دولوکستین: [روش صحیح مصرف + هشدارها + عوارض + تداخل دارویی]

مواردی که قبل از استفاده باید در نظر گرفته شود

 در تصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان باید آن را اتخاذ کنید. برای این دارو، مواردی که در ادامه بیان می‌شوند، باید در نظر گرفته شوند.

آلرژی

اگر تاکنون به این دارو یا داروی دیگری واکنش غیرعادی یا آلرژیک نشان داده‌اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، اگر نسبت به انواع دیگر مانند غذاها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات آلرژی دارید، متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود را مطلع کنید. برای داروهای بدون نسخه، برچسب و ترکیبات بسته را به دقت مطالعه نمایید.

اطفال

مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده است، مشکلات خاصی برای کودکان نشان نداده است که سودمندی دولوکستین را برای درمان اضطراب در کودکان 7 سال و بالاتر محدود کند. با این حال، ایمنی و اثربخشی در کودکان کمتر از 7 سال ثابت نشده است. مطالعاتی در مورد ارتباط سن با اثرات دولوکستین برای سایر نشانه‌ها در جمعیت کودکان انجام نشده است. ایمنی و اثربخشی برای سایر نشانه‌ها ثابت نشده است.

سالمندان

مطالعاتی که تا به امروز انجام شده است، مشکل خاص مربوط به سالمندان را نشان نداده است که سودمندی دولوکستین را در سالمندان محدود کند. با این حال، بیماران مسن ممکن است نسبت به بزرگسالان جوان‌تر نسبت به اثرات این دارو حساس‌تر باشند و احتمال ابتلا به هیپوناترمی (کم سدیم در خون) و افزایش خطر افتادن وجود دارد، که ممکن است در بیمارانی که دولوکستین دریافت می‌کنند نیاز به احتیاط داشته باشند.

شیر دادن

هیچ مطالعه کافی در زنان برای تعیین میزان خطر برای شیرخوار هنگام استفاده از این دارو در دوران شیردهی وجود ندارد. پیش از استفاده از این دارو در دوران شیردهی، مزایا و خطرات ممکن را به دقت ارزیابی کنید.

اشکال دارویی دولوکستین

کپسول دولوکستین 20 (DULOXETINE 20 MG CAP)

کپسول دولوکستین 30 (DULOXETINE 30 MG CAP)

کپسول دولوکستین 60 (DULOXETINE 60 MG CAP)

تداخلات دارویی

در حالی که برخی داروها به هیچ عنوان نباید به صورت همزمان مصرف شوند، در موارد دیگر ممکن است دو داروی مختلف با هم استفاده شوند، حتی اگر احتمال تداخل وجود داشته باشد. در این موارد، پزشک شما ممکن است بخواهد دوز را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری لازم باشد. هنگامی که از این دارو استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما بداند که آیا شما از داروهای ذکر شده در زیر استفاده می‌کنید یا خیر. تعاملات زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده‌اند و لزوماً همه را شامل نمی‌شوند.

استفاده از داروی دولوکستین  با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی‌شود. پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که این دارو را برای شما تجویز نکند یا تغییراتی در داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، اعمال کند.

• لینزولاید
• متوکلوپرامید
• پروکاربازین
• سلژیلین
• تیوریدازین

استفاده از این دارو همراه با داروهای زیر معمولاً توصیه نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است ضرورت پیدا کند. در صورتی که هر دو دارو تجویز شوند، پزشک ممکن است دوز یا تعداد دفعات مصرف یکی یا هر دو دارو را تنظیم کند.

