بهداشت در مدارس؛ یک مسئولیت همگانی

اهمیت بهداشت در مدارس

 با شروع مدارس ممکن است، به خصوص در زمان‌های خاصی در هر سال، کودکان اغلب مریض شوند. چرا کودکان در این سن اغلب بیمار می‌شوند؟ در سال‌های ابتدایی مدرسه، سیستم ایمنی فرزندان شما مورد آزمایش قرار می‌گیرد. سیستم بدن کودکان خردسال در گروه‌های بزرگ به میزان بیشتری قابلیت انتقال ویروس‌ها را داشته و به سرعت ارگانیسم‌هایی را که باعث بیماری می‌شوند پخش می‌کنند. ویروس‌ها عامل اصلی بروز بسیاری از بیماری‌های رایج در دوران کودکی می‌باشند. تنها کافیست که کودکی ناقل یک ویروس باشد و در مدرسه حضور داشته باشد، در این صورت شیوع بیماری در مدرسه بین دانش آموزان شروع می‌شود. رعایت بهداشت در مدارس جنبه‌های مهمی را در بر می‌گیرد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• پیشگیری از بیماری‌ها: رعایت بهداشت در مدارس، از شیوع بیماری‌های واگیردار مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و بیماری‌های گوارشی جلوگیری می‌کند.
• افزایش تمرکز و یادگیری: محیطی تمیز و بهداشتی، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با تمرکز بیشتری به درس بپردازند و یادگیری آن‌ها را بهبود بخشد.
• ارتقاء کیفیت زندگی: رعایت بهداشت در مدارس، به ارتقای کیفیت زندگی دانش‌آموزان و ایجاد عادات بهداشتی صحیح در آن‌ها کمک می‌کند.

نکات مهم بهداشت فردی در مدارس

شستن مداوم دست‌ها

با شروع مدارس، از مهمترین دغدغه‌های خانواده‌ها این مساله است که  بهترین راه برای حفظ سلامت فرزندان در مدرسه چیست؟ به صراحت می‌توان گفت که شستن مکرر دست‌ها ساده‌ترین و موثرترین راه برای حفظ سلامتی است.

به کودکان خود یادآوری کنید که هنگام انجام این فعالیت‌ها دست‌های خود را بشویند:

• قبل از خوردن یک وعده غذایی یا میان وعده
• بعد از رفتن به سرویس بهداشتی
• پس از سرفه، عطسه یا دمیدن بینی
• بعد از بازی 

همچنین به برخی نکات مهم توجه داشته باشید:

• شستشوی صحیح دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل 20 ثانیه را به فرزندان خود آموزش دهید.
• مواد شوینده مناسب  صابون مایع و آب گرم کافی در سرویس‌های بهداشتی و کلاس‌ها در دسترس دانش آموزن باشد.
• برای فرندان خود محلول‌های ضدعفونی‌کننده دست در مواقعی ضروری عدم دسترسی به آب و صابون، تهیه کنید.

پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه

 هنگام سرفه یا عطسه از دستمال کاغذی برای پوشاندن دهان و بینی استفاه کنند و در صورت عدم دسترسی به دستمال کاغذی، با دست جلوی دهان و بینی خود را نپوشانده و از قسمت داخلی آرنج برای پوشاندن دهان و بینی استفاده کنند.

استفاده از وسایل شخصی خود

به فرزندان خود بیاموزید که از وسایل شخصی خود استفاده کنند و غذا یا سایر وسایل شخصی که متعلق به خودشان است  را در اختیار دیگران قرار ندهند.

نکات بهداشت در مدرسه

مسئولین و مدیران مدارس ملزم به رعایت نکات بهداشتی  و تهیه امکانات لازم برای سلامت داشن آموزان هستند. توجه به این موارد دارای اهمیت زیادی می‌باشد چرا که از مهمترین گزینه‌های والدین تجهیزات و امکانات رفاهی، بهداشت و ایمنی  محیط آموزشی است که با اطمینان کامل فرزندان خود را در این محیط آموزشی ثبت نام کنند. در ادامه مطالب مهمترین نکات بهداشتی آورده شده است  که باید در مدارس رعایت شوند.

تهویه مناسب کلاس‌ها

•  برای تهویه هوای کلاس و کاهش میزان ویروس‌ها با استفاده از پنجره‌ها  اجازه دهید هوای آزاد در محیط کلاس جریان داشته باشد.
• برای جلوگیری از ورود حشرات، درب و پنجره‌های مشرف به خارج از مدرسه دارای توری مناسب باشند.
• در صورت امکان از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنید.

نظافت منظم سطوح و وسایل

• نظافت مرتب میزها، صندلی‌ها، و همه سطوحی که به طور مرتب لمس می‌شوند.
•  اسباب‌بازی‌ها و وسایل مشترکی که دانش‌آموزان در کلاس استفاده می‌کنند، با استفاده از مواد شوینده استاندارد ضدعفونی کنید.
• در کلاس‌ها و حیاط مدرسه از تجمع زباله جلوگیری کنید.

بهداشت سرویس‌های بهداشتی

• انجام نظافت مرتب سرویس‌های بهداشتی 
• تأمین آب گرم و مواد شوینده به مقدار کافی
• تهیه سطل‌های زباله‌ بهداشتی 
• تعمیر به موقع تجهیزات معیوب
• تهیه دستمال یک‌بار مصرف در باکس‌های بهداشتی و ضدعفونی‌کننده.
• ضدعفونی و تمیز کردن سرویس‌های بهداشتی در زمان عدم حضور دانش آموزان در مدرسه

تأمین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی

• محل آبسردکن و آب‌خوری دور از محل سرویس بهداشتی باشد.
•  آبسردکن‌ها همیشه تمیز باشند.
• به دانش‌آموزان در مورد اهمیت مصرف آب سالم آموزش‌های لازم دهید.

بهداشت تغذیه

• بر بهداشت بوفه مدرسه و کنترل کیفیت و سلامت مواد خوراکی موجود نظارت دقیق داشه باشید.
• دانش‌آموزان را به مصرف مواد غذایی سالم و کاهش مصرف تنقلات تشویق کنید.
• در مورد تغذیه سالم با دانش‌آموزان صحبت کنید.

آموزش بهداشت فردی به دانش‌آموزان

• در مورد اهمیت خواب کافی، انجام ورزش و داشتن یک تغذیه سالم برای تقویت سیستم ایمنی بدن با دانش آموزان صحبت کنید.
•  دانش‌آموزان را تشویق کنید که حتما از ظروف شخصی خود استاده کنند و از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خودداری کنند.
•  دانش‌آموزان بیمار را ملزم کنید که تا زمان بهبودی کامل باید در خانه بمانند تا از انتقال بیماری به سایر دانش‌آموزان جلوگیری کنند.
•  برای دانش آموزان کارگاه‌های آموزشی در مورد بهداشت فردی توسط مربیان بهداشت برگزار شود.

نقش والدین و معلمان در پیشگیری از سرماخوردگی

• والدین. به این مورد توجه داشته باشید که فرزندتان قبل از رفتن به مدرسه دستان خود را شسته‌اند.  امکانات بهداشتی لازم مانند دستمال کاغذی کافی برای فرزندتان فراهم کنید. فرزند خود را به پوشیدن لباس مناسب با آب و هوا تشویق کنید. در صورت بیماری فرزند، از حضور او در مدرسه خودداری کنید.
• معلمان. رعایت بهداشت در کلاس درس توجه و نظارت داشته باشند. بهداشت فردی به دانش‌آموزان آموزش دهند. برای پیشگیری از شیوع بیماری با اولیا دانش آموزان همکاری داشته باشند.

با رعایت نکات ساده سالم بمانید

برای جمع بندی نکاتی برای حفظ سلامت کودکان در مدرسه وجود دارد که باید بدان توجه داشته باشید:

• به کودکان خود ضدعفونی کننده دست حاوی الکل بدهید تا در میز یا کوله پشتی خود نگهداری کنند. هنگامی که برای شستن دست‌ها آب و مواد شوینده در دسترس نیست، کودکان باید قبل از خوردن تنقلات یا ناهار و بعد از استفاده از اشیاء و وسایل مشترک در کلاس از ضدعفونی کننده دست استفاده کنند.
• به کودکان خود یک بسته دستمال کاغذی بدهید تا در میز یا کوله پشتی خود نگهداری کنند. کودکان خود را تشویق کنید تا حتما از دستمال کاغذی استفاده کنند. اگر دستمال کاغذی در دسترس نباشد، باید در ناحیه آرنج خود سرفه یا عطسه کنند.
•  به کودکان یادآوری کنید که دست‌های خود را از چشم‌ها و دهان خود دور نگه دارند، زیرا دست‌ها اغلب مملو از میکروب است.
• به کودکان بیاموزید که غذا یا سایر وسایل شخصی که متعلق به خودشان است را در اختیار دیگران قرار ندهند. دانش آموزان را تشویق کنید که از این قانون ساده استفاده کنند: وسایل شخصی و خوراکی‌های خود را با دیگران به اشترا ک نگذارند.

همچنین برای فرزندان شما مهم است که رژیم غذایی سالم داشته باشند، خواب کافی داشته باشند و برای پیشگیری از ورود ارگانیسم‌های بیماری‌زا حتما  واکسیناسیون انجام دهند.

در صورت مشاهده علائمی مانند تب، سرفه، گلودرد یا بثورات در فرزندتان، از حضور او در مدرسه خودداری کنید و اجازه دهید در خانه استراحت کند.

نتیجه گیری

رعایت بهداشت در مدارس، یک وظیفه همگانی است. دانش آموزان با رعایت نکات بهداشتی ساده، می‌توانند به طور چشمگیری از شیوع سرماخوردگی در مدارس پیشگیری کنند و همچنین مسئولین مدارس با مهیا کردن محیطی سالم و بهداشتی برای دانش‌آموزان امکان انتقال عوامل بیماری‌زا را کاهش دهند. در این زمینه، همکاری والدین، معلمان و دانش‌آموزان می‌تواند در ایجاد محیطی سالم و بهداشتی برای یادگیری و رشد دانش‌آموزان موثر باشد.

پرسش و پاسخ

1. چرا باید بهداشت را رعایت کنیم؟

با رعایت بهداشت فردی می‌توانید از بروز برخی بیماری‌ها در خود، خانواده‌ یا محیط‌های آموزشی جلوگیری کنید. وقتی دانش‌آموزان زمان کمتری را صرف تمرکز بر سلامتی خود می‌کنند، می‌توانند عادات ناسالمی را ایجاد کنند که می‌تواند عواقب بعدی را در زندگی داشته باشد. تشویق به رعایت نکات سلامتی و بهداشت برای دانش‌آموزان ضروری است تا فرصت‌هایی برای رشد و دستیابی به اهداف خود داشته باشند. برای مثال اگر فردی در خانواده یا مدرسه با رعایت نکردن اصول بهداشتی دچار یک بیماری مسری مثل سرماخوردگی شود، سلامت سایر افراد خانواده و سایر افراد درمدرسه را نیز به خطر می‌اندازد.

2. در صورتی که دانش آموزی علائم حالت تهوع یا اسهال داشته باشد، چند روز باید در خانه بماند؟

اگر فرزندتان دارای علائمی مانند حالت تهوع و اسهال باشد باید تا 48 ساعت پس از پایان علائم در خانه استراحت کند و از حضور او درمدرسه خودداری کنید.

3. چگونه از ابتلای فرزند خود به سرماخوردگی در مدرسه پیشگیری کنیم ؟

مهمترین روش پیشگیری، رعایت بهداشت است. شستشوی صحیح دست‌ها با صابون کافی برای مقابله با اکثر میکروب‌های بیماری‌زا بعنوان مهمترین روش پیشگیری توصیه شده است. آموزش روش شحیح شستن دست به کودکان ضروری می‌باشد. همچنین به فرزندان خود بیاموزید از افراد بیمار دوری کنند؛ بیمار با عطسه یا سرفه می‌تواند به راحتی دیگران را از فاصله نزدیک آلوده کند.

منبع

Keep Kids Healthy at School