سیپروفلوکساسین

ویدئوی توضیحات سرکار خانم دکتر ذنوبی در رابطه با داروی سیپروفلوکساسین

اشکال دارویی سیپروفلوکساسین

سیپروفلوکساسین در شکل‌های مختلف دارویی عرضه می‌شود:

• قرص خوراکی (Tablet): قرص سیپروفلوکساسین ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی‌گرم برای مصرف خوراکی طراحی شده است و به رایج‌ترین شکل مصرفی سیپروفلوکساسین در بازار می‌باشد. در برخی از کشورهای دیگر قرص سیپروفلوکساسین ۷۵۰ میلی‌گرم و ۱۰۰ میلی‌گرم و  نیز در دسترس می‌باشد.
• سوسپانسیون خوراکی (Oral Suspension): برخی شرکت‌های داروسازی سیپروفلوکساسین را به شکل محلول سوسپانسیون سیپروفلوکساسین ۲۵۰میلی‌گرم و ۵۰۰ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر، جهت مصرف خوراکی در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهند.
• قطره چشمی (Eye Drops): سیپروفلوکساسین در شکل قطره چشمی سیپلکس در داروخانه‌ها در دسترس است و برای درمان عفونت‌های چشمی تجویز می‌گردد. گاهی پزشک قطره سیپلکس را  جهت درمان عفونت‌های گوش تجویز می‌کند.
• محلول آماده تزریق: محلول تزریقی سیپروفلوکساسین ۲۰۰ میلی‌گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر و محلول تزریقی سیپروفلوکساسین ۴۰۰ میلی‌گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر (سیپروفلوکساسین جهت تزریق وریدی در سرم دکستروز ۵درصد استفاده می‌شود)

توجه داشته باشید که پزشک باید شکل دارویی مورد استفاده را تعیین کند، و دستورات و دوزهای معین برای اشکال دارویی مختلف می‌تواند متفاوت باشد.

بهترین زمان مصرف سیپروفلوکساسین

سیپروفلوکساسین یک آنتی بیوتیک است که معمولاً هر 12 ساعت، دقیق سر ساعت مصرف می‌شود. گاهی برای بیماری‌های خاص، پزشک دارو را تک دوز روزانه نیز تجویز می‌کند. بنابراین اغلب قرص خوراکی  هر 12 ساعت 250 یا 500 میلی گرم به مدت 3، 5، 7، 10 یا 14 روز و اغلب  تزریق وریدی  هر 12 ساعت 400 میلی گرم می‌باشد.

مقدار و نحوه صحیح مصرف سیپروفلوکساسین

 بر اساس نوع و شدت عفونت دوز سیپروفلوکساسین می‌تواند متفاوت باشد. عرضه سیپروفلوکساسین تنها با ارائه نسخه پزشک می‌باشد. به طور معمول، این دارو به صورت خوراکی همراه غذا یا بدون غذا مصرف می‌شود و باید با یک تا دو لیوان پر آب خورده شود.
از خرد کردن یا جویدن قرص خوراکی این دارو بپرهیزید زیرا حتماً باید به طور کامل بلعیده شود.
درمان با این دارو معمولاً به صورت دو بار در روز (هر نوبت ۲۵۰ تا ۵۰۰میلی‌گرم) به مدت یک هفته یا بیشتر (معمولاً 7 تا 10 روز) می‌باشد. به طور کلی، با توجه به بیماری و طول دوره درمان، پزشک به طور دقیق مقدار مصرف را مشخص می‌کند.

موارد مصرف سیپروفلوکساسین

• سیپروفلوکساسین برای عفونت‌های مختلف تجویز می‌شود:

    - عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) مانند پیلونفریت (التهاب و عفونت مجاری جمع کننده ادرار در کلیه = pyelonephritis)، سیستیت حاد (عفونت و التهاب مثانه = Cystitis) و …

    - عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند سینوزیت حاد، حاد شدن برونشیت مزمن و …

    - عفونت‌های پوست و بافت نرم مانند سیاه زخم (Anthrax)، عفونت زخم گزش، بیماری خراش گربه، شانکروئید ( بیماری مقاربتی پوست ناحیه تناسلی = chancroid)، عفونت پای دیابتی 

    - عفونت‌های دستگاه گوارش مانند عفونت‌های پیچیده داخل شکمی، اسهال عفونی، وبا (cholera)، تب تیفوئیدی (حصبه) و …

   - موارد دیگر: طاعون-پروستاتیت (التهاب و عفونت پروستات)- عفونت‌های استخوان و مفاصل- اندوکاردیت (التهاب و عفونت بافت قلب)- مننژیت (التهاب و عفونت لایه محافظ مغز و نخاع) و…

• سیپروفلوکساسین در عفونت‌های ناشی از گاز انسان یا حیوان: این دارو یک جایگزین مناسب در درمان زخم‌های ناشی از گاز گرفتگی انسان یا حیوان، به ویژه در بیمارانی که به بتالاکتام‌ها (آنتی بیوتیک‌هایی مانند پنی سیلین و …) حساس هستند، می‌باشد.
• سیپروفلوکساسین و زخم پای دیابتی: سیپروفلوکساسین در ترکیب با سایر داروهای مناسب، یک گزینه درمانی مؤثر و توصیه شده برای عفونت زخم پای دیابتی می‌باشد.
• سیپروفلوکساسین و بیماری کولون: سیپروفلوکساسین (با یا بدون مترونیدازول) همراه با یک عامل بیولوژیک (به عنوان مثال، عوامل ضد فاکتور نکروز تومورآلفا، عوامل ضد اینتگرین، مهارکننده‌های اینترلوکین 12/23) یک درمان مؤثر و توصیه شده جهت القای بهبودی فیستول (آبسه مقعدی یا یک کانال پر شده از چرک است که دو عضو مجاور را بهم وصل می‌کند) می‌باشد.

مکانیسم اثر سیپروفلوکساسین

سپروفلوکساسین از مشتقات فلوروکینولون‌ها، یک ترکیب باکتریسید است (موادی هستند که به‌طور مستقیم باعث مرگ باکتری‌ها می‌شوند)  که از طریق مهار آنزیم DNA ژیراز، دوباره سازی، ترجمه و ترمیم DNA باکتری را مهار می‌کند.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

سیپروفلوکساسین در بارداری رده C است بدین معنا که از جفت عبور کرده و ممکن است عوارضی برای جنین داشته باشد؛ به همین دلیل در صورتی که منافع استفاده از آن بیش از مضرات و عوارض باشد قابل تجویز است مثلا برای درمان بیماری سیاه زخم در باردار توصیه می‌شود.

سیپروفلوکساسین به  شیر مادر وارد می‌شود و از آنجایی که آنتی بیوتیک‌ها در شیر باعث ایجاد عوارض در نوزاد مثل تغییر تعادل باکتریایی روده و فلور نرمال روده می‌شوند، مادر باید هنگام مصرف این دارو و تا 2 روز بعد از آخرین دوز مصرفی آن، از شیر دادن به نوزاد خودداری کند. حتی دیده شده در اثر مصرف سیپروفلوکساسین در نوزاد، آسیب مفصلی و عارضه انتروکولیت با غشا کاذب رخ داده است (pseudomembranous enterocolitis = التهاب روده بزرگ همراه با رشد بیش از حد باکتری). به همین دلیل در صورتی که منافع استفاده از آن بیش از مضرات و عوارض باشد قابل تجویز است مثلا برای درمان بیماری سیاه زخم  و شانکروئید درشیردهی توصیه می‌شود.

موارد منع مصرف

•  حساسیت شدید داشتن به این دارو  یا سایر فلورکینولون‌ها
• بیماران بالای ۶۰ سال (مگر اینکه انتخاب دیگری وجود نداشته باشد)
• میاستنی گراویس؛ یک بیماری خودایمنی است که بدن به عضلات خود حمله می‌کند و از آنجایی که سیپروفلوکساسین هم ضعف عضلانی را زیاد می‌کند، برای این بیماران منع مصرف دارد.
• سابقه بیماری آنوریسم آئورتی یا در معرض خطر این بیماری بودن
• سندرم مارفان

هشدار مصرف سیپروفلوکساسین

1- مشکلات عضلانی با داروی سیپروفلوکساسین: در صورت بروز درد، کشیدگی و اسپاسم شدید عضلات، تورم، یا ضعف عضلات پس از شروع مصرف سیپروفلوکساسین، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید، چرا که ممکن است به عوارض عضلانی جدی این دارو دچار شده باشید.

2- هرگز ناراحتی‌هایی مانند اسهال شدید، تغییرات جدی در دفع ادرار، سرفه خونی، تنگی نفس و دیگر علائم آزاردهنده را نادیده نگیرید و به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجایی که به هنگام مصرف سیپروفلوکساسین باید حجم آب بدن و میزان آب ورودی و خروجی بدن ثابت باشد، باید مراقب باشید که از دست رفتن آب بدن مانند اسهال و استفراغ و مصرف مایعات روزانه باید مدیریت شود و ثابت بماند.

3- اگر علائم واکنش های حساسیتی مانند بثورات جلدی، خارش، تورم صورت یا گلو، سرگیجه شدید یا مشکل در تنفس را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

4- چنانچه باردار یا شیرده هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید، پزشک با محاسبه خطر و منفعتی که درمان با سیپروفلوکساسین برای شما دارد، تصمیم به تجویز دارو در شرایط خاص می گیرد.

5- در برخی افراد با مصرف آنتی بیوتیک‌ها، ضایعات قرمز همراه با خارش در دهان یا واژن ایجاد می‌شود.

6- از آنجا که سیپروفلوکساسین می‌تواند بر روی سطح قند خون مؤثر باشد، در افراد دیابتی کنترل قند خون روزانه در مدت درمان با این دارو ضروری می‌باشد.

7- مصرف فلوروکینولون‌ها می‌تواندبا عوارض جانبی ناتوان کننده و با احتمال غیرقابل بازگشت بودن، از جمله التهاب و پارگی تاندون، نوروپاتی محیطی و اثرات عصبی همراه باشد. در صورت بروز علائم این مشکلات و در موارد مشکوک، بلافاصله سیپروفلوکساسین قطع شود. همچنین از مصرف فلوروکینولون‌ها در بیمارانی که هر یک از این عوارض جانبی جدی را تجربه می‌کنند، خودداری شود. خطر آریتمی قلبی (Torsades de Pointes) و التهاب یا پارگی تاندون مرتبط با مصرف همزمان کورتیکواستروئیدها و فلوئوروکینولون‌ها در جمعیت مسن (بالای ۶۰ سال) افزایش می‌یابد. 
8- فلوروکینولون‌ها با عوارض جانبی جدی همراه هستند، در موارد تشدید برونشیت مزمن، سینوزیت حاد، و سیستیت حاد بدون عارضه، در بیمارانی که هیچ گزینه درمانی جایگزینی ندارند، سیپروفلوکساسین در نظر گرفته شود.
9- تشدید میاستنی گراویس: فلوروکینولون‌ها می‌توانند ضعف عضلانی را در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس تشدید کنند. در بیماران با سابقه مشخص میاستنی گراویس (یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت خود بدن یعنی عضلات حمله می‌کند)، از تجویز سیپروفلوکساسین خودداری شود.
10- سیپروفلوکساسین نباید به عنوان درمان خط اول در افراد بالای ۶۰ سال استفاده شود مگر در مواردی که کشت و یافته‌های آزمایشگاهی، نشان دهنده مقاومت به درمان‌های معمول باشد.

11- تداخلات با کافئین و تئوفیلین می‌تواند منجر به مسمومیت جدی در افراد مسن شود. 

12- گرچه بهتر است آنتی بیوتیک از وعده غذایی فاصله داشته باشد و جذب آن با معده خالی بیشتر است اما برای کاهش ناراحتی گوارشی،  داروی سیپروفلوکساسین می‌تواند همراه غذا مصرف شود.

13- تشدید آرتریت روماتوئید: بدیل خطر پارگی تاندون ها،  سیپروفلوکساسین در این بیماران باید با احتیاط مصرف شود.

14- نارسایی کلیوی: بدیل خطر پارگی تاندون‌ها،  سیپروفلوکساسین در این بیماران باید با احتیاط مصرف شود و توسط پزشک تنظیم دوز شود.

15- تشدید سیفلیس: سیپروفلوکساسین در درمان سیفلیس بی اثر است و ممکن است علائم بیماری را پنهان کند. بنابراین باید برای درمان سیفلیس از تجویز سیپروفلوکساسین خودداری شود.

16- فاصله 2 ساعته با سپپرو فلوکساسین باید رعایت شود برای لبنیات و آبمیوه های غنی از کلسیم و مکمل حاوی کلسیم و آهن و زینک و انواع چای و داروهای آنتی اسید و …

17- سوسپانسیون سیپروفلوکساسین را قبل از مصرف به مدت 15 ثانیه به خوبی تکان دهید و باید به وسیله قاشق چایخوری مدرج و با دوز دقیق مصرف شود. بیمار نباید میکروکپسول‌های درون سوسپانسیون را بجود و باید کامل بلعیده شود.

18- سوسپانسیون از طریق لوله تغذیه قابل تجویز برای مریض نمی‌باشد چون بر پایه روغن بوده و به لوله میچسبد.

19- فرم تزریقی سیپروفلوکساسین باید انفوزیون وریدی آهسته طی 60 دقیقه در یک ورید بزرگ انجام شود.

20- سیپروفلوکساسین اگرچه در انواع عفونت مؤثر است اما بدلیل عوارض مفصلی، در کودکان انتخاب اول نیست مگر بیماری سیاه زخم باشد و حتی در بزرگسال سیپروفلوکساسین برای انواع عفونت‌ها مخصوصاً  سیستیت حاد (عفونت و التهاب مثانه = Cystitis) بسیار مؤثر است اما از آنجایی که عوارض ناتوان کننده برگشت ناپذیر مانند پارگی تاندون و نوروپاتی محیطی و … دارد، خط اول درمان نبوده و فقط برای بیمارانی استفاده می‌شود که هیچ گزینه درمانی جایگزین برای بیماری آنها وجود ندارد.

 سیپروفلوکساسین و بیماری فاویسم

فاویسم یک بیماری است که با کمبود ارثی آنزیم G6PD همراه است، که می‌تواند منجر به نوعی کم‌خونی به نام کم خونی همولیتیک شود. افراد مبتلا به فاویسم باید از مصرف باقلا، و همچنین برخی داروها از جمله سیپروفلوکساسین نیز اجتناب کنند، زیرا می‌تواند باعث همولیز یا تجزیه سلول‌های خونی در این افراد شود. بنابراین، استفاده از سیپروفلوکساسین در افراد مبتلا به کمبود G6PD باید به دقت کنترل شود تا از عوارض جانبی فاویسم جلوگیری شود.

موارد احتیاط

• افزایش QT، سندرم QT بالای مادرزادی، سابقه خانوادگی QT بالا، سابقه تورساد دی پوینت
• سابقه آریتمی بطنی، برادی‌کاردی، نارسایی احتقانی قلبی
• سکته‌ اخیر قلبی
• عدم تعادل الکترولیت‌ها
• کمبود G6PD (فاویسم)
• مشکلات تاندونی
• پیوند کلیه، قلب یا ریه
• ابتلا یا سابقه نوروپاتی محیطی
• نارسایی کلیوی، نارسایی کبدی
• اختلالات تشنجی، اختلالات سیستم عصبی مرکزی
• کم‌آبی بدن
• بیماران دیابتی
• ابتلا یا سابقه افسردگی
• سابقه کولیت ناشی از مصرف آنتی بیوتیک

فارماکوکینتیک سیپروفلوکساسین

متابولیسم: تا حدی کبدی؛ توسط CYP450: مهار قوی 1A2، متوسط 3A4
۴ متابولیت با فعالیت محدود ایجاد می‌کند.
جذب: خوراکی: به خوبی جذب می‌شود.
اتصال به پروتئین: ۲۰ تا ۴۰ درصد.
نیمه عمر حذف: کودکان: ۴ تا ۵ ساعت. در بزرگسالانی با عملکرد طبیعی کلیه: ۴ تا ۶ ساعت.
زمان رسیدن به پیک: خوراکی: قرص سریع رهش ۰/۵ تا ۲ ساعت؛ آهسته رهش ۱ تا ۲/۵ ساعت
دفع: ادرار (۳۵ تا ۷۰درصد به صورت تغییر نیافته)؛ مدفوع (۱۵ تا ۳۵ درصد؛ کمتر از یک درصد به صورت تغییر نیافته).

عوارض جانبی سیپروفلوکساسین

مانند همه داروها سیپروفلوکساسین  نیز می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.

عوارض شایع سیپروفلوکساسین

• از عوارض شایع مصرف سیپروفلوکساسین احساس خستگی، تهوع یا استفراغ می‌باشد که با مصرف وعده‌های غذایی سبک و همچنین مصرف دارو پس از غذا می‌توان آن را کنترل نمود.
• اسهال خفیف و درد حین ادرار کردن نیز از عوارض شایع سیپروفلوکساسین می‌باشد که با مصرف مایعات به مقدار کافی، می‌توان آنها را برطرف کرد. با این حال اگر اسهال ادامه دار شد یا حاوی خون بود، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

عوارض نادر اما جدی 

این دارو می‌تواند عوارض نادر اما جدی داشته باشد که علی رغم اینکه احتمال وقوع آنها کم می‌باشد، اما پیگیری و توجه به آنها بسیار مهم است و باید دارو را قطع کرده و در اولین فرصت پیش از مصرف نوبت بعدی دارو به پزشک مراجعه نمایید. این علائم عبارتند از:

• سرفه: همراه با گلودرد، خشکی و التهاب چشم و بروز لکه‌های قرمز پوستی.
• پارگی تاندون: در موارد کمی مصرف این آنتی بیوتیک کینولینی منجر به انقباضات و کشیدگی عضلات و آسیب تاندون‌ها و مفاصل می‌شود.
• نوروپاتی محیطی از جمله عوارض مغزی بوده  و در واقع اختلال در اعصاب اندام‌های بدن (مانند دست و پا و …) است که از مغز یا نخاع منشأ می‌گیرد.

عوارض شایع:

حالت تهوع، اسهال، استفراغ، درد شکم، سردرد، سوء هاضمه، سرگیجه، بی قراری، سبکی سر، واژینیت، بیخوابی، حساسیت به نور، خارش، کهیر، اضطراب، تحریک، گیجی، تاندونیت، آرترالژی، افزایش آنزیم‌های کبدی، میالژی، گیجی، اختلال توجه، عصبی بودن، حافظه ضعیف، هذیان، پارانویا، توهمات، کابوس، لرزش، هایپرگلایسمی

عوارض جدی:

علائم حساسیت مفرط، حساسیت پوستی شدید، پنومونی (افزایش حساسیت)، تشنج، واسکولیت، بیماری سرمی، حساسیت به نور، آنافیلاکسی، اسهال وابسته به کلستریدیوم دیفیسیل، سوپر اینفکشن، سایکوز توکسیک، افزایش فشار داخل جمجمه، افسردگی، خودکشی، طولانی شدن QT، توریاد دی پوینت، سمیت کلیوی، کریستالوری، سمیت کبدی، سرکوب مغزی، دیسکرازی‌های خونی، نوروپاتی محیطی، پارگی تاندون، آرتروپاتی (مطالعات حیوانی)، تشدید میاستنی گراویس، هیپوگلیسمی، آنوریسم آئورت، پارگی یا دایسکشن آئورت

بنابراین با در نظر گرفتن خطر بروز عوارض، سیپروفلوکساسین در مواردی تجویز می‌شود که درمان جایگزین سیپروفلوکساسین نداشته باشیم مانند برونشیت مزمن (chronic bronchitis)-التهاب سینوس حاد (acute sinusitis) و التهاب مثانه حاد (acute uncomplicated cystitis) و …

تداخل با غذا

- مصرف غذا بر میزان جذب اثر ندارد اما سرعت جذب را کاهش می‌دهد. بنابراین جهت به حداقل رساندن ناراحتی گوارشی می‌توان دارو را همراه با غذا تجویز کرد.


- در صورت مصرف هم‌زمان کافئین با سیپروفلوکساسین، این دارو سطح سرمی کافئین را، افزایش می‌دهد و باعث تحریک بیش از حد قلب و مغز می‌شود.


- سیپروفلوکساسین باید حداقل ۲ ساعت قبل از مصرف فرآورده‌های لبنی، آبمیوه‌های غنی شده با کلسیم یا وعده‌های غذایی حاوی میزان کلسیم بیش از ۸۰۰ میلی‌گرم،  یا ۶ ساعت بعد از مصرف آنها، استفاده گردد. 
در حین درمان، مایعات به اندازه کافی مصرف شود. 

- در صورت تغذیه انترال تجویز سیپروفلوکساسین نباید صورت گیرد. ۱ تا ۲ ساعت قبل و بعد از مصرف سیپروفلوکساسین، از تغذیه انترال (تغذیه از طریق دهان یا لوله تغذیه که مستقیماً به معده یا روده کوچک می‌رود) خودداری شود.

تداخلات آزمایشگاهی

برخی از کینولون‌ها ممکن است با استفاده از کیت‌های ارزیابی ایمنی موجود در بازار، نتیجه مثبت کاذب در تست ادراری برای اپیوئیدها ایجاد کنند. تأیید تست اعتیاد به اپیوئیدها با جواب مثبت با روش‌های تخصصی تر انجام می‌شود.

توصیه‌های دارویی سیپروفلوکساسین

1- در منابع دوز خوراکی قید شده برای شکل سریع رهش است. برای این دارو اشکال دارویی سریع رهش و آهسته رهش قابل جایگزین کردن نمی‌باشند. 
2- به بیمار تأکید شود که دوره کامل سیپروفلوکساسین تجویز شده توسط پزشک را کامل کند، حتی اگر علائم قبل از اتمام دارو بهبود یابد. قطع زودهنگام آنتی بیوتیک ممکن است منجر به درمان ناقص و مقاومت بالقوه آنتی بیوتیکی شود.
3- اگر علائم واکنش آلرژیک مانند بثورات جلدی، خارش، تورم صورت یا گلو، سرگیجه شدید یا مشکل در تنفس در بیمار مشاهده شد، فوراً به پزشک مراجعه شود.
4- این دارو باید با مقدار کافی آب مصرف شود و در طول درمان نیز بیمار باید به اندازه کافی مایعات بنوشد. همچنین از قلیایی کردن بیش از حد ادرار باید پرهیز کرد، چرا که خطر بروز پیدایش کریستال در ادرار با این دارو وجود دارد(کریستالوری). در طول مدت مصرف این دارو باید برای انجام کارهایی که به مهارت نیاز دارند به ویژه رانندگی، احتیاط کرد. در صورت بروز هر گونه واکنش روانی، نوروژیک یا حساسیت مفرط با مصرف اولین نوبت دارو، به پزشک مراجعه شود.
5- دوز معمول خوراکی سیپروفلوکساسین برای بزرگسالان بسته به نوع و شدت عفونت از ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی گرم دو بار در روز متغیر است. برای عفونت‌های خفیف تا متوسط همچون عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، پوست و بافت نرم و عفونت‌های استخوان و مفاصل، ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز به طور کلی مناسب است.
6- یک دوز ۵۰۰ میلی‌گرمی برای درمان سوزاک تناسلی/رکتال بدون عارضه ناشی از موارد حساس نایسریاگنوره، مناسب است، اگرچه بیماری منتشر یا عارضه دار برای مدت طولانی‌تری به دوزهای بالاتر نیاز دارد.
7- تجویز همزمان داروهای ضداسید مانند آلومینیوم و منیزیم یا سوکرالفات ممکن است جذب سیپروفلوکساسین را به دلیل تشکیل کمپلکس‌های شلات کاتیونی دارو کاهش دهد، اما به نظر نمی‌رسد که کربنات کلسیم که ۲ ساعت قبل از سیپروفلوکساسین خوراکی داده می شود، فراهمی زیستی سیپروفلوکساسین را تغییر دهد. قرص سیپروفلوکساسین حداقل ۲ ساعت قبل یا ۶ ساعت بعد از آنتی اسیدها یا سایر محصولات حاوی کلسیم، آهن یا روی تجویز شود. به تداخلات دارویی که ممکن است جذب را مختل کنند، توجه شود (به قسمت تداخلات دارویی مراجعه کنید).
8- سوسپانسیون سیپروفلوکساسین نباید از طریق لوله‌های تغذیه تجویز شود (سوسپانسیون بر پایه روغن است و به لوله تغذیه می‌چسبد).
9- فراموش کردن مصرف داروی سیپروفلوکساسین: در صورت مصرف قرص سریع رهش سیپروفلوکساسین، چنانچه تا نوبت بعدی بیشتر از ۶ ساعت زمان باقی مانده، به محض یادآوری مصرف شود. در غیر این صورت از مصرف دوز فراموش شده خودداری کنید و نوبت بعدی طبق روال قبلی مصرف شود. در صورت مصرف قرص آهسته رهش، چنانچه بیشتر از ۸ساعت زمان تا نوبت بعدی باقی مانده، به محض یادآوری مصرف شود. در غیر این صورت از مصرف دوز فراموش شده خودداری و نوبت بعدی طبق روال قبلی مصرف شود.
10- دوزهای توصیه شده داخل وریدی سیپروفلوکساسین از ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم در هر ۱۲ ساعت متغیر است، اگرچه ۲۰۰ میلی گرم دو بار در روز معمولاً برای عفونت‌های دستگاه ادراری نسبتاً شدید و ۳۰۰-۴۰۰ میلی گرم دو بار در روز برای عفونت‌های شدید یا پیچیده دستگاه ادراری، عفونت‌های دستگاه تنفسی، پوست و بافت نرم و عفونت‌های استخوان و مفاصل استفاده می‌شود. برای عفونت‌های سیستمیک شدید، به‌ویژه عفونت‌های ناشی از P. aeruginosa، S. aureus یا استرپتوکوک، دوز روزانه بالاتر تا ۴۰۰ میلی‌گرم ۸ ساعته داخل وریدی تجویز می‌شود (معادل ۷۵۰ میلی گرم دو بار در روز درمان خوراکی).
11- سیپروفلوکساسین به طور کلی برای استفاده در کودکان توصیه نمی‌شود، اما در صورت لزوم، دوز خوراکی ۷/۵ تا ۱۵ میلی‌گرم یا دوز تزریقی ۵ تا ۱۰ میلی گرم به صورت داخل وریدی به ازای هر کیلو وزن بیمار قابل تجویز است. تنظیم دوز باید توسط پزشک به صورت دقیق انجام گیرد.
12- باید با محاسبه نسبت خطر به فایده مصرف سیپروفلوکساسین، تصمیم به تجویز در دوران بارداری گرفته شود. هیچ خطر تراتوژنیسیته شناخته شده بر اساس مطالعات انسانی و جانوری وجود ندارد. خطر احتمالی سقط جنین بر اساس داده‌های انسانی متناقض، و خطر آسیب استخوان/غضروف بر اساس داده‌های جانوری وجود دارد. در زنان باردار غلظت سرمی سیپروفلوکساسین چندین برابر کمتر از زنان غیرباردار است. بنابراین، در درمان سپسیس جدی (عفونت خونی) در بارداری که در آن استفاده از سیپروفلوکساسین اجتناب ناپذیر است، ممکن است دوزهای بالاتر از حد معمول لازم باشد.
13- غلظت سیپروفلوکساسین در شیر مادر بین ۲ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف خوراکی ۷۵۰ میلی گرم سیپروفلوکساسین ۱۶۰ تا ۲۱۴ درصد غلظت سرمی است. بنابراین، اجتناب از شیردهی ۳ تا ۴ ساعت پس از مصرف دوز سیپروفلوکساسین در صورت استفاده در موارد سیاه زخم (آنتراکس) و در غیر این صورت، اجتناب از شیردهی در طول درمان و تا دو روز پس از قطع این دارو، در نظر گرفته شود.
14- در مواردی که نیاز به درمان طولانی مدت دارند و بیماران با سن بالا، کراتین بیمار در زمان شروع و سپس به صورت دوره‌ای چک شود. CBC و آنزیم‌های کبدی نیز در موارد با مصرف طولانی به صورت دوره‌ای چک شود.
15- سیپروفلوکساسین تزریقی به صورت انفوزیون آهسته در مدت ۶۰ دقیقه در یک ورید بزرگ (جهت کاهش خطر تحریک ورید) تزریق شود.
16- قرص سیپروفلوکساسین را می‌توان در صورت ناراحتی گوارشی با بیشتر غذاها تجویز کرد.

داروهای هم‌گروه سیپروفلوکساسین

نتیجه‌گیری

سیپروفلوکساسین در اشکال مختلف دارویی از جمله قرص خوراکی، سوسپانسیون خوراکی، قطره چشمی، و محلول آماده تزریق در دسترس است. پزشکان باید شکل مناسب دارو را بر اساس نیاز بیمار تعیین کنند، زیرا دستورات و دوزهای مورد استفاده برای هر شکل دارو ممکن است متفاوت باشد. از طرفی، سیپروفلوکساسین به عنوان یک آنتی‌بیوتیک با مکانیسم اثری مهار آنزیم DNA ژیراز و ترجمه DNA باکتری‌ها عمل می‌کند و برای درمان عفونت‌های مختلف از جمله دستگاه ادراری، تنفسی، پوست و بافت نرم، و دیگر بیماری‌ها تجویز می‌شود.

پرسش و پاسخ

1. چه مدت طول می‌کشد تا سیپروفلوکساسین اثر کند؟

اگرچه سیپروفلوکساسین ظرف چند ساعت پس از مصرف شروع به اثر می‌کند، اما ممکن است تا 2 تا 3 روز متوجه بهبود علائم خود نشوید. برای برخی از عفونت‌ها، مانند استئومیلیت (عفونت استخوان)، ممکن است تا یک هفته طول بکشد تا بهبودی حاصل شود.  حتی زمانی که احساس بهتر شدن یا بهبود داشتید، مهم است که دوره سیپروفلوکساسین را مطابق تجویز پزشک تان، به پایان برسانید. با این کار اطمینان حاصل می‌کنید که عفونت به سرعت عود نمی‌کند.

2. مصرف سیپروفلوکساسین همراه با وعده غذایی،  تداخل ایجاد نمی‌کند؟

برای کاهش عوارض گوارشی بهتر است سیپروفلوکساسین با معده پر مصرف شود. اما از آنجایی که با چای و ماست و لبنیات  و انواع مکمل‌های حاوی کلسیم، آهن، زینک و … و دود سیگار و قلیان تداخل دارد، مراقب باشید که با موارد ذکر شده حداقل 2 ساعت فاصله داشته باشد.

3. برای کاهش عوارض گوارشی می‌توان همراه با سیپروفلوکساسین داروی معده استفاده نمود؟

 از آنجایی که سیپروفلوکساسین با همه داروهای آنتی اسید تداخل دارد، امکان استفاده همزمان وجود ندارد و باید سیپروفلوکساسین با انواع داروهای معده حداقل 2 ساعت فاصله داشته باشد.