درمان رفلاکس معده؛ دارو، تغذیه یا جراحی؟
اگر جزو افرادی هستید که بطور متناوب دچار سوزش سردل مکرر و ترش کردن میشوید، این علائم میتواند نشانه رفلاکس معده باشد. بیماری رفلاکس معده به مری Gastroesophageal reflux disease (GERD) نوعی اختلال گوارشی مزمن است که با جریان برگشتی محتویات معده، به ویژه اسید، به مری مشخص میشود. این رفلاکس زمانی رخ میدهد که اسفنکتر تحتانی مری (LES) ضعیف شده یا به طور نامناسب شل شود و به اسید معده اجازه دهد از معده خارج شود. علائم رایج شامل سوزش سر دل، برگشت غذا، ناراحتی قفسه سینه و در برخی موارد، مشکل در بلع است.
رفلاکس معده میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد و در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به عوارضی مانند ازوفاژیت، تنگی مری یا مری بارت شود (مری بارت وضعیتی که خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش میدهد.) این بیماری تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، چاقی، سیگار کشیدن و برخی داروها قرار دارد و اغلب برای مدیریت مؤثر به ترکیبی از اصلاحات سبک زندگی، مصرف دارو و سایر درمانهای پزشکی نیاز دارد. برای مدیریت و کنترل رفلاکس معده، باید عوامل خطر، علائم و روشهای درمانی این بیماری را بشناسید و نسبت به نکات موردنیاز تغذیهای و درمانی آن آگاه شوید.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- رفلاکس معده چیست؟
- علت رفلاکس معده
- علائم رفلاکس معده
- علائم خطرناک رفلاکس معده
- رفلاکس معده در بارداری از کی شروع میشه
- تفاوت رفلاکس معده با سوزش معده چیست؟
- تشخیص رفلاکس معده
- مدت زمان مورد انتظار
- پیشگیری از رفلاکس معده
- درمان رفلاکس معده
- داروها
- جراحی
- درمانهای آندوسکوپی
- درمان خانگی رفلاکس معده
- عرق زنیان برای رفلاکس معده
- نحوه مصرف شیرین بیان برای رفلاکس معده
- نتیجه گیری
- پرسش و پاسخ
رفلاکس معده چیست؟
بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) معمولاً سوزش سر دل نامیده میشود. این اختلال گوارشی اغلب باعث احساس سوزش و گاهی اوقات فشار در قسمت میانی قفسه سینه میشود.
در این بیماری، اسید و آنزیمهای گوارشی از معده به سمت مری، لولهای که غذا را از دهان به معده منتقل میکند، برمیگردند. این جریان برگشتی شیره معده، "رفلاکس" نامیده میشود. این شیرههای تند معده، پوشش مری را ملتهب میکنند. اگر برای درمان رفلاکس معده اقدامات لازم انجام نگیرد، میتواند به طور دائمی به مری آسیب برساند.
اگر بخواهیم رفلاکس معده را بطور علمی بررسی کنیم میتوان گفت که در دستگاه گوارش بدن، یک حلقه عضلانی، مری را از معده جدا میکند، این حلقه اسفنکتر مری نامیده میشود. به طور معمول، اسفنکتر هنگام بلع باز میشود و به غذا اجازه میدهد وارد معده شود. در بقیه مواقع، محکم فشرده میشود تا از برگشت غذا و اسید معده به مری جلوگیری کند. با این حال، در اکثر افراد مبتلا به GERD، اسفنکتر مری محکم بسته نمیشود. در فواصل بین بلعها بصورت شل میماند. این امر باعث میشود شیرههای گوارشی وارد مری شوند و پوشش مری را تحریک کنند.
علت رفلاکس معده
عوامل زیادی میتوانند اسفنکتر تحتانی مری را تضعیف یا شل کنند که منجر به برگشت اسید معده به مری و رفلاکس معده میشود. این عوامل عبارتند از:
- برخی غذاها ( غذاهای تند، غذاهای چرب، مواد غذایی اسیدی، نوشیدنیهای گازدار، قهوه، شکلات و…)
- سیگار کشیدن
- الکل
- بارداری
- بسیاری از داروها
- افزایش فشار شکمی، به دلیل چاقی یا بارداری
- برآمدگی معده (فتق هیاتال) که از دیافراگم بیرون زده است.
برای بسیاری از افراد مبتلا به رفلاکس معده، سوزش سر دل صرفاً مشکلی نیست که گاه به گاه آنها را دچار ناراحتی کند. بلکه یک مشکل مکرر و حتی روزانه است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اسید میتواند باعث ملتهب و تنگ شدن مری شود که منجر به ایجاد زخم باز میگردد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اسید همچنین میتواند منجر به بیماری به نام “مری بارت” شود. مری بارت خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش میدهد.

علائم رفلاکس معده
علائم رفلاکس معده به مری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید یا سوزش قفسه سینه در پشت استخوان جناغ سینه. این درد به عنوان سوزش سر دل نیز شناخته میشود. این شایعترین علامت رفلاکس معده به مری است. سوزش سر دل ممکن است هنگام غذا خوردن، خم شدن یا دراز کشیدن بدتر شود.
- احساس سفتی در قفسه سینه یا بالای شکم. این درد ممکن است شما را در نیمه شب از خواب بیدار کند.
- برگشت غذا، برگشت مایعات معده به دهان.
- حالت تهوع.
- مزه ترش یا تلخ مکرر در دهان.
- مشکل در بلع.
- گرفتگی صدا، به خصوص در صبح.
- گلودرد.
- سرفه، خس خس سینه یا نیاز مکرر به صاف کردن گلو.
علائم خطرناک رفلاکس معده
اگر درد شدید در قفسه سینه احساس میکنید، مدفوع یا استفراغ خونی یا تیره دارید، دچار کاهش وزن بیدلیل شدهاید یا مشکل در بلع یا احساس گیر کردن غذا، یا احساس رفلاکس اسید به داخل نای که باعث تنگی نفس، سرفه یا گرفتگی صدا دارید، فورا برای معاینه و پیگیری روند درمان به متخصص مراجعه کنید.
- درد قفسه سینه. یکی ار مهمترین علائم خطرناک رفلاکس معده احساس درد مداوم از قفسه سینه است که از این قسمت از بدن شروع شده و تا گردن و گلو ادامه پیدا میکند. اما ممکن است این درد با مشکلت قلبی نیز مرتبط باشد.
- مشکل در بلع. دشواری در بلع غذا یاحساس گیر کردن غذا در گلو، از این علائم میتواند باشد.
- کاهش وزن بدون دلیل. اگر بطور ناگهانی دچار کاهش وزن شدهاید، این کاهش وز را میتوان از اختلالات سیستم گوارشی در نظر گرفت.
- استفراغ مکرر. حالت استفراغ مداوم جزو مشکلات رفلاکس معده محسوب میشود.
- مدفوع تیره. اگر تغییراتی مانند سیاه یا تیره شدن موفوع مشاهده میکنید، بدلیل خونریزی در دستگاه گوارش است و نیاز به درمان فوری دارد.
- احساس سفتی در گلو. وجود احساس سفتی در گلو، بعلت التهاب ناشی از اسید معده و اختلال سیستم گوارش است.
رفلاکس معده در بارداری از کی شروع میشه
وقتی باردار هستید، به دلایلی احتمال سوء هاضمه در شما بیشتر است: تغییرات هورمونی، فشار جنین در حال رشد به معده، شل شدن عضلات بین معده و مری که باعث برگشت اسید معده میشود. بسیاری از بیماران باردار سوزش سر دل و احتمالاً سایر علائم رفلاکس معده را در اوایل سه ماهه اول خود تجربه میکنند. برای برخی دیگر، این علائم ابتدا در سه ماهه دوم یا سوم، زمانی که جنین رشد میکند و فشار بیشتری به معده آنها وارد میکند، ظاهر میشود.
تفاوت رفلاکس معده با سوزش معده چیست؟
بیماری رفلاکس معده به مری و سوزش سر دل را میتوان از این جهت متمایز کرد که رفلاکس معده یک بیماری مزمن است، در حالی که سوزش سر دل میتواند یک علامت شایع این بیماری و گاهی اوقات ناشی از رفلاکس اسید باشد.
سوزش سر دل همان سوزشی است که در قسمت قفسه سینه، درست پشت استخوان جناغ سینه احساس میکنید و ناشی از برگشت اسید معده به مری میباشد. این احساس سوزش که معمولاً کوتاه مدت (چند دقیقه تا چند ساعت) است، هر کسی ممکن است آن را تجربه کند، به خصوص پس از وعدههای غذایی بزرگ، تند یا چرب. سوزش سر دل در اغلب مواقع با تجویز آنتی اسیدهای بدون نسخه یا تغییر در رژیم غذایی بهبود پیدا میکند.
بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) به نوع مزمن و شدیدتر از رفلاکس اسید گفته میشود که در آن جریان مکرر اسید معده به مری ادامه مییابد. علائم شایع آن سوزش سر دل مکرر که ۲ بار یا بیشتر در هفته فرد را دچار ناراحتی کند. سایر علائم مرتبط عبارتند از: مزه اسید در دهان، برگشت غذا، مشکل در بلع (دیسفاژی)، سرفه مزمن و گلودرد یا گرفتگی صدا. علائم رفلاکس معده بصورت طولانی مدت فرد را درگیر میکند و نیاز به مراقبت پزشکی دارد. با تغییر سبک زندگی، مصرف طولانی مدت دارو (مانند PPI) میتوان بیماران مبتلا به رفلاکس معده را درمان کرد و در موارد شدید، پزشک انجام جراحی را توصیه میکند.
تشخیص رفلاکس معده
هنگامیکه برخی علائم مشکوک مشاهده میکنید و برای معاینه به پزشک مراجعه میکنید بطور معمول برای تشخیص بیماری و پیگیری روند درمان، پزشک از شما سوالاتی را خواهد پرسید:
- هر چند وقت یکبار سوزش سر دل یا سایر علائم GERD را تجربه میکنید؟
- آیا علائم شما هنگام دراز کشیدن یا خم شدن بدتر میشود؟
- آیا علائم شما با داروهای بدون نسخه سوزش سر دل تسکین مییابد؟
پزشک همچنین داروهای مورد استفاده فعلی شما را بررسی خواهد کرد. برخی از داروها میتوانند اسفنکتر مری را شل کنند. این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- داروهای فشار خون یا قلب، مانند مسدودکنندههای کانال کلسیم و نیتروگلیسیرین
- داروهای پوکی استخوان به نام بیسفسفوناتها
- پروژستینها، مانند پروژسترون
- داروهایی که میزان بزاق تولید شده شما را کاهش میدهند، مانند آنتیهیستامینها و داروهای ضد افسردگی.
دردی که شبیه سوزش سر دل احساس میشود، همچنین میتواند نشانه بیماری عروق کرونر قلب نیز باشد. پزشک ممکن است از شما بپرسد که آیا علائمی از مشکلات قلبی دارید یا خیر. او ممکن است برای مشکلات قلبی آزمایش انجام دهد.
اگر تنها علائم شما سوزش سر دل خفیف است و معاینه فیزیکی شما، وضعیت طبیعی را نشان میدهد، پزشک ممکن است تغییر در سبک زندگی و داروهای بدون نسخه را پیشنهاد کند. ممکن است به هیچ آزمایش تشخیصی خاص یا درمان تجویزی نیاز نداشته باشید.
اگر علائم خطرناک رفلاکس معده دارید یا اگر سوزش سر دل شما با داروها تسکین نمییابد، به آزمایشهای بیشتری نیاز خواهید داشت. علائم خطرناک رفلاکس معده شامل سوزش سر دل شدید و طولانی مدت، مشکل در بلع یا کاهش وزن است.
بهترین آزمایش برای تشخیص رفلاکس معده به مری، آندوسکوپی است. پزشک از طریق انجام آندوسکوپی مستقیماً مری شما را بررسی میکند. آندوسکوپ یک لوله انعطافپذیر است که میتواند از طریق دهان و گلو وارد شود. آندوسکوپی معمولاً توسط متخصص گوارش انجام میشود.
در طول آندوسکوپی، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از بافت را برای بررسی در آزمایشگاه بردارد. پزشک همچنین ممکن است با آندوسکوپ معده و قسمت اول روده کوچک شما را بررسی کند.
همچنین متخصص ممکن است یک یا چند مورد از آزمایشهای زیر را انجام دهد:
- بلع باریم. آزمایشی با اشعه ایکس که نمای کلی مری را نشان میدهد.
- ارزیابی قلبی. برای بررسی بیماری قلبی.
- مانومتری مری یا مطالعات حرکتی. برای بررسی حرکت فشرده مری هنگام بلع.
- پایش pH مری. از الکترودهایی برای اندازهگیری pH (سطح اسید) در مری استفاده میکند. این آزمایش معمولاً در یک دوره ۲۴ ساعته انجام میشود.
مدت زمان مورد انتظار
اگر مشکل رفلاکس معده درمان نشود، این بیماری معمولاً به یک عارضه طولانی مدت تبدیل خواهد شد. علائم ممکن است ظرف چند روز پس از درمان تسکین یابند. اما برای بسیاری از بیماران، چندین هفته درمان لازم است تا علائم کاهش یابد یا برطرف شود. درمان اغلب باید برای مدت طولانی ادامه یابد. حتی با مصرف روزانه دارو، بسیاری از افراد مبتلا به رفلاکس همچنان علائمی را احساس میکنند.
پیشگیری از رفلاکس معده
جهت پیشگیری و جلوگیری از علائم رفلاکس معده، برخی اقدامات لازم و ضروی هستند انجام دهید. برخی از تغییرات ساده توصیه شده توسط متخصصان در سبک زندگی عبارتند از:
- سر تخت خود را حداقل ۱۵ سانتیمتر بالا ببرید. در صورت امکان، بلوکهای چوبی را زیر پایههای بالای تخت قرار دهید یا از یک وج فومی (نوعی بالش مثلثی شکل) زیر قسمت بالای تشک استفاده کنید. استفاده از بالشهای اضافی ممکن است کمکی نکند. دراز کشیدن به پهلوی چپ نیز میتواند به کاهش رفلاکس اسید کمک کند.
- از غذاهایی که باعث شل شدن اسفنکتر مری در طول هضم میشوند، خودداری کنید. این غذاها شامل:
- قهوه
- شکلات
- غذاهای چرب
- شیر کامل
- نعناع
- نعناع فلفلی
- مصرف غذاهای اسیدی که هنگام برگشت غذا، سوزش معده را بدتر میکنند، محدود کنید. این غذاها شامل مرکبات و گوجه فرنگی میشوند.
- از نوشیدنیهای گازدار پرهیز کنید. آروغ ناشی از گاز معده، اسفنکتر مری را مجبور به باز شدن میکند و میتواند رفلاکس را تشدید کند.
- وعدههای غذایی سبک و مکرر داشته باشید.
- بعد از غذا خوردن دراز نکشید.
- سه تا چهار ساعت قبل از خواب غذا نخورید.
- اگر سیگار میکشید، آن را ترک کنید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید. الکل اسفنکتر مری را شل میکند.
- اگر چاق هستید، به فکر کاهش وزن خود باشید. چاقی میتواند مانع از بسته ماندن اسفنکتر شود.
- از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری کنید. افزایش فشار روی شکم میتواند اسفنکتر مری را باز کند.
- برای ادامه تولید بزاق از قرص مکیدنی یا آدامس استفاده کنید.
درمان رفلاکس معده
درمان برای اکثر افراد مبتلا به رفلاکس معده شامل تغییرات سبک زندگی (موارد ذکر شده فوق) و دارو است. اگر علائم ادامه یابد، جراحی یا درمانهای آندوسکوپی گزینههای درمانی توصیه شده دیگر هستند.
داروها
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی وونوپرازان (Voquezna) را به عنوان درمان روزانه سوزش سر دل مرتبط با بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) غیر فرسایشی در بزرگسالان تأیید کرد. علاوه بر آن، داروهای مختلفی وجود دارد که میتوان برای درمان رفلاکس معده استفاده کرد. این داروها عبارتند از:
- بافرهای اسید بدون نسخه. بافرها، خنثیکننده اسید هستند . اشکال مایع این داروها سریعتر عمل میکنند، اما مصرف قرصها ممکن است راحتتر باشند؛ برای مثال سوسپانسیون آلومینیوم ام جی. آنتیاسیدهایی که حاوی منیزیم هستند میتوانند باعث اسهال شوند و آنتیاسیدهایی که حاوی آلومینیوم هستند میتوانند باعث یبوست شوند. پزشک ممکن است برای جلوگیری از این مشکلات، مصرف متناوب آنتیاسید را توصیه کند. این داروها برای مدت کوتاهی مؤثر هستند و التهاب مری را درمان نمیکنند. مانند:
- سوسپانسیون آلومینیوم ام جی
- سوسپانسیون آلومینیوم ام جی اس
- قرص جویدنی آلومینیوم ام جی اس
- مسدودکنندههای H2 بدون نسخه. این داروها باعث میشوند معده، اسید کمتری تولید کند و در بیمارانی که علائم خفیف تا متوسط دارند مؤثر هستند. مانند:
- قرص فاموتیدین 20 و 40 میلی گرم:
- قرص سایمتیدین 200 میلی گرم:
- مهارکنندههای پمپ پروتون (PPI) بدون نسخه. مهارکنندههای PPI تولید اسید معده را متوقف میکنند. داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPI) بسیار مؤثر هستند. آنها میتوانند به ویژه در بیمارانی که به مسدودکنندههای H2 و آنتیاسیدها پاسخ نمیدهند، مفید باشند. این داروها مسدودکنندههای اسید قویتری نسبت به مسدودکنندههای H2 هستند، اما شروع اثر آنها نیازمند زمان بیشتری است. مانند:
- امپرازول 20 میلی گرم
- اس امپرازول 20 و 40 میلی گرم
- پنتوپرازول 20 و 40 میلی گرم
- رابپرازول 20 میلی گرم
- لانزوپرازول 15 و 30 میلی گرم
- محرکهای افزایش تخلیه معده (بهبود حرکات معده و مری). این داروها ممکن است به کاهش رفلاکس مری کمک کنند. اما معمولاً به تنهایی برای رفلاکس GERD کاربردی ندارند. این داروهای محرک به تخلیه سریعتر معده کمک میکنند، که باعث کاهش مدت زمان رفلاکس میشود.
- قرص دومپریدون 10 میلی گرم
- محافظهای مخاطی. این داروها پوشش مری تحریک شده را میپوشانند، تسکین میدهند و از آن محافظت میکنند. سوکرالفات (Carafate) یک نمونه از این داروها است.
- قرص سوکرالفیت 500 میلی گرم
- قرص بیسموت ساب سیترات
- مکمل های گیاهی و غیر گیاهی کنترل کننده اسید معده
- شربت گابیس: حاوی سدیم آلژینات و بی کربنات و کلسیم کربنات - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 قاشق غذاخوری - مناسب 6 سال به بالا
- شربت کامفوتریت: حاوی سدیم آلژینات و بی کربنات و کلسیم کربنات - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 قاشق غذاخوری - مناسب 6 سال به بالا
- شربت برنیسکون: حاوی سدیم آلژینات و بی کربنات و کلسیم کربنات - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 قاشق غذاخوری - مناسب 12 سال به بالا
- سوسپانسیون پناوار: حاوی سدیم آلژینات و بی کربنات و کلسیم کربنات - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 قاشق غذاخوری - مناسب 12 سال به بالا
- شربت کی دی اس: حاوی زنیان - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 قاشق غذاخوری - مناسب 4 سال به بالا
- شربت ردیوسید: حاوی آلوئه ورا - روزانه 2 بار هر بار 3 قاشق غذاخوری - علاوه بر درمان معده، مناسب رفع التهاب و ترمیم زخم - مناسب 12 سال به بالا
- شربت آنتی رفلاکس بی: حاوی آلوئه ورا و عسل - قبل از صبحانه و شام یک قاشق غذاخوری - علاوه بر درمان معده، مناسب در بهبود سرفه خشک
- کپسول کات رفلاکس: حاوی زردچوبه، زنجبیل و شیرین بیان و کلسیم کربنات و منیزیم هیدروکسید - نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی یک عدد
- قرص فارموسینا: حاوی گل سرخ، سنبل الطیب و شیرین بیان - بعد از هر وعده غذایی 1 تا 2 عدد - علاوه بر درمان معده، مناسب در بهبود اضطراب و استرس
- کپسول پرونوتری ولبیینگ گستریک: حاوی شنبلیله و بادرنجبویه و قاصدک و مریم گلی و آلانین و تریپتوفان - روزانه 1 عدد با معده پر - مناسب 18 سال به بالا
- قرص گاسترودین: حاوی شیرین بیان - قبل از هر وعده غذایی یک تا دو عدد - علاوه بر درمان معده، مناسب کاهش عوارض مصرف مسکن بر گوارش
- قرص د رگلیس: حاوی شیرین بیان - قبل از هر وعده غذایی یک تا دو عدد - علاوه بر درمان معده، مناسب کاهش عوارض مصرف مسکن بر گوارش
- کپسول آرتی گاستریت: حاوی شیرینبیان و گل سرخ و سنبل هندی - بعد از هر وعده غذایی یک عدد
- قطره گاستریرا: حاوی شیرین بیان و دیگر گیاهان دارویی - بعد از هر وعده غذایی 30 قطره - مناسب 12 سال به بالا
- قطره رفرش اهورا: حاوی شیرین بیان و دیگر گیاهان دارویی - بعد از هر وعده غذایی 30 قطره - مناسب 12 سال به بالا
- قرص استیلن: حاوی گیاه آرتمیزیا آرگی فولیوم - قبل از هر وعده غذایی یک عدد به مدت 10 تا 14 روز
- قرص جویدنی تامز: حاوی کلسیم کربنات - روزانه 2 تا 5 عدد جویدنی به مدت حداکثر 2 هفته
- کپسول آرتی پرازول: حاوی شیرین بیان و گل محمدی و سنبل الطیب - روزانه 2 عدد با معده پر حداکثر تا 4 هفته - علاوه بر درمان معده، مناسب در بهبود اضطراب و استرس
- سافت ژل پیلوریسین: حاوی کارواکرول و مرزه - صبح و شب یک عدد با معده پر به مدت 14 روز
- قرص دایجسترانگ: حاوی زنجبیل و دیگر گیاهان دارویی - ضد نفخ و سوء هاضمه و رفلاکس - بعد از هر وعده غذایی دو عدد
- قرص دوای بلغم: حاوی زنیان و آویشن شیرازی و سیاه دانه و مصطکی و عسل - علاوه بر درمان معده، مناسب رفع چاقی شکم و ورم معده و نفخ و سستی بدن - قبل از هر وعده غذایی دو عدد
- قرص جویدنی پپتی لاک الحاوی: حاوی سدیم آلژینات و بی کربنات و کلسیم کربنات - قبل از هر وعده غذایی یک عدد، حداکثر روزانه 2 عدد - مناسب 12 سال به بالا
- ساشه دناژ ناژوان گیاه: حاوی ترکیبات گیاهی - دو ساعت بعد از ناهار و شام، هر بار یک ساشه در یک لیوان آب گرم
- کپسول کپسول دويجست ادز: حاوی ترکیبات گیاهی - بعد از هر وعده غذایی یک عدد با یک لیوان آب - علاوه بر درمان معده، مناسب رفع التهاب مفصل و کنترل قند و فشار خون
جراحی
جراحی برای افرادی که علائم شدید و غیرقابل کنترل رفلاکس معده دارند، گزینه مناسبی است. همچنین ممکن است برای افرادی که عوارضی مانند آسم یا ذاتالریه یا بافت اسکار در مری دارند، در نظر گرفته شود. برخی از افرادی که نمیخواهند برای مدت طولانی دارو مصرف کنند، ممکن است جراحی را انتخاب کنند.
جراحی رفلاکس معده را میتوان با استفاده از ابزارهای هدایت شده با دوربین انجام داد. این تکنیک جراحی لاپاروسکوپی نامیده میشود. جراحی لاپاروسکوپی نسبت به جراحی معمولی به برشهای کوچکتری نیاز دارد.
در روشی به نام فوندوپلیکاسیون نیسن، بافت اضافی معده دور مری تا میشود و در جای خود دوخته میشود. این کار فشار اضافی را در اطراف اسفنکتر ضعیف مری نگه میدارد. به نظر میرسد این عمل، علائم را تقریباً به اندازه داروهای تجویزی مسدودکننده اسید تسکین میدهد. میزان موفقیت جراحی ممکن است برای افرادی که علائم آنها با داروهای ضد اسید تسکین نمییابد، کمتر باشد. پس از جراحی، برخی افراد دچار یک عارضه جانبی آزاردهنده و ماندگار میشوند. اما اکثر افرادی که تحت عمل جراحی قرار میگیرند از نتایج بسیار راضی هستند. عوارض جانبی احتمالی شامل مشکل در بلع، اسهال و عدم توانایی در آروغ زدن یا استفراغ برای تسکین نفخ یا حالت تهوع است.
درمانهای آندوسکوپی
گاهی اوقات میتوان با استفاده از آندوسکوپ، اسفنکتر تحتانی مری را تنگتر کرد. روشهای جدیدی که در حال حاضر برای درمان رفلاکس معده استفاده میشوند عبارتند از: بخیه زدن (پلیکاسیون) و گرمایش با فرکانس رادیویی (روش استرتا). این روشها جدیدتر هستند و موفقیت طولانیمدت آنها هنوز باید مورد بررسی دقیقتر قرار گیرد.
نکته: بیشتر بیماران با استفاده از دارو درمان شده و بهبود مییابند. اما ممکن است هفتهها طول بکشد تا علائم شروع به بهبود کنند.
درمان خانگی رفلاکس معده
علاوه بر داروهای تجویزشده و روشهای درمانی که توسط متخصصان انجام میشوند، برخی روشهای خانگی میتوانند به بهبود علائم کمک کنند که گاهی اوقات به عنوان درمان برای رفلاکس معده پیشنهاد میشوند؛ این درمانهای خانگی عبارتند از نوشیدن سرکه سیب در آب قبل از غذا، نوشیدن چای زنجبیل یا مصرف مکملهای زنجبیل، جویدن آدامس بدون قند برای افزایش تولید بزاق و نوشیدن چای بابونه که به دلیل اثرات ضد التهابیاش شناخته شده است. درمانهای طبیعی دیگری که بر درمان رفلاکس معده موثر در ادامه مطالب آورده شده اند:
عرق زنیان برای رفلاکس معده
زنیان که با نام دانههای زنیان نیز شناخته میشود، فواید مختلفی برای سلامتی دارد. این گیاه به ویژه به دلیل اثربخشیاش در کاهش مشکلات گوارشی، از جمله اسیدیته، شناخته شده است. زنیان دارای خواص ضد نفخ است که میتواند به کاهش نفخ و گاز معده که اغلب با رفلاکس اسید همراه است، کمک کند.
نحوه مصرف شیرین بیان برای رفلاکس معده
عصاره ریشه شیرین بیان میتواند برای کمک به تسکین علائم بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)، مانند رفلاکس اسید، سوزش سر دل و سوء هاضمه استفاده شود.
شما میتوانید چوبهای ریشه شیرین بیان را بجوید یا از مکملهای ریشه شیرین بیان برای تسکین رفلاکس اسید استفاده کنید. لطفاً توجه داشته باشید که ریشه شیرین بیان میتواند با برخی از داروها، به ویژه در افرادی که فشار خون بالا دارند، تداخل داشته باشد.
نتیجه گیری
بیماری رفلاکس معده به مری یک بیماری مزمن دستگاه گوارش فوقانی است که در آن محتویات معده به طور مداوم و منظم به داخل مری برمیگردد و منجر به علائم و یا عوارض میشود. عواملی مانند اضافه وزن. دراز کشیدن یا لم دادن بعد از غذا خوردن، پرخوری، خوردن غذاهایی مانند مرکبات، نعناع، شکلات و غذاهای چرب یا تند، مصرف کافئین، مصرف الکل، سیگار کشیدن، استفاده از آسپرین و داروهای مسکن و تب بر بدون نسخه میتوانند در بروز رفلاکس معده موثر باشند. علائم شایع آن شامل سوزش سردل مکرر، درد قفسه سینه، از دست دادن اشتها، استفراغ مداوم، مشکلات بلع یا درد هنگام بلع است که با مشاهده این علائم یا تشدید آنها مراجعه به پزشک ضروری است. روند درمان رفلاکس معده معمولاً با ترکیبی از تغییرات سبک زندگی (شامل تغییرات رژیم غذایی، مدیریت وزن و ..)، داروهای تجویزی و در برخی موارد پیشرفته با عمل جراحی، مانند فوندوپلیکاسیون، انجام میشود.
پرسش و پاسخ
1. برای درمان رفلاکس معده چی بخوریم؟
متخصصان توصیه میکنند برای کاهش علائم رفلاکس معده، رژیم غذایی مدیترانهای یا الگوی غذایی مشابه سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل را دنبال کنید. مواد غذایی توصیه شده عبارتند از:
- غذاهای پرفیبر. غذاهای فیبردار باعث میشوند احساس سیری کنید، بنابراین احتمال پرخوری که ممکن است به سوزش سر دل منجر شود، کمتر میشود.
- غذاهای قلیایی. غذاها در محدوده pH (شاخصی از سطح اسید) قرار میگیرند.
- غذاهای آبکی.
- شیر.
- زنجبیل.
- سرکه سیب.
- آب لیمو.
2. چرا رفلاکس معده می گیریم؟
این بیماری ناشی از برگشت اسید معده از معده به مری است. سوزش سر دل شایعترین علامت رفلاکس معده است. برخی از مشکلات سبک زندگی که ممکن است باعث بروز این عارضه شوند عبارتند از: اضافه وزن، پرخوری، مصرف کافئین و الکل و خوردن شکلات و غذاهای تند.
3. رفلاکس معده نوزاد تا کی ادامه دارد؟
رفلاکس معده در نوزادان زیر ۲ سال شایع است. اکثر نوزادان در طول ۳ ماه اول زندگی خود چند بار در روز استفراغ میکنند. رفلاکس معده هیچ مشکلی در نوزادان ایجاد نمیکند. در بیشتر موارد، نوزادان تا سن ۱۲ تا ۱۴ ماهگی از این مشکل رهایی مییابند.
4. چگونه میتوان فهمید که دچار رفلاکس معده شدهاید؟
فقط پزشک میتواند رفلاکس معده را تشخیص دهد. در صورت وجود موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:
- سوزش معده شما دو بار یا بیشتر در هفته اتفاق میافتد.
- سوزش معده شما بدتر میشود.
- سوزش معده شبها شما را از خواب بیدار میکند.
- سالهاست که گاهی اوقات سوزش معده دارید.
- هنگام بلعیدن مشکل یا درد دارید.
- ناراحتی معده در فعالیتهای روزانه شما اختلال ایجاد میکند.
رفلاکس معده معمولاً بر اساس علائم و نشانهها قابل تشخیص است. ممکن است آزمایشهایی برای تأیید یا رد تشخیص رفلاکس معده انجام شود.
منبع