علائم عفونت ادراری + بهترین درمان عفونت ادراری

عفونت ادراری (UTI) چیست؟

عفونت‌های مجاری ادراری، عفونت‌های شایعی هستند که زمانی اتفاق می‌افتند که باکتری‌ها، اغلب از پوست یا رکتوم، وارد مجرای ادرار شده و مجاری ادراری را آلوده می‌کنند. عفونت‌ها می‌توانند چندین قسمت از دستگاه ادراری را درگیر کنند، اما شایع‌ترین نوع عفونت مثانه (سیستیت) است. عفونت کلیه (پیلونفریت)، نوع دیگری از عفونت ادراری است. این نوع عفونت، کمتر شایع هستند، اما خطرناک‌تر از عفونت‌های مثانه هستند.

علائم عفونت ادراری

علائم عفونت ادراری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

علائم عفونت ادراری اگر در کودکان بروز یابد، ممکن است نتوانند در مورد آن به شما اطلاع دهند. در حالی که تب، شایع‌ترین علائم این عارضه در نوزادان و کودکان نوپا است، اکثر کودکانی که دچار تب می‌شوند لزوما دارای عفونت نیستند. اگر نگران این هستید که فرزند شما ممکن است عفونت ادراری داشته باشد، با متخصص صحبت کنید.

علت عفونت اداراری

عفونت ادراری معمولاً زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از سطح پوست، وارد مجرای ادرار شده و شروع به انتشار در مثانه می‌کنند. سیستم ادراری به گونه ای طراحی شده است که از باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. اما گاهی اوقات سیستم ادراری امکان پیشگیری از ورود باکتری‌ها را ندارد. بنابراین، باکتری‌ها ممکن است نفوذ کرده و منجر به یک عفونت کامل در دستگاه ادراری شوند. رایج‌ترین عفونت‌های ادراری عمدتاً در زنان رخ می‌دهد و مجرای ادراری و مثانه را درگیر می‌کند.

• عفونت مثانه: باکتری «اشریشیا کلی»(E. coli) معمولا عامل ایجاد این نوع عفونت ادراری شناخته شده است که این نوع باکتری معمولا در دستگاه گوارش (GI) یافت می‌شود. اما گاهی اوقات برخی باکتری‌های دیگر عامل ایجاد عفونت هستند. همچنین ممکن است رابطه جنسی عامل بروز عفونت مثانه شود، اما برای ابتلا به آن لزوما نیازی به فعالیت جنسی نیست. همه زنان به علت آناتومی بدن خود در معرض خطر عفونت مثانه قرار دارند. در آناتومی بدن زنان، مجرای ادرار نزدیک به مقعد قرار دارد و دهانه مجرای ادرار نزدیک مثانه است. در این شرایط، باکتری‌های اطراف مقعد راحت‌تر  می‌توانند وارد مجرای ادرار شده و به مثانه بروند.
• عفونت مجرای ادرار: زمانی‌که که باکتری دستگاه گوارش از مقعد به بخش مجرای ادرار گسترش پیدا کند. می‌تواند باعث ایجاد عفونت مجرای ادراری شود. عفونت مجرای ادرار نیز می‌تواند بعلت برخی عفونت‌های مقاربتی ( مانند تبخال، سوزاک، کلامیدیا و مایکوپلاسما) ایجاد شود که علت آن نزدیک بودن مجرای ادرار زنان به واژن تشخیص داده شده است.

عوامل خطر در عفونت ادراری

• آناتومی زن: مجرای ادرار زنان نسبت به مردان  کوتاه‌تر است. در نتیجه، باکتری‌ها در فاصله  زمانی کمتری به مثانه می‌رسند.
• فعالیت جنسی: در صورت داشتن فعالیت جنسی زیاد، خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری افزایش می‌یابد. شریک جنسی جدید نیز خطر عفونت ادراری را افزایش می‌دهد.
• روش‌های جلوگیری: برخی روش‌های خاص پیشگیری از بارداری، مانند استفاده از دیافراگم به منظور پیشگیری از بارداری، ممکن است در افزایش خطر عفونت ادراری موثر باشد. همچنین استفاده از عوامل اسپرم‌کش نیز می‌تواند خطر را افزایش دهد.
• یائسگی: کاهش سطح استروژن در گردش، تغییراتی  را در دستگاه ادراری ایجاد می‌کند. این تغییرات احتمال خطر عفونت ادراری را افزایش می‌دهد.
• مشکلات ادراری: نوزادانی که از بدو تولد با مشکلاتی در قسمت مجاری ادراری متولد می شوند، ممکن است هنگام دفع ادرار، دچار مشکل شوند. ادرار در مجرای ادرار تجمع یافته و باعث عفونت ادراری می‌شود.
• مسدود شدن دستگاه ادراری: وجود سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث تجمع ادرار در مثانه شود. در نتیجه خطر عفونت ادراری افزایش می‌یابد.

عوارض عفونت ادراری

علائم عفونت ادراری در افراد مختلف قابل تشخیص است و هنگامی‌‍که با مشاهده این علائم، عفونت‌های دستگاه ادراری به‌موقع و به درستی درمان شود، عوارض جدی مشاهده نمی‌شود. اما در صورت عدم درمان، عفونت‌های ادراری می‌توانند برای سلامتی بدن خطرناک باشند.

عوارض عفونت ادراری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ابتلا به عفونت‌های مکرر. به این معنی که در عرض شش ماه تا یکسال بصورت متناوب، به دو یا چند عفونت ادراری درگیر شوید. اغلب زنان، مستعد ابتلا به عفونت‌های مکرر هستند.
•  آسیب دائمی کلیه. ناشی از عفونت کلیه به دلیل درمان نشدن عفونت ادراری
•  بروز عفونت ادراری. در دوران بارداری و تولد نوزاد کم وزن یا نارس 
• تنگی مجرای ادرار در مردان. ناشی از عفونت‌های مکرر مجرای ادرار
• عفونت خونی. عفونت خونی عارضه‌ای خطرناک و بالقوه تهدید کننده زندگی  است؛ به خصوص اگر عفونت از مجرای ادرار به کلیه‌ها برسد.

جلوگیری از عفونت ادراری

برخی روش‌های توصیه شده توسط متخصصان ممکن است به کاهش خطر عفونت  ادراری کمک کند:

• مایعات به خصوص آب زیاد بنوشید: نوشیدن آب به مقدار کافی به رقیق شدن ادرار کمک می‌کند که منجر به دفع بیشتر ادرار می‌شود. (نوشیدن آب به مقدار کافی، باعث خروج باکتری‌ها از دستگاه ادراری تا قبل از شروع عفونت می‌شوند).
• آب زغال اخته(کرن بری) را امتحان کنید: مطالعات انجام شده در مورد تاثیر آب زغال اخته (کرن بری) در پیشگیری از عفونت ادراری، تکمیل نمی‌باشد. با این حال، نوشیدن آب زغال اخته احتمالا مضر نیست.
• محل خروج ادرار را کاملا پاک کنید: این کار را بعد از ادرار و بعد از اجابت مزاج انجام دهید که جلوگیری از گسترش باکتری از مقعد به واژن و مجرای ادرار کمک می‌کند.
• شستشو بعد از رابطه جنسی: بلافاصله پس از رابطه جنسی، مثانه خود را خالی کنید. همچنین یک لیوان پر آب بنوشید تا به شستشوی باکتری‌ها کمک کند.
• از محصولات بالقوه تحریک کننده زنانه خودداری کنید: استفاده از آنها در ناحیه تناسلی می‌تواند مجرای ادرار را تحریک کند. این محصولات شامل اسپری‌های دئودورانت و استفاده از پودرهای مختلف می‌باشد.
• روش پیشگیری از بارداری خود را تغییر دهید: دیافراگم‌ها، کاندوم‌های بدون روغن یا کاندوم‌‌های اسپرم کش می‌توانند به رشد باکتری‌ها کمک کنند.

تشخیص عفونت ادراری 

آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص عفونت‌های دستگاه ادراری عبارتند از:

• بررسی نمونه ادرار: ممکن است پزشک از شما نمونه ادرار بخواهد. ادرار در آزمایشگاه برای بررسی گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز یا باکتری مورد آزمایش قرار می‌گیرد. ممکن است به شما گفته شود که ابتدا ناحیه تناسلی خود را با یک پد ضدعفونی کننده پاک کنید و سپس ادرار را جمع آوری کنید. ضدعفونی کردن به جلوگیری از آلوده شدن نمونه کمک می‌کند.
• رشد باکتری‌های دستگاه ادراری: در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی ادرار گاهی اوقات با کشت ادرار دنبال می‌شود. این آزمایش به پزشک شما می‌گوید که چه باکتری‌هایی باعث عفونت می‌شوند.
• ایجاد تصاویری از دستگاه ادراری: عفونت ادراری مکرر ممکن است به دلیل یک مشکل ساختاری در دستگاه ادراری ایجاد شود. پزشک ممکن است سونوگرافی، سی تی اسکن یا «ام آر آی» را برای بررسی این مشکل تجویز کند. ممکن است از رنگ کنتراست برای برجسته کردن ساختارهای دستگاه ادراری استفاده شود.
• استفاده از یک اسکوپ برای دیدن داخل مثانه اگر عفونت ادراری مکرر دارید، پزشک شما ممکن است سیستوسکوپی را انجام دهد. این آزمایش شامل استفاده از یک لوله بلند و نازک با عدسی به نام سیستوسکوپ برای دیدن داخل مجرای ادرار و مثانه است. سیستوسکوپ در مجرای ادرار قرار می گیرد و از طریق مثانه عبور می‌کند.

بهترین درمان عفونت ادراری با آنتی بیوتیک‌ها

عفونت‌های ساده

درمان عفونت ادراری با تجویز پزشک که معمولا برای عفونت‌های ساده استفاده می‌شوند عبارتند از:

• قرص سفیکسیم 200 و 400 میلی گرم: هر 24 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
• قرص کوتریکوکسازول400/80 میلی گرم: هر 12 ساعت دو عدد با هم با آب زیاد و معده پر - منع مصرف در فاویسم
• ساشه فسفومایسین 3 گرم: هر 24 ساعت یک ساشه در نصف لیوان آب سرد، با معده پر
• قرص نیتروفورانتوئین 100 میلی گرم: هر 6 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر - منع مصرف در فاویسم
• کپسول سفالکسین 250 و 500 میلی گرم: هر 6 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر
• ویال سفتریاکسون تزریقی 500 میلی گرم و 1 گرم: تزریق عضلانی یا داخل وریدی

گروهی از آنتی بیوتیک‌ها به نام فلوروکینولون‌ها معمولا برای عفونت‌های ادراری ساده توصیه نمی‌شود. این داروها عبارتند از: سیپروفلوکساسین (سیپرو)، لووفلوکساسین و غیره. خطرات این داروها به طور کلی بیشتر از مزایای درمان عفونت ادراری بدون عارضه است. در موارد عفونت ادراری پیچیده یا عفونت کلیه، پزشک شما ممکن است در صورتی که گزینه‌های درمانی دیگری وجود نداشته باشد، یک داروی فلوروکینولون تجویز کند. اغلب، علائم عفونت ادراری ظرف چند روز پس از شروع درمان برطرف می‌شود. اما ممکن است لازم باشد آنتی بیوتیک را برای یک هفته یا بیشتر ادامه دهید. تمام دارو را طبق دستور مصرف کنید. برای یک عفونت ادراری بدون عارضه که خطری برای سلامتی شما ندارد، ممکن است پزشک، دوره کوتاه‌تری از درمان را توصیه کند. معمولا مصرف یک آنتی بیوتیک برای 1 تا 3 روز تجویز می‌شود. اینکه آیا یک دوره کوتاه درمان برای درمان عفونت شما کافی است یا خیر، بستگی به علائم و سابقه پزشکی شما دارد. پزشک نیز ممکن است به شما مسکنی بدهد که می‌تواند سوزش هنگام ادرار را کاهش دهد. اما درد معمولاً بلافاصله پس از شروع آنتی بیوتیک از بین می‌رود.

• قرص فنازوپیریدین 100 میلی گرم: برای رفع سوزش ادرار - هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر-آگاه باشید که  ادرار را قهوه ای میکند و با وجود خون در ادرار اشتباه نگیرید.مصرف این دارو در فاویسم، احتیاط فراوان دارد. در صورت مصرف همزمان با آنتی بیوتیک، حداقل دو ساعت فاصله با آنتی بیوتیک باید داشته باشد.

 درمان عفونت ادراری با مکمل

عفونت‌های مکرر

درمان عفونت ادراری برای مواردی که به‌طور مکرر دچار عفونت ادراری می‌شوید، پزشک ممکن است داروهای زیر را توصیه کند:

• آنتی بیوتیک با دوز کم که ممکن است آنها را به مدت شش ماه یا بیشتر مصرف کنید.
• تشخیص و درمان خود در هنگام بروز علائم که از شما خواسته می‌شود که درصورت مشاهده علائم، با پزشک خود در تماس باشید.
• مصرف یک دوز آنتی بیوتیک بعد از رابطه جنسی در صورتی که عفونت ادراری مربوط به فعالیت جنسی باشد.
•  استروژن درمانی واژن در دوران یائسگی.
   

بهترین درمان عفونت ادراری به روش خانگی

عفونت‌ ادراری می‌تواند دردناک باشند، اما تا زمانی که آنتی‌بیوتیک‌ها عفونت را درمان کنند، می‌توانید اقدامات لازم را برای کاهش ناراحتی انجام دهید. این نکات را دنبال کنید:

• نوشیدن مقدار زیادی آب. نوشیدن آب به مقدار کافی، به رقیق شدن ادرار و دفع باکتری‌ها کمک می‌کند.
• اجتناب از نوشیدنی‌های محرک مثانه. از نوشیدن قهوه، الکل و نوشابه‌های حاوی آب مرکبات یا کافئین تا زمانی که عفونت پاک نشده است خودداری کنید. این نوشیدنی‌ها می‌توانند مثانه شما را تحریک کرده و نیاز به ادرار را افزایش دهند.
• استفاده از پد حرارتی. برای کمک به کاهش فشار یا ناراحتی مثانه، یک پد گرم (داغ نباشد) روی شکم خود قرار دهید.

بهترین درمان عفونت ادراری به روش سنتی

 بسیاری از مردم برای جلوگیری از عفونت ادراری، آب زغال اخته می‌نوشند. نشانه‌هایی وجود دارد که محصولات زغال اخته، به شکل آب یا قرص، ممکن است دارای خواصی باشد که با عفونت مبارزه می‌کند. محققان به بررسی توانایی آب زغال اخته برای جلوگیری از عفونت ادراری ادامه می‌دهند، اما نتایج نهایی نیستند. اگر احساس می‌کنید آب زغال اخته به شما در پیشگیری از عفوت ادراری کمک می‌کند نوشیدن آن ضرر کمی دارد، اما مراقب کالری آن باشید. برای اکثر مردم، نوشیدن آب زغال اخته بی‌خطر است. با این حال، در برخی افراد ناراحتی معده یا اسهال مشاهده شده است.

نکته : اما اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (جانتووین) استفاده می‌کنید، آب کرن بری ننوشید.

نتیجه‌گیری

علائم عفونت ادراری (UTI) در افراد بر اثر بروز عفونت در هر قسمت از سیستم ادراری ایجاد می‌شود. سیستم ادراری شامل کلیه‌ها، میزنای‌ها، مثانه و مجرای ادرار می‌باشد. بیشتر عفونت‌های دستگاه ادراری تحتانی، مثانه و مجرای ادرار را درگیر می‌کنند. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت UTI هستند. اگر عفونت محدود به مثانه باشد، می‌تواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. اما اگر عفونت ادراری به کلیه‌ها سرایت کند، ممکن است مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد شود. درمان عفونت ادراری با مصرف آنتی بیوتیک‌ها و درمان‌ خانگی و سنتی انجام می‌شود.

پرسش و پاسخ

1-رنگ ادرار در عارضه عفونت ادراری چه تغییری می‌کند؟

گاهی عفونت ادراری باعث تغییر رنگ ادرار می‌شود که باعث کدر و تیره رنگ شدن ادرار می‌شود. در بیشتر مواقع ادرار بوی نامطبوع می‌گیرد.

2-رابطه جنسی باعث عفونت ادراری می‌شود؟

بله. رابطه جنسی به خصوص در خانم ها باعث بروز این بیماری می‌شود.

3- عفونت ادراری باعث یبوست می‌شود؟

بله . این احتمال وجود دارد که با این بیماری یبوست نیز بروز پیدا کند.

4- چرا عفونت ادراری می گیریم؟

معمولاً ورود باکتری‌های مدفوع به دستگاه ادراری، علت ایجاد عفونت ادراری است. مجرای ادرار خانم‌ها کوتاه‌تر از آقایان است؛ بنابرین بیشتر در معرض UTI قرار دارند. در هر صورت، عفونت ادراری ممکن است منشا قارچی یا ویروسی نیز داشته باشد.

5-برای عفونت ادراری چکار کنیم؟

• نوشیدن آب به مقدار کافی: نوشیدن آب به مقدار کافی، باعث رقیق شدن ادرار و خروج باکتری‌ها از مجرای ادراری می‌شود.
• اجتناب از نوشیدن مواردی که باعث تحریک مثانه می‌شود مثل: الکل و قهوه.
• استفاده از کیسه آب گرم: قرار دادن کیسه آب گرم (نباید زیاد داغ باشد) بر روی شکم، در برطرف شدن حس ناخوشایند و فشار مثانه کمک می‌کند.

منبع:

UTI