•  آمی تریپتیلین، آمفتامین، آپیکسابان، آسپرین، اتوموکستین، بوپرنورفین، بوپروپیون، بوسپیرون، کاربامازپین، کارودیلول، سلکوکسیب، کلرفنیرامین، کلرپرومازین، سیلوستازول، سایمتیدین، سیپروفلوکساسین، سیتالوپرام، کلومیپرامین، کلوپیدوگرل، کلوزاپین، کوکائین، کدئین، دزیپرامین، دکستروآمفتامین، دکسترومتورفان، دیکلوفناک، دیفنوکسیلات، دی پیریدامول، دونپزیل، داکسپین، دوکسوروبیسین، اس سیتالوپرام، فنتانیل، فلوکستین، فلوفنازین، فلووکسامین، گرانیسترون، هالوپریدول، ایمی پرامین، ایندومتاسین، کتورولاک، لیس دگزامفتامین، لیتیوم، مفنامیک اسید، ملوکسیکام، متاکسالون، متادون، مت آمفتامین،  متوترکسات، متوپرولول، میرتازاپین، مورفین، ناپروکسن، نورتریپتیلین، اندانسترون، تریاک، اکسی کدون، پاروکستین، پرفنازین، پیموزاید، پیپرازین، پیروکسیکام، پراسوگرل، پرومازین، پرومتازین، پروپافنون، کینیدین، ریسپریدون، ریواروکسابان، ریزاتریپتان، اسید سالیسیلیک، سرترالین، سولینداک، سوماتریپتان، تاموکسیفن، تیکاگرلور، تولمتین، تولترودین، ترامادول، ترازودون، تری فلوپرازین، تریمیپرامین، تریپتوفان، ونلافاکسین، وارفارین، یوهیمبین، زیپراسیدون، زولمیتریپتان

سایر تداخلات

برخی از داروها را نباید در زمان خوردن غذا یا خوردن انواع خاصی از غذا استفاده کرد، زیرا ممکن است تداخل ایجاد شود. مصرف الکل یا تنباکو همراه با برخی داروها ممکن است منجر به بروز تداخلات شود. تداخلات زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده‌اند و لزوماً همه را شامل نمی‌شوند.

استفاده از این دارو با هر یک از موارد زیر معمولاً توصیه نمی‌شود، اما ممکن است در برخی موارد اجتناب ناپذیر باشد. اگر این دارو به طور همزمان با داروهای دیگر مصرف شود، پزشک ممکن است دوز یا تعداد دفعات مصرف آن را تغییر دهد یا دستورالعمل‌های خاصی در مورد مصرف غذا، الکل یا تنباکو به شما ارائه کند.

• اتانول
• تنباکو

مشکلات پزشکی دیگر

وجود سایر مشکلات پزشکی ممکن است بر استفاده از این دارو تأثیرگذار باشد. در صورت داشتن هر گونه مشکل پزشکی دیگر، به خصوص موارد زیر، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:

• سوء مصرف الکل
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد (از جمله سیروز) - این دارو نباید در بیماران مبتلا به این شرایط استفاده شود.
• اختلال دوقطبی (اختلال خلقی که شامل دوره‌های شیدایی و افسردگی است)
• مشکلات خونریزی
• دیابت
• مشکلات گوارشی
• گلوکوم (زاویه بسته)
• بیماری قلبی - عروقی
• فشار خون بالا (فشار خون بالا)
• هیپوناترمی (کم سدیم در خون)
• شیدایی
• تشنج، سابقه
• مشکلات دفع ادرار (مانند احتباس ادرار یا مشکل در دفع ادرار) - با احتیاط استفاده کنید. ممکن است این دارو شرایط را بدتر کند.
• بیماری کلیوی - با احتیاط مصرف شود. این اثرات ممکن است به دلیل کندتر شدن حذف دارو از بدن تشدید شوند.

استفاده صحیح

داروی دولوکستین را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید که تا حد امکان به نفع شما باشد. بیشتر از مقدار توصیه شده، دفعات بیشتر و مدت زمان بیشتری نسبت به دستور پزشک مصرف نکنید. این دارو همراه با راهنمای دارویی ارائه می شود. دستورالعمل‌ها را با دقت بخوانید و آنها را دنبال کنید. در صورت داشتن سوال، از پزشک خود بپرسید.

کپسول دولوکستین را به طور کامل با یا بدون غذا ببلعید. کپسول را نجوید، له نکنید یا نشکنید. کپسول را باز نکنید و محتویات آن را روی غذا یا مایعات نپاشید. اگر نمی‌توانید کپسول را به طور کامل قورت دهید، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

• می‌توانید کپسول را باز کرده و محتویات آن را روی یک قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) بریزید و بلافاصله آن را قورت دهید و هیچ مقداری از آن را نگه ندارید که بعداً استفاده کنید.
• می‌توانید کپسول را باز کرده و محتویات آن را در سرنگ کاتتر بریزید و 50 میلی لیتر آب یا سرکه سیب اضافه کنید. از مایعات دیگر استفاده نکنید. به آرامی آن را به مدت 10 ثانیه تکان دهید و سپس استفاده کنید. در صورت نیاز با آب اضافی (حدود 15 میلی لیتر) بشویید.

برای داشتن احساس بهتر باید چندین هفته از این دارو استفاده کنید. حتی اگر احساس می‌کنید که بهتر نمی‌شوید، به استفاده از دارو ادامه دهید و اگر سؤالی دارید با پزشک خود صحبت کنید.

دوز مناسب

دوز این دارو برای هر بیمار متفاوت است. دستورات پزشک یا راهنمایی‌های موجود روی برچسب را به دقت رعایت کنید. اطلاعات زیر تنها شامل دوزهای متوسط این دارو است. اگر دوز مورد نیاز شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.

مقدار داروی مصرفی شما به میزان قدرت دارو وابسته است. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز مصرف می‌کنید، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که دارو را مصرف می‌کنید به مشکل پزشکی که دارو را برای آن استفاده می‌کنید، بستگی دارد.

• چندین مثال از دوزهای مصرفی داروی دولوکستین:

چندین توصیه:

دوز فراموش شده

اگر یک نوبت مصرف داروی دولوکستین را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. با این حال، اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و به برنامه مصرف معمولی خود بازگردید. دوزها را دو برابر نکنید.

نگهداری دارو

• دارو را در ظرف بسته و در دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید. از یخ زدگی نگهداری شود.
• دور از دسترس اطفال نگه دارید.
• داروهای منقضی‌شده یا داروهایی که دیگر نیازی به آنها ندارید را نگهداری نکنید.

نتیجه‌گیری

استفاده از داروی دولوکستین برای درمان اضطراب، افسردگی، دردهای مزمن و فیبرومیالژیا نیازمند ملاحظات دقیقی است که باید توسط پزشک بررسی شوند. توجه به حساسیت‌های دارویی، سن بیماران (به ویژه کودکان و سالمندان)، وضعیت بارداری و شیردهی، و تداخلات دارویی اهمیت زیادی دارد. همچنین، بیماران باید از هرگونه شرایط پزشکی خاص مانند مشکلات کبدی، کلیوی، یا قلبی که ممکن است با مصرف دولوکستین تشدید شود، پزشک خود را مطلع کنند. مصرف دارو باید دقیقاً طبق دستورالعمل‌های پزشک و راهنمای دارویی باشد و از تغییر دوز یا روش مصرف بدون مشورت با پزشک پرهیز شود. در نهایت، نگهداری صحیح دارو و رعایت دستورات نگهداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پرسش و پاسخ

1. آیا مصرف دولوکستین نیاز به مشاوره با پزشک دارد؟  
 بله، مصرف دولوکستین باید با مشورت پزشک انجام شود تا حساسیت‌ها، تداخلات دارویی و شرایط پزشکی خاص بررسی شوند.

2. آیا دولوکستین برای کودکان ایمن است؟  
دولوکستین برای کودکان بالای 7 سال با دوز مناسب تجویز می‌شود. ایمنی و اثربخشی آن در کودکان زیر 7 سال ثابت نشده است.

3. چه نکاتی در مورد مصرف داروی دولوکستین باید رعایت شود؟  
دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید، دوز را تغییر ندهید، کپسول را نجوید یا خرد نکنید و آن را در شرایط مناسب نگهداری کنید.

4.  آیا دولوکستین با داروهای دیگر تداخل دارد؟  
 بله، دولوکستین می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف، پزشک باید از تمام داروهایی که بیمار استفاده می‌کند، مطلع باشد.

5.  چه عواملی را باید قبل از شروع مصرف دولوکستین در نظر گرفت؟  
قبل از شروع مصرف دولوکستین، باید به پزشک خود در مورد هرگونه آلرژی به داروها، مشکلات پزشکی موجود، و هر داروی دیگری که مصرف می‌کنید اطلاع دهید. مواردی که نیاز به توجه ویژه دارند شامل سابقه تشنج، اختلالات کلیوی و کبدی، فشار خون بالا، مشکلات قلبی، سابقه بیماری دوقطبی، و مشکلات دفع ادرار هستند. همچنین، اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید، یا در دوره شیردهی قرار دارید، باید با پزشک مشورت کنید.

6. چه تداخلات دارویی مهمی با دولوکستین وجود دارد؟  
دولوکستین می‌تواند با داروهای متعددی تداخل داشته باشد. برخی از داروهایی که باید از مصرف همزمان با دولوکستین پرهیز شود شامل :

• داروهای ضد افسردگی-مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): مثل سلژیلین و…
• داروهای ضد افسردگی- سه حلقه ای(TCA): مثل آمی تریپتریلین و کلومیپرامین و…
• داروهای ضد افسردگی-SSRI: مثل فلوکستین و سرترالین و…
• داروهای ضد افسردگی-SNRI: مثل ونلافاکسین و…
• ترامادول و بوسپیرون و لیتیوم و آریپیپرازول و بوپروپیون و سیپروفلوکساسین و…
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): مثل بروفن و…
• داروهای ضد انعقاد خون: مثل وارفارین

این تداخلات می‌توانند خطر عوارض جانبی جدی مانند سندرم سروتونین، خونریزی گوارشی، یا هیپوناترمی را افزایش دهند. همیشه پزشک خود را در جریان تمام داروهای مصرفی، از جمله مکمل‌ها و داروهای بدون نسخه، قرار دهید.

7. چگونه باید دولوکستین را مصرف کرد و چه نکاتی را باید در نظر داشت؟  
دولوکستین معمولاً به صورت کپسول خوراکی مصرف می‌شود و باید طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز مصرف شود. کپسول انتریک کوت است(یعنی  از روکش خاصی تهیه شده که به اسید معده مقاوم است و در معده کپسول باز نمیشود و دارو در تماس با اسید معده خراب نمیشود و کپسول بطور سالم از معده عبور میکند و در ابتدای روده که محل اصلی جذب  غذا بوده کپسول باز میشود و دارو جذب روده میگردد) بنابراین کپسول را به طور کامل ببلعید و از جویدن یا خرد کردن آن خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند باعث آزادسازی ناگهانی دارو و افزایش عوارض جانبی شود. مصرف دولوکستین با غذا یا بدون غذا امکان‌پذیر است، اما توصیه می‌شود همیشه در یک زمان مشخص از روز مصرف شود. از قطع ناگهانی دارو خودداری کنید، زیرا می‌تواند منجر به علائم قطع مصرف شود. در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه به زمان دوز بعدی نزدیک باشید.

8. عوارض جانبی احتمالی دولوکستین چیست و چگونه باید با آنها مقابله کرد؟  
دولوکستین ممکن است عوارض جانبی مختلفی از جمله حالت سردرد، تهوع، خشکی دهان, خواب‌آلودگی و خستگی، سرگیجه، افزایش تعریق، و کاهش اشتها  را به همراه داشته باشد. در برخی موارد، عوارض جدی‌تر مانند تغییرات در فشار خون، هیپوناترمی، مشکلات کبدی و خارش به دلیل آسیب کبدی و واکنش‌های آلرژیک نیز ممکن است رخ دهد. در صورت تجربه عوارض شدید یا نگرانی‌های خاص، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است دوز دارو را تنظیم کند یا اقدامات درمانی دیگری را توصیه کند.

منابع:

Duloxetine

What Is Duloxetine