مترونیدازول / Metronidazole
نام تجاری : متروماکس (Metromax)، فلاژیل، فلاژیکس ، متروفن، متوژیل، آمیزول و…
نام ژنریک : مترونیدازول (Metronidazole)
دسته دارویی : آنتی بیوتیک
توضیحات محصول
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک است که برای درمان بسیاری از عفونتها استفاده میشود. عملکرد این آنتی بیوتیک از طریق توقف رشد باکتریها و انگلهای خاص میباشد. این آنتی بیوتیک فقط جهت درمان عفونتهای باکتریایی و انگلی خاصی مورداستاده قرار میگیرد و برای عفونتهای ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) کاربردی ندارد. استفاده از هر آنتی بیوتیک برای بیماریهای غیر مرتبط، میتواند باعث کاهش اثر آن بر عفونت شود. همچنین ممکن است مترونیدازول همراه با سایر داروها برای درمان زخم معده/روده خاص ناشی از یک نوع باکتری (هلیکوباکتر پیلوری) تجویز شود.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- اشکال دارویی مترونیدازول
- قرص مترونیدازول
- قرص واژینال مترونیدازول
- شیاف واژینال مترونیدازول
- ویال مترونیدازول
- شربت مترونیدازول
- ژل مترونیدازول
- ژل واژینال مترونیدازول
- تعداد در بسته
- نحوه صحیح مصرف مترونیدازول
- موارد مصرف مترونیدازول
- مکانیسم اثر
- دوز فراموش شده
- هشدار مصرف
- مقاومت میکروبی نسبت به مترونیدازول
- مصرف در دوران بارداری و شیردهی
- عوارض قرص مترونیدازول
- تداخل دارویی مترونیدازول
- داروهای همگروه مترونیدازول
- شرایط نگهداری قرص مترونیدازول
- شرکت تولیدکننده متروماکس
- پرسش و پاسخ
اشکال دارویی مترونیدازول
با توجه به اشکال مختلف مترونیدازول توصیههای مربوط به این دارو به تفکیک بیان میشود:
قرص خوراکی_ قرص واژینال_ شیاف واژینال_ ویال تزریقی_ شربت خوراکی_ ژل موضعی_ ژل واژینال
قرص خوراکی مترونیدازول (250 و500 میلی گرم)
- برای درمان انواع عفونت های بی هوازی مثل عفونت دندان و معده و واژینال و اسهال عفونی و … قابل تجویز است.
- نحوه مصرف دارو بدین صورت است که میتوانید قبل یا بعد غذا استفاده کنید اما برای جلوگیری از عوارض گوارشی، بهتر است با معده پر استفاده شود.
- قرص را با یک لیوان آب بهصورت کامل ببلعید و از خردکردن یا جویدن آن اجتناب کنید. در صورت داشتن مشکل در بلع، میتوانید دارو را خرد کرده یا بجوید.
- تا 2 ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی کردن و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند اجتناب کنید.
- در صورت تجویز فرم خوراکی، این دارو بصورت 2 تا 3 نوبت در روز مصرف میشود. باید دارو دقیقا سر ساعت مصرف شود.
- دستور مصرف دارو مطابق نظر پزشک شماست و معمولا:
قرص مترونیدازول 250 میلی گرم: | هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
قرص مترونیدازول 500 میلی گرم: | هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
قرص متروماکس
یکی از برندهای معروف قرص مترونیدازول «متروماکس»، محصول شرکت داروسازی تهران شیمی است که کاربرد مختلفی دارد. سایر برندهای معروف مترونیدازول میتوان به برند «فلاژیل» اشاره کرد.
قرص واژینال مترونیدازول (500 میلی گرم)
- برای درمان انواع عفونتهای باکتریایی واژن دارای ترشح رنگی یا بی رنگ و بودار و بدون خارش قابل تجویز است.
- دارو را طبق روش آموزش داده شده توسط پزشک و با اپلیکاتور مناسب دارو استعمال کنید.
- درصورت تجویز یک نوع داروی واژینال، بهترین زمان مصرف شبها پیش از خواب و حداکثر تا 10 روز میباشد.
- در صورت تجویز همزمان دو داروی واژینال، یکی را شب و دیگری را صبح مصرف کنید و تا نیم ساعت پس از مصرف در حالت درازکش باقی بمانید.
