعث اختلالات الکترولیتی، اضافه‌بار مایعات، آسیب کلیوی و تغییرات اسیدی-بازی بدن شود. به‌عنوان مثال، تجویز مداوم نرمال سالین می‌تواند منجر به اسیدوز متابولیک شود، در حالی که مصرف بیش از حد دکستروز ممکن است باعث هیپرگلیسمی گردد. به همین دلیل، انتخاب نوع سرم و تنظیم دوز آن باید با دقت انجام شود.
4. آیا تزریق سرم در منزل ایمن است؟
تزریق سرم در منزل فقط باید تحت نظر پزشک یا پرستار مجرب انجام شود. برخی سرم‌ها مانند نرمال سالین و دکستروز ۵٪ممکن است برای جبران کم‌آبی در منزل استفاده شوند، اما سرم‌هایی مانند کلرید پتاسیم، هیپرتونیک سالین و آلبومین انسانی نیاز به نظارت پزشکی دارند، زیرا تزریق نادرست آن‌ها می‌تواند عوارض جدی مانند آریتمی قلبی، افزایش فشار خون و واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.
5. بهترین سرم برای کم‌آبی بدن چیست؟
انتخاب سرم مناسب بستگی به علت کم‌آبی دارد. در موارد کم‌آبی خفیف تا متوسط، رینگر لاکتات یا نرمال سالین بهترین گزینه‌ها هستند. اما در کم‌آبی ناشی از استفراغ یا اسهال شدید، سرم‌های حاوی الکترولیت مانند یک‌سوم دوسوم یا فولیوسالین توصیه می‌شوند. در بیماران دیابتی، سرم‌های قندی باید با احتیاط استفاده شوند تا از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری شود.
منبع:
