حساسیت‌های تغذیه‌ای نوزادان به شیر
اگر به نظر می‌رسد نوزادتان به شیر خشک واکنش بدی نشان می‌دهد، احتمالاً از خود می‌پرسید چرا این اتفاق می‌افتد. شاید فکر کنید این مشکل به دلیل آلرژی به شیر گاو، عدم تحمل پروتئین شیر یا علائم حساسیت به لاکتوز باشد.
بسیاری از افراد این مشکلات را مشابه می‌دانند، اما در واقع تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. برخی از علائم این موارد، مانند علائم حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز، ممکن است شبیه به هم باشند و باعث سردرگمی شوند. با این حال، احتمال دارد که مشکل هیچ‌کدام از این موارد نباشد. پزشک متخصص اطفال می‌تواند به شما کمک کند تا علت اصلی را شناسایی کنید.
آنچه در این مقاله می‌خوانیم:
- عدم تحمل پروتئین شیر چیست؟
- آلرژی به شیر گاو چیست؟
- علائم آلرژی به شیر گاو
- درمان عدم تحمل پروتئین شیر و آلرژی به شیر گاو
- عدم تحمل لاکتوز چیست؟
- علائم حساسیت به لاکتوز
- درمان عدم تحمل لاکتوز
- مشکلات دیگر
- نتیجه‌گیری
- پرسش و پاسخ
عدم تحمل پروتئین شیر چیست؟
برخی از نوزادان به نظر می‌رسد در هضم شیر مشکل دارند. این مشکل می‌تواند با بی‌قراری، بالا آوردن یا مدفوع سبز همراه با مخاط و نقاط خونی کوچک همراه باشد.
این مشکلات گوارشی اغلب ناشی از حساسیت به پروتئین شیر گاو هستند. این حساسیت با آلرژی واقعی به شیر گاو تفاوت دارد. نوزادان ممکن است پروتئین شیر گاو را از طریق فرمول شیر خشک یا از طریق شیر مادر که محصولات حاوی پروتئین شیر گاو مصرف کرده باشد، دریافت کنند. حدود نیمی از نوزادانی که به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند، در هضم پروتئین سویا نیز مشکل دارند. برخلاف آلرژی واقعی به شیر گاو، عدم تحمل پروتئین شیر گاو رایج‌تر است.
شربت گریپ میکسچر نرس هارویز 145 میلی لیتر
100,000 تومان
کپسول پرومینتا پلاس آی بی اس هیلیا فارمد 30 عدد
210,000 تومان
شربت کاراوی میکسچر ایران داروک
116,000 تومان
خرید محصولات مرتبط با آلرژی نوزاد به شیر، عدم تحمل لاکتوز یا چیز دیگری؟
آلرژی به شیر گاو چیست؟
بیشتر شیر خشک‌های نوزاد از شیر گاو تهیه می‌شوند. برای نوزادانی که برای اولین بار شیر گاو مصرف می‌کنند، احتمالاً این شیر در قالب شیر خشک به آن‌ها داده می‌شود، زیرا نوشیدن شیر گاو به طور مستقیم برای کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود. اما از حدود ۶ ماهگی که نوزادان با غذاهای جامد آشنا می‌شوند، شیر گاو می‌تواند به عنوان یک ماده غذایی در رژیم غذایی‌شان گنجانده شود.
آلرژی به شیر گاو یکی از شایع‌ترین آلرژی‌ها در نوزادان و کودکان خردسال است. برآورد می‌شود که ۲ تا 5/7 درصد از نوزادان زیر ۱۲ ماه به این آلرژی مبتلا باشند. در صورت بروز، سیستم ایمنی بدن کودک به پروتئین‌های موجود در شیر واکنش نشان می‌دهد و علائم آلرژی را ایجاد می‌کند. به همین دلیل این بیماری گاهی به نام «آلرژی پروتئین شیر گاو» نیز شناخته می‌شود.
حتی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است این آلرژی دیده شود، زیرا پروتئین شیر گاوی که مادر مصرف کرده است، از طریق شیر به کودک منتقل می‌شود. بیشتر کودکان تا سن ۵ سالگی از این آلرژی بهبود می‌یابند.
علائم آلرژی به شیر گاو
علائم آلرژی به شیر گاو ممکن است در عرض چند دقیقه پس از مصرف شیر گاو یا شیر خشک مبتنی بر آن ظاهر شوند. در موارد دیگر، مشکلات ممکن است چند ساعت یا حتی چند روز بعد رخ دهند.
برخی از علائم ممکن عبارتند از:
- مشکلات گوارشی مانند دل‌درد، استفراغ، اسهال و یبوست
- واکنش‌های پوستی مانند تورم لب‌ها، صورت و اطراف چشم و بثورات قرمز و خارش‌دار
- علائم شبیه تب یونجه، مانند آبریزش بینی و چشمان اشک‌آلود
- اگزما که با درمان بهبود نمی‌یابد
علائم ناگهانی و شدید نادر هستند اما ممکن است شامل تورم دهان یا گلو، خس‌خس سینه، تنگی نفس و دشواری در تنفس باشند. این وضعیت که به آن آنافیلاکسی می‌گویند، یک واکنش آلرژیک شدید است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در چنین مواردی باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا کودک را به بیمارستان برسانید.
درمان عدم تحمل پروتئین شیر و آلرژی به شیر گاو
اگر مشخص شود نوزاد شما به پروتئین شیر حساسیت دارد یا به شیر گاو آلرژی دارد، پزشک یا متخصص آلرژی به شما توضیح می‌دهد که چگونه باید این وضعیت را مدیریت کنید. این امر شامل حذف تمام محصولات حاوی شیر گاو از رژیم غذایی کودک یا رژیم غذایی مادر در صورت شیردهی است.
پزشک ممکن است یک فرمول شیر مخصوص برای نوزادان که حاوی شیر گاو نباشد، تجویز کند. همچنین رژیم غذایی مناسب برای کودک شما را در هر مرحله از رشد تعیین کرده و پیشرفت او را به دقت زیر نظر خواهد داشت. پزشک ممکن است بعد از مدتی شیر را دوباره به رژیم غذایی کودک بازگرداند تا ببیند آیا آلرژی از بین رفته است یا خیر.
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
کودک شما ممکن است نوع متفاوتی از واکنش به شیر گاو یا شیر خشک داشته باشد که به آن عدم تحمل لاکتوز می‌گویند. این زمانی است که بدن کودک قادر به هضم لاکتوز، یک نوع قند طبیعی موجود در شیر، نیست.
عدم تحمل لاکتوز در نوزادان بسیار نادر است اما با افزایش سن شایع‌تر می‌شود. حدود ۷۰ درصد از جمعیت جهان با مشکل عدم تحمل لاکتوز مواجه‌اند. این مشکل در میان افراد آسیایی، آفریقایی و اسپانیایی‌تبار شایع‌تر است.
نوزادان و کودکان خردسال ممکن است پس از ابتلا به یک بیماری گوارشی یا سایر شرایط، به طور موقت علائم حساسیت به لاکتوز داشته باشند.
علائم حساسیت به لاکتوز
برخی از علائم حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز مشابه با علائم عدم تحمل پروتئین شیر و آلرژی به شیر گاو است. این علائم می‌توانند شامل مشکلات گوارشی مانند دل‌درد، نفخ، اسهال و گاز معده باشند.
درمان عدم تحمل لاکتوز
پزشک متخصص اطفال معمولاً می‌تواند با حذف لاکتوز از رژیم غذایی کودک تشخیص دهد که آیا او علائم حساسیت به لاکتوز دارد یا خیر. این کار با جایگزینی موقت محصولات لبنی یا سویا بدون لاکتوز انجام می‌شود.
اگر حذف لاکتوز علائم کودک شما را بهبود بخشد، پزشک توصیه‌هایی درباره غذاها و نوشیدنی‌های مناسب ارائه خواهد داد. نوزادان و کودکان خردسال باید مواد مغذی لازم را دریافت کنند تا رشد و تکامل آن‌ها به درستی صورت گیرد.
برای نوزادانی که از شیرخشک تغذیه می‌کنند و به لاکتوز حساسیت دارند، پزشک احتمالاً توصیه می‌کند از شیر خشک بدون لاکتوز استفاده کنید.
در بسیاری از نوزادان و کودکان خردسال، عدم تحمل لاکتوز تنها به طور موقت است. علائم آن‌ها معمولاً در عرض چند هفته بهبود می‌یابد. در این مرحله می‌توانید به تدریج شیر و محصولات لبنی را به رژیم غذایی آن‌ها بازگردانید.
مشکلات دیگر
اگر نوزاد یا کودک شما در مصرف شیر خشک مشکل دارد، ممکن است علت دیگری وجود داشته باشد. برخی از علائم عدم تحمل لاکتوز، عدم تحمل پروتئین شیر و آلرژی به شیر گاو ممکن است به دلایل دیگری نیز در نوزادان دیده شوند، بنابراین تشخیص علت اصلی مشکل می‌تواند دشوار باشد.
ممکن است مشکل ریفلاکس باشد. ریفلاکس زمانی رخ می‌دهد که نوزاد در حین یا پس از تغذیه شیر را بالا می‌آورد. بیشتر نوزادان گاهی اوقات شیر را بالا می‌آورند، اما برای برخی از آن‌ها این اتفاق زیاد و همراه با درد است. این وضعیت می‌تواند باعث شود نوزاد در حین تغذیه بدنش را قوس بدهد، احساس ناراحتی کند و تغذیه و افزایش وزن برای او دشوار شود.
ممکن است مشکل قولنج (کولیک) باشد. در این حالت، نوزاد زیاد گریه می‌کند و دلیل آن مشخص نیست. قولنج می‌تواند باعث بی‌قراری و تولید گاز معده در نوزاد شود که این علائم می‌توانند مشابه علائم حساسیت یا عدم تحمل شیر باشند.
اگر نوزاد یا کودکتان در تغذیه مشکل دارد، وزن نمی‌گیرد یا علائمی دارد که شما را نگران می‌کند، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. او می‌تواند علت مشکل را تشخیص داده و راه‌حل مناسب را ارائه دهد.
نتیجه‌گیری
تغذیه نوزادان یکی از مهم‌ترین اصول رشد و سلامت آن‌هاست، اما مشکلاتی مانند آلرژی به شیر گاو، عدم تحمل پروتئین شیر یا علائم حساسیت به لاکتوز می‌تواند این مسیر را چالش‌برانگیز کند. شناخت دقیق علائم، تفاوت‌ها و روش‌های درمان این اختلالات، اولین گام برای کمک به نوزاد شماست تا از تغذیه سالم و مناسب بهره‌مند شود.
مشورت با پزشک متخصص اطفال، کلید حل این مشکلات است. پزشک با تشخیص درست، تنظیم رژیم غذایی مناسب و ارائه راهکارهای مؤثر می‌تواند به شما کمک کند تا نوزاد خود را در مسیر رشد و تکامل بهینه هدایت کنید. به یاد داشته باشید که بسیاری از این مشکلات موقتی هستند و با مراقبت و توجه کافی، نوزاد شما به تغذیه عادی باز خواهد گشت.
با درک درست و مدیریت صحیح، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که کودک شما به بهترین نحو از تغذیه‌ای سالم و کامل برخوردار است و در مسیر رشد و پیشرفت بی‌وقفه قدم برمی‌دارد. همیشه برای هرگونه نگرانی یا سؤال در این زمینه به پزشک مراجعه کنید و سلامت نوزاد خود را در اولویت قرار دهید.
پرسش و پاسخ
1. عدم تحمل لاکتوز در نوزادان کی بهبود می‌یابد؟
عدم تحمل لاکتوز در نوزادان معمولاً به صورت موقتی است و اغلب پس از بهبود مشکلات گوارشی مانند عفونت‌های روده یا اسهال برطرف می‌شود. این وضعیت معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و در این مدت، پزشک توصیه می‌کند از شیرخشک‌های بدون لاکتوز یا جایگزین‌های مناسب استفاده شود.
در موارد نادر، اگر نوزاد دچار عدم تحمل لاکتوز مادرزادی باشد (که یک مشکل ژنتیکی بسیار نادر است)، این وضعیت دائمی خواهد بود و نیاز به مدیریت مادام‌العمر با رژیم غذایی خاص دارد. اما اکثر نوزادانی که به دلایل موقت دچار عدم تحمل لاکتوز می‌شوند، پس از مدتی می‌توانند به تدریج مصرف محصولات حاوی لاکتوز را از سر بگیرند. پزشک معمولاً پیشنهاد می‌کند که بازگشت به مصرف شیر و لبنیات به تدریج و با دوزهای کوچک آغاز شود تا تحمل بدن نوزاد ارزیابی شود.
2. چرا شیر بدون لاکتوز شیرین است؟
شیر بدون لاکتوز به طور طبیعی شیرین‌تر از شیر معمولی است، زیرا در فرآیند تولید آن، لاکتوز (قند موجود در شیر) به دو قند ساده‌تر به نام‌های گلوکز و گالاکتوز تجزیه می‌شود. این دو قند ساده طعم شیرین‌تری نسبت به لاکتوز دارند و باعث می‌شوند شیر بدون لاکتوز طعمی شیرین‌تر از شیر عادی داشته باشد، حتی اگر مقدار قند کل آن تغییر نکرده باشد.
این فرآیند به افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند کمک می‌کند تا شیر را بدون تجربه مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز یا اسهال مصرف کنند. با این حال، میزان شیرینی اضافه شده به حدی نیست که تأثیری بر ارزش تغذیه‌ای شیر بگذارد یا نیاز به نگرانی در مورد قند اضافی ایجاد کند.
3. آیا حساسیت به پروتئین شیر گاو و عدم تحمل لاکتوز درمان‌پذیر هستند؟
حساسیت به پروتئین شیر گاو اغلب تا سن 5 سالگی برطرف می‌شود، زیرا سیستم ایمنی نوزاد رشد کرده و تحمل بیشتری نسبت به این پروتئین پیدا می‌کند. پزشک ممکن است توصیه کند پس از مدتی محصولات حاوی شیر را به تدریج به رژیم غذایی کودک اضافه کنید تا ببیند آیا علائم بازمی‌گردند یا خیر.
در مقابل، عدم تحمل لاکتوز به طور کامل درمان نمی‌شود، اما مدیریت آن با مصرف محصولات بدون لاکتوز یا محدود کردن مصرف لاکتوز امکان‌پذیر است. این مشکل معمولاً در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان شایع‌تر است.
4. آیا نوزادان شیرخوار نیز ممکن است به لاکتوز حساسیت داشته باشند؟
بله، اما علائم حساسیت به لاکتوز در نوزادان بسیار نادر است. این مشکل معمولاً در نوزادانی دیده می‌شود که به دلیل یک عفونت گوارشی یا اختلال موقت دستگاه گوارش، توانایی هضم لاکتوز را از دست داده‌اند. این نوع حساسیت معمولاً موقتی است و با بهبود دستگاه گوارش، از بین می‌رود. اگر نوزاد شما پس از بیماری‌های گوارشی دچار اسهال یا نفخ شده است، ممکن است پزشک توصیه کند برای مدتی از شیرخشک‌های بدون لاکتوز استفاده کنید.