- دارو را در صورت دستور پزشک در دوران قاعدگی مصرف نمایید.
- از استفاده دوش واژینال بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
- در صورتی که دارو برای عفونت شما تجویز شده است طی درمان با این دارو از تماس جنسی با همسر خود پرهیز نموده و یا حتما از کاندوم استفاده نمایید. ممکن است همزمان همسرتان هم نیاز به دارودرمانی داشته باشد.
شیاف واژینال مترونیدازول (500 میلی گرم)
- برای درمان انواع عفونت های باکتریایی واژن دارای ترشح رنگی یا بی رنگ و بودار و بدون خارش قابل تجویز است.
- دارو را طبق دستور پزشک مصرف نمایید و در صورت عدم بهبودی پس از دوره درمان، از افزایش مقدار مصرفی خودداری و به پزشک مراجعه نمایید.
- بهترین زمان مصرف این شیاف، شبها پیش از خواب و حداکثر تا 10 روز میباشد.
- در صورت تجویز همزمان دو داروی واژینال، یکی را شب و دیگری را صبح مصرف کنید و تا نیم ساعت پس از مصرف در حالت درازکش باقی بمانید.
- دارو را در صورت دستور پزشک در دوران قاعدگی مصرف نمایید.
- در صورتی که دارو برای عفونت شما تجویز شده است طی درمان با این دارو از تماس جنسی با همسر خود پرهیز نموده و یا حتما از کاندوم استفاده نمایید. ممکن است همزمان همسرتان هم نیاز به دارودرمانی داشته باشد.
- در صورتی که شیاف واژینال مترونیدازول برای شما تجویز شده، شیاف را از پوشش آن خارج نمایید و به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم نمایید با انگشت با کمی فشار داخل واژن قرار دهید و چند دقیقه در همین وضعیت بمانید تا دارو کاملا در محل مناسب قرار بگیرد.
ویال تزریقی مترونیدازول
- این دارو بیمارستانی میباشد و برای درمان عفونت های جراحی و بیمارستانی و… قابل تجویز است. لذا نگهداری و تزریق آن حتما در مرکز درمانی و زیرنظر پزشک صورت گیرد.
- در صورت نیاز به نگهداری و تزریق در خانه، آموزشهای لازم را از پزشک خود دریافت کنید.
- در صورتی که محلول تزریقی دچار کدورت یا تغییر رنگ خاصی شده بود، از تزریق دارو خودداری کنید.
- تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند، خودداری کنید.
شربت مترونیدازول (125میلی گرم در هر 5 میلی لیتر)
- برای درمان انواع عفونت های بی هوازی مثل عفونت دندان و معده و اسهال عفونی
- و … در کودکان یا بزرگسالانی که قادر به مصرف قرص خوراکی نیستند قابل تجویز است.
- دارو را میتوانید قبل یا بعد غذا مصرف کنید. اما برای جلوگیری از عوارض گوارشی بهتر است با معده پر استفاده شود.
- قبل از مصرف ظرف دارو را خوب تکان دهید.
- تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو، از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند، خودداری کنید.
- مصرف دارو را دقیقا مطابق مقدار و تعداد نوبتی که پزشک تجویز میکند تا انتهای دورهی درمانی (معمولا دورهی درمان با مترونیدازول بسته به عفونت حداکثر تا 14 روز میباشد و در برخی عفونتها نیاز به مصرف مقدار زیادی از دارو، تنها در یک نوبت میباشد) ادامه دهید.
- مقدار شربت مترونیدازول در هر نوبت برای اطفال با توجه به سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه میشود. دوز تجویز شربت مترونیدازول 30 تا 50 mg/kg/day میباشد. مثلا برای کودک 5 ساله با وزن 16کیلوگرم، به طور میانگین هر 8 ساعت حدودا 6 سی سی شربت مترونیدازول مناسب است.
- برای مثال برای عفونت دندان کودک 4 ساله تجویز آنتی بیوتیک به شرح زیر است:
شربت مترونیدازول 125 میلی گرم | هر 8 ساعت، دقیق سر ساعت، 5 سی سی، با معده پر و آب زیاد |
شربت آموکسی سیلین 125 میلی گرم | هر 8 ساعت، دقیق سر ساعت، 5 سی سی، با معده پر و آب زیاد |
ژل موضعی مترونیدازول (75/ درصد)
- برای درمان انواع عفونت های پوستی مخصوصا جوش های چرکی و… معمولا روزانه 2 تا 3 مرتبه و حداکثر تا 2 ماه قابل استفاده است.
- قبل و بعد از مصرف دارو دستهای خود را بشویید و یا از دستکش مناسب استفاده کنید.
- مصرف این دارو تنها بر روی پوست مجاز است؛ لذا از استعمال آن در ناحیهی دهان، بینی، چشم، گوش و واژن خودداری کنید.
- دارو را بر روی پوست خشک و تمیز استعمال کنید.
- از پانسمان و پوشاندن ناحیهی مصرف بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
- از قراردادن ژلها در کنار مواد آتشزا خودداری کنید؛ و دارو را در کنار شعله یا حین سیگارکشیدن مصرف ننمایید.
ژل واژینال مترونیدازول (75/ درصد)
- برای درمان انواع عفونت های باکتریایی واژن دارای ترشح رنگی یا بی رنگ و بودار و بدون خارش قابل تجویز است.
- دارو را طبق روش آموزش داده شده توسط پزشک و با اپلیکاتور مناسب دارو، استعمال کنید.
- درصورت تجویز یک نوع داروی واژینال، بهترین زمان مصرف شبها پیش از خواب میباشد. در صورت تجویز همزمان دو داروی واژینال، یکی را شب و دیگری را صبح مصرف کنید و تا نیم ساعت پس از مصرف در حالت درازکش باقی بمانید.
- دارو را در صورت دستور پزشک در دوران قاعدگی مصرف نمایید.
- از مصرف دوش واژینال بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
- در صورتی که دارو برای عفونت شما تجویز شده است، طی درمان با این دارو، از تماس جنسی با همسر خود پرهیز نموده و یا حتما از کاندوم استفاده نمایید. ممکن است همزمان همسرتان هم نیاز به دارودرمانی داشته باشد.
- از قراردادن ژلها در کنار مواد آتشزا خودداری کنید.
نحوه صحیح مصرف مترونیدازول
آنتی بیوتیکها را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و حتی با وجود احساس بهبودی و برطرف شدن علائم، دوره درمان را کامل کنید؛ زیرا در این زمان ممکن است هنوز باکتری بهصورت کامل ریشهکن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت ميكروبی را افزایش میدهد.
در صورتی که شربت مترونیدازول (فرم سوسپانسیون خوراکی) برای شما یا کودکتان تجویز شده است، به شرایط نگهداری و مصرف نوشتهشده در بروشور دارو توجه فرمایید. همچنین مقدار داروی مصرفی در هر نوبت را دقیقا اندازهگیری کنید. (با سرنگ یا پیمانهی مخصوص)
چندین مثال برای کاربرد و دوز مصرفی مترونیدازول(دوره درمان 5 تا 10 روزه ):
برای عفونت دندان | قرص مترونیدازول 250 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای عفونت یا میکروب معده | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم، هر 12 ساعت دو عدد با آب زیاد و معده پر قرص بیسموت 120 میلی گرم هر 12 ساعت دو عدد قبل از غذا قرص نولپازا 40 میلی گرم هر 12 ساعت یک عددنیم ساعت قبل از غذا |
برای اسهال خونی حاد | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای آبسه کبد | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای عفونت باکتریایی واژن (ترشح بودار بدون خارش و گاها رنگی) | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر یا قرص مترونیدازول 250 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر گاها پزشک برای جلوگیری از عود مجدد عفونت از راه رابطه جنسی، هم برای خانم و هم همسر ایشان قرص مترونیدازول را تجویز میکند. |
برای عفونت ادراری بسیار شدید | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر قرص سیپروفلوکساسین 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای التهاب و عفونت لگن(خفیف تا متوسط) | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای آبسه لوله ی تخمدان(خفیف) | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای عفونت در زنان آلوده به بیماری ایدز | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
برای زخم های نای از گزش (خفیف) | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
موارد مصرف مترونیدازول
- آمیبیاز، رودهای (اسهال خونی حاد) یا خارج رودهای (آبسه کبدی)
- بالانتیدیازیس (عامل آلترناتیو)
- عفونتهای بیهوازی: سپتیسمی باکتریال، عفونت استخوان و مفصل، اندوکاردیت، عفونت سیستم اعصاب مرکزی، عفونت زنان
- عفونت گازگرفتگی انسان یا حیوان، پیشگیری یا درمان (عامل آلترناتیو)
- عفونت با کلستریدیوم دیفیسیل
- بیماری کرون، مدیریت پس از برداشتن جراحی، درمان کمکی فیستول ساده پریآنال
- عفونت Dientamoeba fragilis
- ژیاردیازیس (عامل آلترناتیو)
- هلیکوباکتر پیلوری یا میکروب معده یا اچ پایلوری
- عفونتهای داخل شکمی
- آبسههای داخل جمجمهای(آبسه مغزی، آبسه اپیدورال داخل جمجمهای)
- عفونت دندانی
- پنومونی، آسپیراسیون(عامل آلترناتیو)، عفونت دستگاه تنفس تحتانی، آبسه ریوی
- پوچیت حاد
- عفونتهای مقاربتی: واژینوزیس باکتریال، درمان تجربی به دنبال تجاوز جنسی در زنان، بیماریهای التهابی لگن، تریکومونازیس(درمان بیمار و همسر بیمار)
- عفونتهای پوست و بافت نرم: عفونت نکروزان (به عنوان جزئی از یک رژیم ترکیبی مناسب) (عامل آلترناتیو)، عفونت محل جراحی و بخیه (به عنوان مثال، روده یا دستگاه گوارش، زیر بغل یا پرینه)، پوشش بیهوازی را در این عفونتها تضمین میکند.
- پیشگیری از عفونت در عمل جراحی، جراحی کولورکتال
- کزاز(عفونت کلستریدیوم تتانی)
طیف اثر: وسیع الطیف، بهویژه در برابر باکتریهای بیهوازی و انگلهای خاص و انواع باکتریهای بیهوازی اعم از گرم مثبت و گرم منفی مانند باکتریوئیدها، کلستریدیوم،
پپتوسترپتوکوکوس و فوزوباکتریوم، تک یاختهها از جمله تریکوموناس واژینالیس انتامبا هیستولیتیکا (عامل آمیبیازیس) و ژیاردیا لامبلیا (عامل ژیاردیازیس)، هلیکوباکتر پیلوری
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک پرمصرف است که در درمان و پیشگیری عفونتهای متنوعی که عامل بیماریزای آنها یک باکتری بیهوازی یا پروتوزوآ باشد تجویز میشود.
این باکتریها معمولاً در فضای داخلی و بسته بدن که فاقد اکسیژن است (مانند قسمتهای لثه، حفره لگنی و شکمی مانند رودهها) ایجاد عفونت میکنند.به عنوان مثال، این دارو در درمان عفونتهای بیهوازی (از جمله عفونتهای دندان) و درمان واژینوز باکتریایی ناشی از هموفیلوس یا گاردنلا یا کورینه باکتریوم، واژینیت غیراختصاصی و واژینوز بیهوازی مصرف میشود.
- از مزایای مترونیدازول، مناسب بودن آن برای افرادی است که به پنیسیلینها حساسیت دارند.
- ممکن است از مترونیدازول در رژیمهای درمانی خوراکی تجربی برای بیماران مبتلا به عفونت خفیف تا متوسط شکمی استفاده شود.در سایر بیماران نیز میتوان در صورت بهبود بالینی و امکان تحمل رژیم خوراکی، درمان تزریقی را به درمان خوراکی با همان دوز تغییر داد.
- از موارد مهم دیگر، کاربرد مترونیدازول به همراه آموکسی سیلین در رژیمهای درمانی عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری(میکروب معده) و عفونت دندان میباشد. معمولا رژیم درمانی به صورت زیر است:
معمولا برای عفونت دندان: | قرص مترونیدازول 250 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
معمولا برای عفونت یا میکروب معده: | قرص مترونیدازول 500 میلی گرم، هر 12 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم، هر 12 ساعت دو عدد با آب زیاد و معده پر قرص بیسموت 120 میلی گرم هر 12 ساعت دو عدد قبل از غذا قرص نولپازا 40 میلی گرم هر 12 ساعت یک عدد قبل از غذا |
مکانیسم اثر مترونیدازول
پس از انتشار در ارگانیسم، با DNA تعامل میکند و باعث از بین رفتن ساختار DNA مارپیچی و شکستن رشتهها میشود که منجر به مهار سنتز پروتئین و مرگ سلولی در میکروبهای حساس به مترونیدازول میشود.
مترونیدازول، پس از جذب توسط میکروارگانیسمها احیا و به یک ترکیب سمی تبدیل میشود. که با پیوند یافتن به DNA موجب توقف ساخت آن و مرگ سلول میشود.
دوز فراموش شده
در صورت فراموشی مصرف یک نوبت دارو، به محض یادآوری دارو را مصرف نمایید، مگر اینکه تا زمان مصرف بعدی کمتر از ۴ ساعت باقی مانده باشد. از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری نمایید.
هشدار مصرف
- مصرف همزمان متروماکس و نوشیدنیهای الکلی منجر به بروز گرفتگی عضلات شکمی، تهوع، استفراغ، سردرد، و گرگرفتگی میشود. لذا از مصرف همزمان متروماکس و فرآوردههای حاوی الکل و یا پروپیلن گلایکول خودداری نمایید.
- اگر از متروماکس بصورت طولانی مدت استفاده میکنید، لازم است مقدار سلولهای خونی در شروع درمان، در طول درمان و همچنین در پایان دوره درمان به طور مرتب اندازهگیری شوند.
- در مصرف طولانی مدت و مصرف دوزهای بالای مترونیدازول (متروماکس) بروز مننژیت آسپتیک، انسفالوپاتی، تشنج، نوروپاتی محیطی و نوروپاتی چشمی گزارش شده است، بنابراین لازم است در طول درمان بیماران (به خصوص بیماران با سابقه تشنج) به طور مرتب مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت بروز علائم مصرف دارو متوقف گردد.
- این دارو ممکن است سبب سرگیجه شود؛ لذا ضمن درمان از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری نمایید.
- دارو را در فواصل زمانی معین میل کرده و دوره درمان را کامل کنید.
- دارو را کاملا مطابق با دستور پزشک، مصرف نمایید.
- مترونیدازول کیفیت اسپرم مردان را کاهش میدهد؛ از این رو تا 2 هفته پس از قطع کردن مصرف این دارو برای مردان و حتی بانوان از اقدام به بارداری خودداری کنید.
مقاومت میکروبی نسبت به مترونیدازول
مقاومت میکروبی یکی از مشکلات جهانی میباشد که با سرعت زیادی رو به افزایش است ودر صورتی که مصرف بیرویه و نامناسب آنتی بیوتیک ها در دنیا ادامه یابد با مشکلات تهدیدکنندهی حیات مواجه خواهیم شد. زمانی كه اين داروها بدون تجويز پزشك، با مقدار نامناسب يا طول درمان نامناسب مصرف شوند، نه تنها اثرات مطلوب برای خود فرد ندارند، بلكه منجر به عدم ريشهكنشدن باكتریهای موجود در بدن آن فرد میشوند و علاوه بر اين، باكتریهايی كه در معرض دارو قرار گرفتهاند اما از بين نرفتهاند، نسبت به اين دارو مقاومت پيدا میكنند. اين مساله، نسل جديد و مقاومی از ميكروبها را بوجود میآورد كه ديگر به سادگی به داروهای آنتی بيوتيكی موجود، پاسخ نمیدهند.
با توجه به مسری بودن عفونتها بطور معمول، مصرف بیرويه آنتی بیوتیکها نه تنها برای فرد بيمار، بلكه برای ساير افراد جامعه نیز مشکلآفرین میباشد.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی
- مصرف مترونیدازول مخصوصا در سه ماهه اول دوران بارداری ممنوع است. چون مترونیدازول از جفت عبور میکند و باعث ایجاد شکاف در کام بالای لب نوزاد میشود و تجویز این دارو برای عفونت باکتریایی واژن در سه ماهه دوم و سوم بارداری فقط زیر نظر پزشک امکان پذیر است.
- مصرف مترونیدازول در دوران شیردهی ممنوع است. به دلیل عوارضی چون بروز اسهال شدید در نوزاد، بروز قارچ و سفیدی روی زبان نوزاد یا همان برفک دهانی و رشد قارچ و بروز عفونت مقعدی در نوزاد و خطر سرطان زایی؛ شیردهی به نوزاد برای مادری که مترونیدازول مصرف کرده نه تنها ممنوع است بلکه تا 24 ساعت پس از آخرین دوز مترونیدازول، باید از شیردهی خودداری نمود.
عوارض قرص مترونیدازول
عوارض جانبی مهم مترونیدازول چیست؟ مترونیدازول مانند هر دارویی، میتواند باعث عوارض جانبی دارویی شود. عوارض جانبی مهم مرتبط با مترونیدازول عبارتند از :
- برخی اختلالات گوارشی مثل استفراغ، تهوع، اسهال و یا یبوست و طعم فلزی در دهان که با مصرف داروی مترونیدازول به همراه با غذا میتوانید از شدت اختلالات بکاهید.
- اثرات سیستم عصبی مرکزی مانند سردرد و سرگیجه که به بیماران توصیه میشود در مدت درمان، تا زمانی که بدانند مترونیدازول چگونه بر آنها تأثیر میگذارد، هنگام رانندگی یا کار با ماشینآلات احتیاط کنند.
- نوروپاتی محیطی مانند گزگز یا بیحسی در اندامها: در این مورد هرگونه احساس غیرعادی را فوراً به پزشک خود گزارش دهید.
- واکنش دی سولفیرام با مصرف الکل که علائمی همچون تهوع شدید، استفراغ، سردرد و گرگرفتگی میدهد.
- تشنج عارضه نادر اما ممکن (به خصوص با دوزهای بالا) مترونیدازول است به همین دلیل بیماران با سابقه تشنج، باید به دقت تحت نظر باشند.
- موارد نادر اختلالات خونی و واکنشهای حساسیتی نیز گزارش شده است.
- در صورت اسهال شدید و مداوم، حتی چند هفته پس از قطع دارو حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- تیره شدن ادرار به رنگ آجری از عوارض شایع مصرف مترونیدازول است. این یک عارضه جانبی بیضرر است و نیازی به مداخله ندارد.
- دیده شده که مصرف داروی مترونیدازول در اطفال زیر 4 سال خطر بروز تشنج را افزایش داده است . بنابراین به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک ، این دارو را به کودک خود ندهید.
تداخل دارویی مترونیدازول
مترونیدازول میتواند با داروهای مختلفی تداخل داشته باشد، و آگاهی از این تداخلات برای جلوگیری از عوارض جانبی بسیار مهم است. لیست کلیه داروهای نسخهای، بدون نسخه و مکملهای مصرفی خود را در اختیار پزشک تجویزکننده مترونیدازول قرار دهید.
اگر مصرفکننده داروهای زیر هستید حتماً پزشک خود را مطلع نمایید تا امکان تجویز مترونیدازول را ارزیابی نماید و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد:
الکل، وارفارین و سایر داروهای ضد انعقاد خوراکی(مترونیدازول میتواند اثر ضد انعقادهای خوراکی را تشدید کند و منجر به افزایش خطر خونریزی شود.)، لیتیوم(مترونیدازول میتواند سطح لیتیوم را افزایش داده و منجر به سمیت لیتیوم شود)، سایمتیدین(ممکن است نیاز به تنظیم دوز مترونیدازول باشد.)، فنی توئین و فنوباربیتال، فلوراوراسیل(باعث افزایش سمیت فلوئورواوراسیل میشود)، بوسولفان، دی سولفیرام، سیکلوسپورین، داروهای ضد رتروویروسی خاص (به عنوان مثال، زیدوودین)
بهتر است داروی مترونیدازول را همراه با استامینوفن مصرف نکنید.
شرایط نگهداری مترونیدازول
- قرص متروماکس را دور از نور، رطوبت و در دمای کمتر از 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.
- سوسپانسیون متروماکس را دور از نور، در دمای کمتر از 30 درجه سانتیگراد نگهداری و از یخزدگی محافظت نمایید.
- دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
تولیدکننده متروماکس
قرص متروماکس، که یکی از بهترین انواع قرص مترونیدازول است، محصول شرکت داروسازی تهران شیمی میباشد.
پرسش و پاسخ
1. مترونیدازول در چه مواردی استفاده میشود؟
مترونیدازول یک آنتی بیوتیک پرکاربرد و ارزان قیمت است که برای درمان و پیشگیری انواع عفونتهای باکتریایی و انگلی که عامل بیماریزای آنها یک باکتری بیهوازی باشد، تجویز میشود. این باکتریها معمولاً در فضای داخلی و بستهی بدن که اکسیژن وجود ندارد (مانند لثه، حفره لگنی و شکمی مانند رودهها) ایجاد عفونت میکنند. از جمله انواع خاصی از عفونتهای گوارشی، عفونت باکتریایی واژن و برخی عفونتهای پوستی، تنفسی و دندانی میتواند ناشی از این باکتریها باشد.
2. مترونیدازول چگونه کار میکند؟
مترونیدازول با تداخل در سنتز DNA باکتریها و برخی انگلها اثر میکند و منجر به مرگ آنها میشود و بهویژه در برابر باکتریهای بیهوازی و انگلها مؤثر است.
3. آیا مترونیدازول میتواند عفونتهای ادراری را درمان کند؟
مترونیدازول معمولاً برای درمان عفونتهای ادراری بدون علامت استفاده نمیشود و بیشتر برای عفونتهای گوارشی یا تناسلی تجویز میشود.
4. چقدر طول میکشد تا مترونیدازول اثر کند؟
مدت زمان اثربخشی بسته به نوع و شدت عفونت متفاوت است. بهبود علائم معمولاً در عرض چند روز مشاهده میشود، اما تکمیل دوره کامل آنتی بیوتیک ها(مثلا برای عفونت دندان، معمولا تا یک هفته است) همانطور که توسط پزشک شما تجویز میشود، حتی در صورت احساس بهبودی کامل، بسیار مهم است.
5. در حین مصرف مترونیدازول چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
-در صورت بارداری یا قصد باردار شدن و شیردهی، مشکلات کبدی، خونی و سابقهی حساسیت دارویی حتما پزشک خود را مطلع کنید.
-مصرف الکل در مدت درمان با این دارو ممنوع میباشد.
-از آنجا که این دارو میتواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیهی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
6. حساسیت به مترونیدازول چقدر شایع است؟
واکنشهای آلرژیک به مترونیدازول نسبتاً نادر است. با این حال، ممکن است رخ دهد و به صورت بثورات، خارش، تورم، یا بهندرت، واکنشهای آلرژیک شدید مانند شوک ظاهر شود. اگر علائمی از واکنش آلرژیک از جمله سختی در تنفس، بلع، صحبتکردن و یا خارش و گرگرفتگی شدید و تورم صورت و لب و دهان را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
7. آیا میتوان از مترونیدازول برای اسهال استفاده کرد؟
مترونیدازول گاهی جهت درمان انواع خاصی از اسهالهای ناشی از میکروبهای خاص، استفاده میشود. اما اولین انتخاب برای درمان همه اشکال اسهال نیست چون عامل بسیاری از برون روی ها عفونت نبوده و با مصرف مترونیدازول، عوارض گوارشی ناشی از مصرف آنتی بیوتیک به بیماری اضافه میشود.بنابراین استفاده از آن باید توسط پزشک بر اساس تشخیص خاص تأیید شود. تعیین علت اسهال قبل از شروع درمان بسیار مهم است.
8. مصرف مترونیدازول در کودکان مجاز است؟
استفاده از مترونیدازول در کودکان با توجه به شرایط خاص درمان تعیین میشود و باید توسط یک پزشک متخصص تنظیم شود. مترونیدازول یک آنتی بیوتیک با طیف وسیعی از فعالیت علیه باکتری های بیهوازی و انگلهای خاص است و در عفونتهای مختلفی کودکان مورد استفاده قرار میگیرد. مقدار دوز مصرفی و نحوهی مصرف به صورت دقیق توسط پزشک تنظیم میشود.بنابراین برای جلوگیری از عوارض خطرناک مترونیدازول برای کودکان، مخصوصا بروز تشنج؛ از مصرف خودسرانه ی شربت مترونیدازول بپرهیزید.
9. آیا مترونیدازول نیاز به نسخه دارد؟
مترونیدازول یک آنتیبیوتیک مهم است و مصرف آن نیاز به نسخه معتبر پزشک دارد.
10. مترونیدازول میتواند عفونتهای دندانی را درمان کند؟
از آنجا که مترونیدازول بر روی باکتریهای بیهوازی همچون باکتریهایی که در فضای بستهی دهان و ریشه دندانها رشد میکنند مؤثر است، میتواند همراه با آموکسی سیلین در درمان و پیشگیری از عفونتهای دهانی تجویز شود.به صورت زیر:
قرص مترونیدازول 250 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم، هر 8 ساعت یک عدد با آب زیاد و معده پر |
11. آیا میتوان از مترونیدازول برای درمان عفونتهای پوستی استفاده کرد؟
بله، مترونیدازول را میتوان برای انواع خاصی از عفونتهای پوستی بهویژه عفونتهای ناشی از باکتریهای بیهوازی استفاده کرد.
12. آیا مترونیدازول میتواند باعث ایجاد طعم فلزی در دهان شود؟
این دارو باعث احساس تغییر مزهها در دهان، تیره شدن زبان و احساس طعم فلزی در دهان و زخم دهانی میشود که با اتمام دورهی درمان دارو برطرف میشوند. با این حال میتوانید از دهانشویههای غیر الکلی برای کاهش این علائم استفاده نمایید.
13. آیا در مدت درمان با مترونیدازول مصرف الکل اشکال دارد؟
بله، استفاده از اتانول در طول درمان با مترونیدازول و تا ۳ روز پس از قطع درمان منع مصرف دارد.
14. آیا مترونیدازول در دوران بارداری بیخطر است؟
مصرف این دارو در سه ماهه اول بارداری اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقهبندی میشود و ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.
چنانچه اقدام به بارداری نمودهاید یا مشکوک به بارداری میباشید، حتماً به پزشک خود اعلام کنید.
15. آیا مترونیدازول میتواند باعث عفونت قارچی شود؟
بله؛ مصرف طولانی مدت مترونیدازول میتواند بدن را درگیر عفونتهای ثانویهی قارچی و باکتریال نماید. حتماً درمان را تحت نظر پزشک ادامه دهید و در زمان مقرر قطع نمایید. به همین دلیل
- بسیار دیده شده که بانوان برای درمان عفونت باکتریایی واژن، از آنتی بیوتیک استفاده کرده اند و بلافاصله پس از آن دچار عفونت قارچی شدید واژن همراه با خارش شده اند.
- بسیار دیده شده که بانوان برای درمان عفونت قارچی واژن به اشتباه از مترونیدازول(ضد عفونت باکتریایی) استفاده کرده اند و عفونت قارچی و خارش واژن بسیار شدیدتر و مقاوم شده که حتی به داروهای ضد قارچ جواب نداده و درمان بسیار سخت و طولانی گشته است. بنابراین برای درمان خارش واژن و عفونت قارچی استفاده از مترونیدازول اشتباه است.
16. آیا مترونیدازول عفونت واژن را درمان میکند؟
-یکی از عفونتهای شایع در زنان و بانوان عفونتهای باکتریایی واژینال است که به دلیل باکتریهای بیهوازی ایجاد میشود و به دلیل اینکه مترونیدازول یک داروی مؤثر بر میکروبهای بیهوازی است، نقش مهمی در درمان عفونتهای واژینال دارد. نکته مهم درخصوص مصرف این دارو، کاملکردن دوره درمان و استفاده به موقع طبق تجویز پزشک میباشد.
-مترونیدازول معمولاً جهت درمان عفونتهای تناسلی(واژینال) بانوان که ناشی از باکتری باشد تجویز میشود اما این بدین معنی که هر نوع عفونت در واژن با مترونیدازول قابل درمان میباشد نیست.
-همچنین به عنوان پیشگیری از عفونت، پیش از جراحیهای تناسلی و شکمی تجویز میشود.
17. قرص مترونیدازول کی بخوریم؟
دارو را می توان همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. اگر دارو باعث ناراحتی معده میشود، بهتر است آن را همراه با غذا یا میان وعده مصرف کنید. قرص طولانی رهش باید بدون غذا، 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا مصرف شود. قرص با رهش طولانی مدت را به طور کامل قورت دهید.
18. چرا قرص مترونیدازول رنگ ادرار را تغییر میدهد؟
مصرف این دارو ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به رنگ قهوهای مایل به قرمز و نارنجی شود که میتواند عجیب باشد، اما نگران کننده نیست. این تغییر رنگ بعلت متابولیت مترونیدازول ( تجزیه دارو در بدن و دفع از طریق کلیهها) ایجاد میشود.
منبع: