هر آنچه باید در مورد بیماری میاستنی گراویس بدانید

میاستنی گراو‌یس چیست

میاستنی گراویس (MG) یک بیماری شایع، مزمن، خود ایمنی و عصبی عضلانی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه ارتباط بین اعصاب و عضلات را هدف قرار می‌دهد. این بدان معناست که برای افرادی که با این بیماری زندگی می‌کنند، عضلات ارادی به سیگنال‌های ارسال شده از مغز به خوبی پاسخ نمی‌دهند. این بیماری را می‌توان با علائم شایع مانند افتادگی پلک، ضعف شدید عضلانی و خستگی تشخیص داد.

بیماری میاستنی گراویس بعنوان یک بیماری خود ایمن شناخته شده که میزان شیوع آن در جهان بالا است. طبق گزارشات منتشرشده، در هر 1 میلیون نفر، حدود 100-350 مورد به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری بر کیفیت زندگی روزمره افراد درگیرشده و حتی نزدیکان او تأثیر می‌گذارد و آنها را درگیر مشکلات می‌کند. همچنین این بیماری می‌تواند منجر به احساس سرخوردگی و افسردگی در فرد مبتلا شود. در یک کارآزمایی که در "بنیاد میاستنی گراویس آمریکا" انجام شد، مشخص شد که میاستنی گراویس در جنبه‌های مختلف زندگی بیماران تاثیر می‌گذارد:

طبق نتایج بدست آمده، از شرکت کنندگان در این کارآزمایی:

• 79 درصد دریافتند که بر زندگی خانوادگی تأثیر می‌گذارد.
• 79 درصد دریافتند که بر زندگی کاری تأثیر می‌گذارد.
• 84 درصد دریافتند که بر توانایی عملکرد فردی تأثیر می‌گذارد.
• 86 درصد دریافتند که بر توانایی انجام ورزش تأثیر می‌گذارد.

بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، تشخیص سریع بیماری، مراجعه به پزشک و پیگیری روش‌های درمانی می‌تواند به بیمار و اعضای خانواده کمک کند تا بتوانند از وخامت بیماری پیشگیری کرده و علائم بیماری را تا حدود زیادی کنترل کنند و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد.

علت بیماری میاستنی گراویس

علت بیماری میاستنی گراویس همچنان ناشناخته است. میاستنی گراویس زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به گیرنده‌های عضلانی حمله می‌کند. در شرایط عادی، این گیرنده‌ها باید به انتقال‌دهنده عصبی استیل کولین پاسخ دهند. این امر به سیگنال‌های عصبی اجازه می‌دهد تا ماهیچه‌ها را به حرکت وادار کنند. با این حال، زمانی که این گیرنده‌ها آسیب ببینند یا تخریب شوند، ماهیچه ها دیگر نمی‌توانند به سیگنال‌های عصبی پاسخ دهند. این باعث می‌شود ماهیچه‌های سراسر بدن به‌طور فزاینده ای ضعیف شوند. 

همچنین علت بیماری میاستنی گراویس می‌تواند با عملکرد غده تیموس مرتبط باشد. تیموس عضوی است که در پشت استخوان سینه قرار دارد و تصور می‌شود در بروز بیماری در برخی افراد نقش دارد. در بدن آنتی‌بادی‌هایی توسط تیموس تولید می‌شود. در میاستنی گراویس، برخی از این آنتی‌ بادی‌ها ممکن است به گیرنده‌های استیل کولین آسیب بزنند یا آن را تخریب کنند. هنوز مشخص نیست که چرا تیموس شروع به تولید این آنتی بادی‌های مضر می‌کند.

اینفوگرافیک چگونگی بروز بیماری میاستنی گراویس

علائم بیماری میاستنی گراویس

علائم میاستنی گراویس غیر قابل پیش بینی است و می‌تواند در طول روزها یا حتی ساعت‌ها متغیر باشد. این علائم همچنین می‌توانند بسیار متفاوت باشند، بنابراین بروز علائم در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد و هر فرد علائم خاصی را تجربه کند. در یک مطالعه جمعیتی اخیر، مشخص شد که در 51 درصد افراد، اولین علائم میاستنی گراویس، مشکلات چشمی مانند دوبینی یا افتادگی پلک بوده است. در همین مطالعه مشخص شده است که حدود 54.5 درصد از افرادی که با مشکلات میاستنی گراویس چشمی مراجعه می‌کنند به میاستنی گراویس عمومی مبتلا می‌شوند که شامل ضعف عمومی‌تر ماهیچه‌های ارادی در سراسر بدن می‌شود که در 2 سال اول بیماری، سطح شدید علائم مشاهده می‌شود. بین 15 تا 20 درصد افرادی که با میاستنی گراویس زندگی می‌کنند دچار بحران میاستنی می‌شوند که می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی شود.

علائم دیگر بیماری عبارتند از:

• ضعف عضلانی و خستگی که در هنگام انجام کار یا با انجام ورزش عضلانی افزایش می‌یابد و پس از قرار گرفتن عضلات در حالت استراحت، بهبود می‌یابد.
• ضعف عضلات کنترل کننده
  • پلک‌ها
  • حرکت چشم
  • تغییرحالت چهره
  • جویدن
  • بلعیدن
  • سرفه کردن
  • مشکلات تنفس
  • حرکت دست و پا
  • افتادگی پلک
  • دوبینی یا تاری دید
  • مشکل در بلع
  • مشکل در صحبت کردن
  • مشکل در راه رفتن
  • ضعف عضلات دست
  • افت سر یا عقب افتادگی سر

اینفوگرافیک علائم بیماری میاستنی گراویس

تشخیص بیماری میاستنی گراویس

علت بیماری میاستنی گراویس هر عاملی که باشد تشخیص آن ممکن است چالش برانگیز باشد، زیرا علائم بیماری با برخی بیماری‌های دیگر شباهت دارد. بعد از مشاهده برخی علام رایج و مشکوک، فرد باید به متخصص مراجعه کند تا علت دقیق بروز علائم مشخص شود. برای تشخیص دقیق این بیماری، راهکارهای زیر انجام میشود:

• معاینه فیزیکی توسط پزشک و پرسش متخصص در مورد تاریخچه پزشکی 
• آزمایش خون برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های خاص
• الکترومیوگرافی (EMG) = نوار عصب عضله
• تصویر برداری سی تی اسکن (CT scan) یا ام آر آی (MRI) برای بررسی غده تیموس

تشخیص به‌موقع و پیگیری راه‌کارهای درمانی مناسب برای میاستنی گراویس بسیار ضروری است تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی پیشگیری شود.

درمان میاستنی گراویس

در حالی‌که راه‌کارهای درمانی متعددی برای بیماران میاستنی گراویس در دسترس هستند، بسیاری از این درمان‌ها تنها به تسکین علائم کمک می‌کنند یا تاثیرات کلی بر وضعیت بیمار دارند و یا حتی برخی از افرادی مبتلا به میاستنی گراویس به خوبی به آنها پاسخ نمی‌دهند. در نتیجه، نیاز فوری به ارائه گزینه‌های درمانی هدفمندتر و قابل تحمل‌تر وجود دارد که مکانیسم زمینه‌ای میاستنی گراویس را برای پزشکان و بیماران بررسی می‌کند. میاستنی گراویس اغلب با 14 بیماری دیگراشتباه گرفته میشود؛ از جمله فیبرومیالژیا استرس و دیابت و… .بنابراین آگاهی و شناخت علائم بیماری و مراجعه به پزشک می‌تواند در تشخیص زودهنگام و دقیق بیماری و ارائه راه‌کارهای درمانی توسط متخصص موثر باشد. برای آشنایی با راه‌کارهای موثر درمانی این بیماری، روش‌های درمان بیماری درمان میاستنی گراویس درادامه مطالب آورده شده است:

خرید بهترین مکمل برای درمان میاستنی گروایس از داروخانه حاتم

درمان دارویی

همان‌گونه که گفته شد، اختلال در انتقال پیام عصبی به عضلات و بروز ضعف عضلانی در افراد مبتلا به میاستنی گراویس اتفاق می‌افتد. برای کنترل علائم بیماری پزشک متخصص درمان دارویی را با هدف تقویت انتقال پیام‌های عصبی به عضلات و کاهش فعالیت سیستم ایمنی آغاز می‌کند. داروهای مختلفی برای درمان میاستنی گراویس وجود دارد که انتخاب آن‌ها به شدت بیماری، نوع آنتی‌بادی‌ها و واکنش بیمار به درمان بستگی دارد. داروهای موثر و رایج در درمان میاستنی گراویس عبارتند از:

•  مهارکننده‌های کولین استراز مانند پیریدوستیگمین = پیرامیست = مستینون
• کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون
• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین و سیکلوسپورین
• داروهای بیولوژیک جدیدتر مانند ریتوکسیماب و اکولیزوماب

هر یک از این داروها دارای مکانیسم عمل خاص خود هستند و ممکن است در افراد مختلف عوارض جانبی متفاوتی ایجاد کنند. بنابراین افراد مبتلا باید داروهای میاستنی گراویس را طبق دستورالعمل و با تایید و تجویز پزشک متخصص مصرف کنند. مثال:

درمان غیردارویی

 اگرچه درمان‌های دارویی نقش مهمی در کنترل علائم این بیماری مانند ضعف عضلانی و مشکلات چشمی دارند، اما درمان‌های غیردارویی نیز می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. بنابراین متخصص علاوه‌بر تجویز دارو، رعایت برخی نکات و روش‌های درمانی را توصیه می‌کند. این روش‌های درمانی توصیه شده شامل:

• کنترل استرس: مهم ترین عامل بروز این بیماری استرس یا فشار روحی بوده و در صورت تداوم اضطراب و فکر و ناراحتی، بیماری سریعا پیشرفت خواهد کرد. پس توصیه میشود برای کمک به درمان علائم بیماری، برخی تکنیک‌های مدیریت استرس مثل ورزش یوگا و مدیتیشن و همچنین استراحت زیاد و اجتناب از انجام فعالیت‌های سنگین، جزء برنامه زندگی فرد قرار گیرد.
• در موارد شدید: فیزیوتراپی برای تقویت عضلات ضعیف شده، گفتار درمانی برای بهبود مشکلات بلع و گفتار
• برنامه غذایی مناسب برای تأمین انرژی مورد نیاز بدن از جمله مواد غذایی سرشار از ویتامین های ب و … ، 

اینفوگرافیک درمان غیردارویی بیماری میاستنی گراویس

رژیم غذایی میاستنی گراویس

افراد مبتلا به بیماری میاستنی گراویس، بدین علت که دچار ضعف عضلانی و مشکلات بلع می‌شوند، ممکن است در تغذیه و برنامه غذایی خود با چالش‌هایی روبرو شوند. رژیم غذایی مناسب برای این بیماران، نقش مهمی در حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها دارد. یک رژیم غذایی متعادل و مغذی که شامل تمام گروه‌های غذایی باشد، به تامین انرژی موردنیاز بدن و حفظ عملکرد عضلات کمک می‌کند. همچنین، مصرف غذاهای نرم و سبک، می‌تواند به کاهش مشکلات بلع و بهبود تغذیه‌رسانی کمک کند. علاوه‌بر‌این، برخی مواد مغذی مانند ویتامین‌های گروه B، آهن و پتاسیم، به دلیل نقش آن‌ها در عملکرد عضلات و سیستم عصبی، اهمیت ویژه‌ای برای بیماران مبتلا به میاستنی گراویس دارند. البته، برنامه غذایی و تغذیه هر بیمار باید با توجه به شرایط خاص او و توصیه‌های پزشک متخصص تغذیه تنظیم شود.

نتیجه گیری

میاستنی گراویس (MG) یک بیماری شایع، خودایمنی و عصبی عضلانی است که به دلیل بروز مشکل در سیگنال‌های ارسال‌شده بین اعصاب و ماهیچه‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه عملکرد ماهیچه‌های بدن مختل شده و باعث ایجاد ضعف عضلانی خصوصا ماهیچه‌های ارادی بدن می‌شود. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند اغلب علائم متفاوتی را تجربه می‌کنند. در مراحل مختلف بیماری برخی از شایع‌ترین علائم مانند افتادگی پلک چشم، دوبینی و تاری دید، اختلال در گفتار، بلع غذا، حرکت دست و پا در بیمار قابل تشخیص می‌باشد. پس از تشخیص بیماری، راه‌کارهای درمانی با توجه به مرحله بیماری، با تجویز دارو توسط متخصص صورت می‌گیردو همچنین اقدامات لازم جهت کنترل علائم مانند رژیم غذایی مناسب و تغییر سبک زندگی توصیه می‌شود.

پرسش و پاسخ

1. چه ویتامین‌هایی برای میاستنی گراویس مفید هستند؟

مطالعات نشان داده شده است که از میان مکمل‌ها و ویتامین‌ها، مکمل ویتامین D، مکمل‌های ویتامین C و ویتامین‌ B باعث تقویت پاسخ ایمنی سالم و کاهش خستگی در افراد مبتلا به میاستنی گراویس می‌شود.

2. چند نوع میاستنی گراویس وجود دارد؟

دو شکل بالینی میاستنی گراویس وجود دارد: چشمی و ژنرالیزه. در میاستنی گراویس چشمی، ضعف عضلانی اغلب ابتدا در ماهیچه‌های پلک‌ها و سایر عضلات کنترل کننده حرکت چشم (عضله خارج چشمی) ظاهر می‌شود. میاستنی ژنرالیزه شامل مواردی می‌شود که عضلات دیگر هم درگیر بیماری و دچار ضعف عضلانی می‌شوند.

3. بیماری میاستنی چگونه پیشرفت می‌کند؟

میاستنی گراویس یک بیماری طولانی‌مدت است که معمولاً دارای مراحلی است که بهبود می‌یابد و فازهایی که وخیم‌تر می‌شود. معمولاً بیشتر قسمت‌های بدن را درگیر می‌کند و طی هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها از چشم‌ها و صورت به نواحی دیگر گسترش می‌یابد. اما برای برخی از افراد مبتلا به میاستنی گراویس فقط چشم‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

4. چه داروهایی برای کاهش علائم میاستنی گراویس موثر هستند؟

داروهای آنتی کولین استراز، داروهایی برای درمان میاستنی گراویس شامل مستینون یا پیریدوستیگمین است که روند تجزیه استیل کولین را در محل اتصال عصبی عضلانی کاهش می‌دهد و انتقال عصبی عضلانی را بهبود می‌بخشد و قدرت عضلانی را افزایش می‌دهد.

منبع

What is myasthenia gravis disease